Gnojówka to jeden z najbardziej tradycyjnych i ekologicznych sposobów nawożenia roślin, który od lat cieszy się popularnością wśród ogrodników. Jest to płynny nawóz organiczny, który powstaje w wyniku fermentacji roślin (lub odchodów zwierząt) w wodzie. Dzięki wyjątkowym właściwościom odżywczym gnojówka stanowi cenne źródło składników mineralnych dla roślin, wspierając ich wzrost, zdrowie oraz obfite kwitnienie.
Czytaj też:
Ta gnojówka nie ma sobie równych – wzmacnia, chroni przed grzybami i szkodnikami
Czym jest gnojówka?
Gnojówka to płynny wyciąg roślinny, który powstaje przez zalanie wybranych roślin, takich jak pokrzywa, nawłoć, skrzyp polny czy mniszek lekarski, wodą i pozostawienie ich do fermentacji na kilka tygodni. Proces ten pozwala na uwolnienie z roślin substancji odżywczych, które są łatwo przyswajalne przez inne rośliny. Gnojówka może być także przygotowywana z obornika zwierzęcego, szczególnie bydlęcego lub końskiego.
9 przepisów na ekologiczne gnojówki
Gnojówki można robić z wielu roślin powszechnie uważanych za chwasty. Są to: pokrzywy, skrzyp, łubin, wrotycz, nawłoć, żywokost, koniczyna, paproć, mlecz
Pokrzywy na gnojówkę najlepiej zbierać zanim zakwitną
Aby zrobić gnojówkę z pokrzywy, należy 1 kilogram świeżo pociętych liści
pokrzywy przed kwitnieniem (mogą być także suszone liście pokrzywy
zebrane wczesnym latem) zalać 10 litrami wody deszczowej. Pojemnik
ustawiamy w zacienionym miejscu i przykrywamy gazą (gnojówka musi mieć
dostęp powietrza). Gnojówkę codziennie mieszamy. Po dwóch tygodniach,
gdy piana zniknie, gnojówka jest gotowa do użytku. Gnojówkę rozcieńczamy
w proporcjach 1:10 i podlewamy rośliny raz na dwa tygodnie.
Skrzyp polny na wzmocnienie i szkodniki
Gnojówka ze skrzypu
polnego to naturalny i skuteczny preparat, który wzmacnia rośliny
i chroni je przed chorobami grzybowymi. Jej przygotowanie jest bardzo
proste. Zbierz świeży skrzyp polny (około 1 kg) lub weź suszony (około
200-300 g) oraz przygotuj 10 litrów wody-deszczówki. Najlepszy jednak
będzie świeży skrzyp, zebrany latem, gdy roślina jest pełna składników
odżywczych. Posiekaj skrzyp na mniejsze kawałki, co ułatwi uwalnianie
substancji aktywnych podczas fermentacji. Umieść posiekaną roślinę
w dużym pojemniku (w plastikowym wiadrze) i zalej wodą w proporcji 1 kg
świeżego skrzypu na 10 litrów wody. Pojemnik powinien być przykryty,
ale nie zamknięty hermetycznie, aby umożliwić dostęp powietrza.
Pozostaw mieszankę na około 1-2 tygodnie, w zależności od temperatury.
W cieplejsze dni proces fermentacji przebiegnie szybciej. Codziennie
mieszaj zawartość pojemnika, aby przyspieszyć proces fermentacji
i zapobiec osadzaniu się materiału na dnie. Gnojówka jest gotowa, gdy
przestanie się pienić i przybierze ciemnobrązowy kolor. Zazwyczaj trwa
to około 2 tygodni. Przecedź ją przez sitko lub gazę, aby oddzielić płyn
od resztek roślinnych. Gotowy preparat przechowuj w szczelnie
zamkniętych pojemnikach.
Gnojówka z wrotyczu
Do przygotowania gnojówki z wrotyczu potrzebujemy plastikowego wiadra, 10 litrów wody oraz 1 kg świeżego wrotyczu.
Wrotycz najlepiej nazbierać w okresie kwitnienia, gdy roślina jest
najbardziej bogata w składniki aktywne. Zbierz zarówno kwiaty, jak
i łodygi oraz liście. Pokrój wrotycz na mniejsze kawałki. Rozdrobnione
części rośliny szybciej się rozkładają i uwalniają więcej składników
odżywczych. Następnie umieść całość w wiadrze i zalej wodą. Przykryj
je ściereczką. Stosunek wrotyczu do wody powinien wynosić około 1 kg
roślin na 10 litrów wody. Proces fermentacji powinien trwać około 2-3
tygodni, w zależności od temperatury otoczenia. Im cieplej, tym szybciej
zachodzi fermentacja. Codziennie mieszaj zawartość pojemnika,
aby przyspieszyć proces. Po zakończeniu fermentacji (gdy gnojówka
przestanie się pienić i przybierze ciemnobrązowy kolor), przecedź ją
przez sitko lub gazę, aby oddzielić płyn od resztek roślinnych.
Przechowuj gnojówkę w szczelnie zamkniętych pojemnikach w chłodnym,
ciemnym miejscu.
Oprysk z nawłoci chroni ogród przed chorobami grzybowymi oraz szkodnikami
Nawłoć
może być rewelacyjnym składnikiem kompostu, lecz najczęściej
przygotowuje się z niej domową odżywkę – gnojówkę. Poniżej znajdziecie
prost, sprawdzony przepis. Ekologiczna gnojówka z nawłoci to doskonały sposób na wzbogacenie gleby
w składniki odżywcze i poprawę zdrowia roślin. Nawłoć jest bogata w azot
i inne minerały, które wspierają rozwój roślin. Oto krok po kroku, jak
przygotować gnojówkę z nawłoci. Do jej przygotowania będziemy
potrzebowali świeżych lub suszonych nawłoci – kwiatów, łodyg i liści
oraz wodę.
Zbierz świeże rośliny nawłoci, najlepiej w okresie kwitnienia, kiedy są
najbardziej bogate w składniki odżywcze. Możesz także użyć suszonych
części nawłoci, jeśli nie masz dostępu do świeżych roślin. Wybierz duży
pojemnik, który pomieści odpowiednią ilość wody i roślin. Najlepsze są
beczki lub wiadra z pokrywką, aby ograniczyć nieprzyjemne zapachy.
Pokrój nawłoć na mniejsze kawałki, aby przyspieszyć proces maceracji.
Zalej nawłoć wodą, pozostawiając trochę miejsca na górze pojemnika,
aby zapobiec przelewaniu się płynu podczas mieszania. Użyj deszczówki
lub odchlorowanej wody, aby nie zabijać pożytecznych mikroorganizmów.
Przykryj pojemnik, aby umożliwić dostęp powietrza i ograniczyć zapachy.
Odstaw go w ciepłe miejsce na około 2-4 tygodnie.
Paproć nerecznica samcza znakomicie przegania ślimaki z ogrodu
Aby przygotować gnojówkę z nerecznicy samczej (możecie się też spotkać
z nazwą paprotnik samczy) wystarczy wziąć kilogram liści na każde 10
litrów wody. Zieleninę siekamy (koniecznie w rękawicach, bo nerecznica
jest trująca), wrzucamy do plastikowego pojemnika, zalewamy wodą,
przykrywamy przewiewną tkaniną i odstawiamy w zacieniony kąt ogrodu.
Ściereczkę najlepiej szczelnie przykleić do beczki lub wiadra, żeby
do gnojówki nie dobrały się zwierzęta i dzieci. Po dwóch tygodniach
gnojówka z paproci jest gotowa do użycia.
Mniszek lekarski popularnie zwany mleczem
Przygotowanie gnojówki z mniszka lekarskiego
nie jest skomplikowane. Potrzebować będziemy wodę (deszczówkę), ok. 10
litrów oraz 1/3 wiadra liści i kwiatów rośliny – poszatkowanych. Rośliny
zalewamy wodą, przykrywamy (ale tak, by był dostęp powietrza)
i czekamy. Jakieś 2-3 tygodnie. Gnojówka powinna fermentować
w zacienionym miejscu. Raz na jakiś czas ją mieszamy. Gdy na powierzchni
nie będą już pojawiały się bąbelki powietrza, gnojówka jest już gotowa.
Pamiętajmy, że gdy temperatura powietrza jest wysoka – fermentacja
przebiega szybciej.
Łubin użyźnia glebę, wzbogacając ją w związki azotu
Gnojówka z łubinu to skuteczny, naturalny nawóz, który dostarcza roślinom cennych składników odżywczych. Łubin jest rośliną bogatą w azot, a jego fermentacja w wodzie tworzy nawóz idealny do stosowania w ogrodzie, szczególnie dla roślin wymagających tego składnika, takich jak róże, warzywa czy kwiaty ozdobne. Potrzebne będą: świeże lub suszone pędy łubinu (około 1 kg), 10 litrów wody. Najlepiej zbierać łubin w pełni rozkwitu, kiedy roślina zawiera najwięcej składników odżywczych. Możesz wykorzystać zarówno świeże pędy, jak i suszone, jeśli chcesz przygotować gnojówkę w późniejszym czasie. Wybierz duży, plastikowy lub drewniany pojemnik. Metalowe pojemniki mogą reagować z substancjami zawartymi w łubinie, co obniży jakość nawozu. Umieść łubin w pojemniku i zalej go wodą w proporcji 1:10 (1 część łubinu na 10 części wody). Pamiętaj, żeby łubin był całkowicie zanurzony. Przykryj pojemnik, ale nie zamykaj go szczelnie, aby umożliwić swobodny przepływ powietrza. Pozostaw pojemnik w ciepłym, zacienionym miejscu na 2-3 tygodnie. Regularnie mieszaj zawartość, aby przyspieszyć proces fermentacji. Gnojówka będzie gotowa, gdy przestanie się pienić i nabierze ciemnego, brązowego koloru. Pamiętaj, że gnojówka ma bardzo intensywny zapach, więc warto przygotowywać ją z dala od miejsc, w których przebywasz na co dzień. Przed użyciem rozcieńcz gnojówkę wodą w proporcji 1:10, aby nie zaszkodzić roślinom. Stosowanie nierozcieńczonej gnojówki może spowodować poparzenie roślin. Możesz stosować gnojówkę jako nawóz doglebowy, podlewając nią rośliny co 2-3 tygodnie. Możliwe jest również stosowanie jej jako nawozu dolistnego, opryskując liście wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, aby uniknąć poparzeń słonecznych. Gnojówka z łubinu to doskonały sposób na wzbogacenie gleby w azot i inne składniki odżywcze, poprawiając tym samym zdrowie i wzrost roślin.
Gnojówka z koniczyny
Gnojówka z koniczyny to naturalny nawóz bogaty w azot, potas, fosfor, oraz mikroelementy. Koniczyna, podobnie jak inne rośliny motylkowe, posiada zdolność wiązania azotu z powietrza, co czyni ją doskonałym surowcem do produkcji nawozów organicznych. Do przygotowania gnojówki potrzebujemy: świeżą lub suszoną koniczynę (1 kg) oraz 10 litrów wody. Zbierz świeżą koniczynę, najlepiej przed jej kwitnieniem, gdy jest najbardziej bogata w składniki odżywcze. Możesz użyć liści, pędów, a nawet kwiatów. Wybierz duży plastikowy lub drewniany pojemnik. Unikaj pojemników metalowych, które mogą reagować z fermentującą gnojówką. Umieść koniczynę w pojemniku i zalej ją wodą w proporcji 1:10 (1 część koniczyny na 10 części wody). Upewnij się, że koniczyna jest całkowicie zanurzona w wodzie.
Przykryj pojemnik luźno, aby umożliwić wymianę powietrza. Pozostaw pojemnik w ciepłym, zacienionym miejscu na 2-3 tygodnie. Mieszaj zawartość co kilka dni, aby przyspieszyć fermentację. Gnojówka będzie gotowa, gdy proces fermentacji ustanie, a ciecz nabierze ciemnego koloru. Gnojówka z koniczyny, podobnie jak inne tego rodzaju nawozy, ma intensywny zapach. Przed użyciem rozcieńcz gnojówkę wodą w proporcji 1:10, aby uniknąć zbyt mocnego stężenia, które mogłoby zaszkodzić roślinom.Gnojówkę z koniczyny stosuj jako nawóz doglebowy, podlewając nią rośliny co 2-3 tygodnie. Jest to szczególnie korzystne dla roślin wymagających dużo azotu, takich jak warzywa, róże, czy rośliny ozdobne.
Żywokost
Gnojówka z żywokostu to naturalny, ekologiczny nawóz, który jest bogaty w potas, fosfor, azot, oraz inne mikroelementy. Jest szczególnie ceniona za swoje właściwości wspomagające kwitnienie i owocowanie roślin. Do zrobienia gnojówki, potrzebne będzie 1 kg żywokostu i 10 litrów wody. Zbierz świeże liście i łodygi żywokostu. Najlepiej robić to w okresie kwitnienia, gdy roślina jest najbogatsza w składniki odżywcze. Wybierz duży plastikowy lub drewniany pojemnik. Unikaj metalowych, aby nie doszło do reakcji z fermentującym roztworem. Umieść żywokost w pojemniku i zalej go wodą w proporcji 1:10 (1 część żywokostu na 10 części wody). Upewnij się, że roślina jest całkowicie zanurzona. Przykryj pojemnik luźno, umożliwiając dostęp powietrza. Pozostaw pojemnik w ciepłym, zacienionym miejscu na 2-4 tygodnie. Co kilka dni mieszaj zawartość, aby przyspieszyć proces fermentacji. Gnojówka będzie gotowa, gdy roztwór nabierze ciemnego koloru i przestanie się pienić. Ma intensywny zapach, typowy dla fermentujących roślin. Przed użyciem rozcieńcz gnojówkę wodą w proporcji 1:10. Dzięki temu unikniesz ryzyka przenawożenia roślin. Gnojówkę z żywokostu stosuj jako nawóz doglebowy, podlewając rośliny co 2-3 tygodnie. Jest szczególnie korzystna dla roślin owocujących, takich jak pomidory, papryka, ogórki oraz rośliny kwitnące, np. róże i byliny. Można również stosować gnojówkę w formie oprysku dolistnego, co wspomaga rośliny w okresach intensywnego wzrostu. Na co pomaga gnojówka z żywokostu? Wysoka zawartość potasu wspiera procesy kwitnienia i owocowania, co sprawia, że rośliny kwitną obficiej, a owoce są większe i smaczniejsze. Azot i fosfor zawarte w żywokoście wspierają wzrost roślin, zapewniając im zdrową zieleń i mocne pędy. Regularne stosowanie gnojówki z żywokostu wzmacnia odporność roślin, co może pomóc w zapobieganiu niektórym chorobom grzybowym i bakteryjnym.
Czym charakteryzują się gnojówki?
Gnojówka charakteryzuje się intensywnym, nieprzyjemnym zapachem, który wynika z procesu fermentacji. Mimo tej niedogodności, jej korzyści dla ogrodu są niezaprzeczalne. Gnojówka dostarcza roślinom azotu, fosforu, potasu oraz mikroelementów, takich jak żelazo, magnez czy mangan, które są kluczowe dla ich prawidłowego wzrostu i zdrowia. Regularne stosowanie gnojówki wzmacnia system korzeniowy roślin, poprawia ich odporność na choroby oraz przyspiesza wzrost i kwitnienie. Jest to w pełni organiczny nawóz, co czyni go idealnym wyborem dla osób uprawiających ogród w sposób ekologiczny, bez użycia sztucznych chemikaliów. Gnojówkę można stosować jako nawóz dolistny lub doglebowy, co pozwala na dostosowanie metody nawożenia do potrzeb różnych roślin.
Czytaj też:
Domowa odżywka do hortensji, zrobisz ją za darmo
Jak stosować gnojówkę?
Gnojówka może być stosowana jako nawóz do warzyw, owoców, kwiatów, a także roślin ozdobnych. Ważne jest jednak, aby przed użyciem rozcieńczyć ją wodą w proporcji 1:10, ponieważ w czystej formie jest zbyt silna i mogłaby zaszkodzić roślinom.
Gnojówka jest niezwykle skutecznym i naturalnym sposobem na poprawę zdrowia oraz wyglądu roślin w ogrodzie. Choć jej zapach może być uciążliwy, korzyści, jakie przynosi dla upraw, są warte tego poświęcenia.
Czytaj też:
Ta gnojówka bije na głowę wszystkie inne, w dodatku jest całkiem za darmoCzytaj też:
Oprysk z nawłoci uleczy twój ogród. Zwalcza choroby grzybowe i szkodniki