Nowe strategie bezpieczeństwa trafiają do prywatnych posiadłości. Inwestorzy pytają nie tylko o metraż i widok, ale też o schron. Architekci z BXB Studio proponują hybrydę – strefę rekreacyjną z ogrodem, która w chwili zagrożenia staje się azylem o odporności NBC.
Pierwszy schron był olbrzymi!
Pierwszy schron Bogusław Barnaś, założyciel pracowni architektonicznej BXB Studio, zaprojektował w 2014 r. Był olbrzymi, miał około 400 mkw. i powstał pod jeszcze większą prywatną rezydencją. Gdzie? W Polsce, tyle wiadomo, bo inwestorzy z najwyższej półki nie zdradzają wiele ze swojego życia, trudno im się zresztą dziwić. Przy okazji tej realizacji okazało się jednak, że specjalistyczne firmy operujące na naszym rynku, działają w systemie militarnym – po prostu stawiają bunkier.
„Pomyślałem, że właściwie nie znam biura architektonicznego ani w Polsce, ani na świecie, które zajmowałoby się tym tematem od strony projektowo-designerskiej. Może by więc stworzyć atrakcyjną przestrzeń użytkową, która w razie zagrożenia zapewniałaby bezpieczeństwo? I tak powstał Scorpio House” – wspomina architekt. Projekt ewoluował, powstało kilka jego wersji – od kompaktowych przestrzeni po drugi dom pod ziemią. W najnowszej realizacji dodano ogród. Gdzie powstanie? To znów tajemnica związana z bezpieczeństwem, wiadomo jedynie, że w Polsce, choć inwestor pochodzi z zagranicy.
Inwestycja nie tylko w bezpieczeństwo
Każdy obywatel Szwajcarii i 90 proc. populacji Finlandii ma dostęp do schronu, prywatnego lub publicznego. W Polsce to tylko 3,8 proc. społeczeństwa. Co prawda ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, czyli tzw. ustawa schronowa, podpisana przez Prezydenta RP 17 grudnia 2024 r. zakłada, że od 1 stycznia 2026 r. każda nowa inwestycja wielorodzinna będzie musiała umożliwiać organizację miejsca doraźnego schronienia w sytuacji kryzysowej, na razie jednak największy ruch widać w sektorze prywatnym. Tym bardziej, że jak mówi architekt, koszt budowy domu o powierzchni 400 mkw., do którego dodamy tzw. bezpieczną przestrzeń o powierzchni około 50 m z grubymi murami, filtrami NBC, pancernymi drzwiami i dwoma wyjściami ewakuacyjnymi, wzrośnie o 300-600 tys. zł. W skali całej inwestycji to niewiele, a oprócz bezpieczeństwa daje dodatkową, bardzo atrakcyjną przestrzeń plus znacząco podnosi wartość nieruchomości. Koszt oczywiście rośnie w zależności od wielkości schronu i jego wyposażenia – „the sky is the limit”. Jak wygląda najnowszy projekt BXB Studio?
Amfiteatr ze zjeżdżalnią i schronem
To, co obserwator stojący na podjeździe może zobaczyć, to kompaktowy dom o tradycyjnych proporcjach i spadzistym dachu (powierzchnia zabudowy wynosi jedynie 140 mkw.). Uwagę przykuwa okrągła lukarna zwana okiem byka (oeil-de-boeuf), drewniana, ale nowoczesna okładzina elewacji, ciekawie rozwiązany podcień i gont. Spacerując wokół budynku, natrafiamy na duże przeszklenia, za kolejnym rogiem jest przeszklony taras z rozsuwanym dachem, outdoorowa kuchnia i również przeszklone wejście do salonu. Minimalistycznie, elegancko i z poszanowaniem krajobrazu, ale bez większych zaskoczeń.
Te pojawiają się – i to z dużą siłą – gdy przejdziemy na tył budynku. Tam znajduje się coś, co w pierwszej chwili trudno zdefiniować: zagłębienie w ziemi przypominające formą antyczny amfiteatr, do którego można dostać się biegnącymi po łuku schodami lub... zjeżdżalnią. Na dole jest ogród, huśtawki, stół i kolejne przeszklone wejście – tym razem do strefy wypoczynkowej. Nic nie zapowiada, że jest to przedsionek schronu.
Czytaj też:
Nowy projekt wielokrotnie nagradzanej pracowni. Zobaczcie, co się buduje w Krynicy
Odporność nuklearna dyskretnie ukryta
Strefa schronu została zlokalizowana tuż obok przeszklonych pomieszczeń przylegających do podziemnego ogrodu. Elementy technologiczne, takie jak szczelne drzwi o odporności atomowej, zostały starannie ukryte za fornirowanymi panelami. Są zamykane jedynie w momencie zagrożenia. Dzięki temu bezpieczna przestrzeń jest dyskretna, wręcz niezauważalna na co dzień dla użytkownika. Bazując na współpracy z wyspecjalizowanymi firmami, możemy stworzyć dowolny metraż i dowolną funkcję w podziemiach domu, np. winiarnię, kino domowe, pomieszczenie muzyczne, luksusowe spa czy dodatkowy apartament dla gości. Jednocześnie to przestrzeń domu o odporności NBC (nuklearnej, biologicznej i chemicznej), która zapewnia bezpieczeństwo na wypadek pandemii, kataklizmów i wojny.
Galeria:
Dom ze schronem Scorpio House, projekt BXB Studio
Emocjonalny charakter architektury na czas zagrożenia
„Projekt dotyka istotnej problematyki społecznej. Dzięki systemowi ScorpioGarden House zmieniamy emocjonalny charakter tego typu architektury o negatywnym zabarwieniu” – podsumowuje architekt. – „Można powiedzieć, że odczarowujemy mroczne bunkry wojenne, nadając schronom ludzki, powszechny i dostępny wymiar. Scorpio Garden House to rozwiązanie kompatybilne z każdym rodzajem zabudowy, obiektami deweloperskimi, osiedlami mieszkalnymi, apartamentowcami, luksusowymi willami i niewielkimi domami. To naturalna kontynuacja części mieszkalnej zlokalizowanej pod ziemią, która ma dostęp do światła dziennego i przestrzeni outdoorowej, w której możemy aranżować kompozycje ogrodowe czy przestrzenie rekreacyjne, podnosząc tym samym wartość realizowanej inwestycji czy zwiększając paramenty użytkowej przestrzeni w budynku” – dodaje.
Bogusław Barnaś, BXB Studio
Bogusław Barnaś to jeden z najczęściej nagradzanych polskich architektów. Ukończył architekturę na Politechnice Krakowskiej i Fachhochschule Münster. Zaliczony do top 20 architektów wg brytyjskiego Wallpaper. Autor Polskiej Zagrody – najczęściej nagradzanego na świecie polskiego domu i Chaty Podcieniowej, uznanej za najpiękniejszy dom świata – Global Design Award. Autor Scorpio, zdefiniowanego systemu budowy schronów wyróżnionych przez German Design Council nagrodą Iconic Awards. Laureat Nagrody Roku SARP 2023 – najważniejszej nagrody architektonicznej w Polsce.
Czytaj też:
Dom jednorodzinny, wielorodzinny, czy mały apartamentowiec? Projekt nagrodzony w konkursie SARPCzytaj też:
Dom z pustaków ceramicznych z Katowic będzie reprezentował Polskę