Opieńkowa zgnilizna korzeni tui – jak rozpoznać i zwalczać groźną chorobę grzybową?

Tuje (żywotniki), jedne z najczęściej spotykanych iglaków w polskich ogrodach, pod koniec sezonu mogą być narażone na atak niebezpiecznej choroby grzybowej – opieńkowej zgnilizny korzeni. Patogen atakuje system korzeniowy roślin, osłabiając je i prowadząc do ich zamierania. Jakie są przyczyny, objawy oraz metody zapobiegania i zwalczania tej choroby?

Przyczyny występowania opieńkowej zgnilizny korzeni

Opieńkowa zgnilizna korzeni (Armillaria spp.) to groźna choroba grzybowa, która szczególnie intensywnie rozwija się w wilgotnych i chłodnych warunkach, co sprawia, że jesień jest okresem sprzyjającym infekcjom. Główną przyczyną zakażeń są zarodniki grzybów obecnych w glebie. Patogeny te mogą długo przetrwać w martwych korzeniach roślin, a także w gnijących pniach drzew. Tuje, zwłaszcza osłabione przez nieodpowiednią pielęgnację, suszę lub nadmiar wody, stają się szczególnie podatne na atak grzyba.

Warto zwrócić uwagę, że gleby podmokłe lub o słabej przepuszczalności sprzyjają rozwojowi opieńkowej zgnilizny. Nadmierne podlewanie oraz niewystarczająca dbałość o drenaż w ogrodzie mogą stwarzać warunki idealne do rozwoju choroby. Przeczytaj też o szarej pleśni atakującej tuje.

Objawy opieńkowej zgnilizny korzeni w tujach

Objawy choroby są zazwyczaj widoczne dopiero wtedy, gdy infekcja jest już zaawansowana. Najbardziej charakterystyczne oznaki to:

• Żółknięcie i brązowienie igieł – w początkowej fazie choroby tuje mogą zaczynać żółknąć, szczególnie w dolnych partiach. Z czasem igły brązowieją i opadają.
• Obumieranie całych gałęzi – w wyniku rozprzestrzeniania się grzyba w systemie korzeniowym, całe gałęzie zaczynają zamierać. Choroba postępuje od dołu rośliny ku górze.
• Ograniczony wzrost i osłabienie rośliny – opieńkowa zgnilizna osłabia tuje, co objawia się wolniejszym wzrostem oraz generalnym spadkiem witalności.
• Zgnilizna korzeni i pni – po wykopaniu chorej rośliny można zaobserwować białą grzybnię na korzeniach oraz w dolnej części pnia. Grzybnia tworzy także charakterystyczne, czarne ryzomorfy (struktury przypominające sznurki), które widoczne są pod korą. Przeczytaj: czym nawozić tuje, żeby szybko rosły i nie brązowiały.

Zwalczanie opieńkowej zgnilizny korzeni – czy jest możliwe?

Niestety, zwalczanie opieńkowej zgnilizny korzeni jest trudne, a w niektórych przypadkach nawet niemożliwe. Grzyb, rozwijając się w systemie korzeniowym, jest trudny do wyeliminowania za pomocą środków chemicznych. W przypadku zaawansowanej infekcji konieczne może być usunięcie chorej rośliny.

W niektórych przypadkach można próbować zahamować rozwój choroby, stosując preparaty grzybobójcze zawierające substancje czynne, takie jak tiofanat metylowy. Zastosowanie środków ochrony roślin może opóźnić postęp choroby, jednak ich skuteczność w przypadku opieńkowej zgnilizny korzeni jest ograniczona.

Po usunięciu chorej rośliny zaleca się także dokładne wyczyszczenie gleby oraz dezynfekcję narzędzi, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się grzyba na inne rośliny w ogrodzie. Warto również unikać sadzenia nowych roślin w miejscu, gdzie wcześniej znajdowały się chore tuje.

Jak zapobiegać opieńkowej zgniliźnie korzeni?

Zapobieganie opieńkowej zgniliźnie korzeni wymaga właściwego zarządzania glebą oraz starannej pielęgnacji tui. Oto kilka podstawowych kroków, które mogą pomóc w ochronie roślin:

• Drenaż i odpowiednie podlewanie – unikanie podmokłych miejsc, w których woda może zalegać, jest kluczowe. Tuje nie tolerują nadmiaru wody, dlatego warto zadbać o prawidłowy drenaż gleby. Podlewanie powinno być dostosowane do warunków pogodowych, szczególnie jesienią.
• Usuwanie resztek organicznych – martwe korzenie, pnie drzew oraz inne resztki organiczne mogą być siedliskiem grzybów. Regularne usuwanie takich materiałów z ogrodu znacząco zmniejsza ryzyko infekcji.
• Unikanie osłabienia roślin – odpowiednia pielęgnacja tui, regularne nawożenie i przycinanie mogą wzmocnić rośliny i uczynić je bardziej odpornymi na ataki chorób.