Twój ogród może przyciągać węże. Oto, co działa na nie jak magnes

Wiosną łatwo o nieproszonych gości. Co przyciąga węże do ogrodu?

Węże w ogrodzie mogą budzić niepokój, choć większość z nich nie stanowi zagrożenia dla człowieka. W Polsce występują cztery gatunki tych gadów, a jedynie żmija zygzakowata (Vipera berus) jest jadowita. Jak podkreśla dr Mikołaj Kaczmarek z Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, żmije stają się aktywne bardzo wcześnie – samce mogą opuścić kryjówki jeszcze przed nadejściem kalendarzowej wiosny. Jeśli chcemy uniknąć ich obecności w ogrodzie, warto wiedzieć, co je przyciąga.

„Żmije zygzakowate rozpoczynają swoją aktywność wyjątkowo wcześnie – często jeszcze przed nadejściem wiosny. W pierwszej kolejności budzą się samce, a kilka tygodni później dołączają do nich samice”— dr Mikołaj Kaczmarek, Katedra Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, cyt. za hub.pl

Naturalne kryjówki – kuszące schronienia dla węży

Gady te poszukują miejsc ciepłych, wilgotnych i spokojnych, w których mogą znaleźć pożywienie i schronienie. Jak czytamy na łamach serwisu straszaki.pl, węże wyjątkowo chętnie wybierają stosy drewna, kamienie, cegły, kompostowniki, a także gęste krzewy i niekoszone obrzeża trawnika. To idealne środowisko do odpoczynku i ukrycia się przed drapieżnikami.

Nie bez znaczenia jest również obecność potencjalnych ofiar – w ogrodach często bytują gryzonie, żaby, jaszczurki, a nawet młode ptaki. Dla węży są to łatwo dostępne źródła pokarmu. Z tego względu, utrzymywanie porządku i ograniczanie miejsc potencjalnego żerowania gryzoni jest kluczowe w prewencji.

Słońce i wilgoć – idealne warunki do termoregulacji

Węże to zwierzęta zmiennocieplne, które korzystają z promieni słonecznych, by regulować temperaturę ciała. Dlatego uwielbiają nasłonecznione miejsca – kamienne murki, betonowe ścieżki, obrzeża oczek wodnych. Tereny te stają się naturalnymi punktami wygrzewania się, szczególnie wczesną wiosną, gdy ziemia jest jeszcze chłodna.

„Składowiska drewna, stosy kamieni czy gęste krzewy mogą stanowić doskonałe kryjówki dla tych gadów"— serwis straszaki.pl.

Jednocześnie obecność wilgoci, takiej jak w okolicach stawów, strumieni i oczek wodnych, stwarza środowisko sprzyjające polowaniu na płazy i owady. To kolejny argument, by w takich miejscach zadbać o roślinność i ograniczyć swobodny dostęp do potencjalnych kryjówek.

Jak odstraszyć węże z ogrodu? Postaw na odpowiednie rośliny

Choć węże nie mają dobrze rozwiniętego węchu w klasycznym sensie, reagują na chemiczne bodźce z otoczenia za pomocą narządu Jacobsona. Niektóre rośliny zawierają substancje drażniące ten narząd, przez co działają odstraszająco.

Do roślin skutecznie zniechęcających węże należą:

• Oregano (Origanum vulgare) – zawiera tymol i karwakrol, które działają na węże drażniąco. Gady omijają miejsca intensywnie pachnące tym ziołem.
• Bylica piołun (Artemisia absinthium) – wydziela silny, gorzki zapach.
• Ruta zwyczajna (Ruta graveolens) – znana z intensywnego, ostrego aromatu.
• Chmiel (Humulus lupulus) i czarny bez (Sambucus nigra) – tworzą trudne do przebycia zagajniki o intensywnej woni.

Rośliny te warto sadzić w pobliżu miejsc, które mogą stać się potencjalnym siedliskiem gadów – wokół altan, przy kompostownikach, stosach drewna czy w sąsiedztwie ogrodowych zbiorników wodnych.

Bez paniki – ale z rozwagą

Należy pamiętać, że węże pełnią w przyrodzie ważną funkcję – regulują liczebność gryzoni i owadów. Z perspektywy ekologicznej są sprzymierzeńcami ogrodnika. Jednak ze względów bezpieczeństwa, zwłaszcza jeśli w ogrodzie bawią się dzieci lub przebywają zwierzęta domowe, warto ograniczyć ich obecność.

Zgodnie z polskim prawem, wszystkie dziko występujące gatunki węży są pod ochroną. Nie wolno ich zabijać ani przemieszczać – działania odstraszające powinny być zawsze zgodne z przepisami i oparte na naturalnych metodach.

„Nasłonecznione obszary, betonowe ścieżki czy kamienne murki stanowią doskonałe miejsca dla węży do nasycenia się energią słoneczną”— serwis straszaki.pl.

Jak nie przyciągać węży do ogrodu?

• Utrzymuj porządek: usuwaj stosy drewna, kamieni, zalegające liście.
• Ogranicz dostępność pokarmu: monitoruj populację gryzoni i płazów.
• Zabezpiecz oczka wodne i stawy roślinnością odstraszającą.
• Wybieraj rośliny o silnym zapachu, które zniechęcają gady do osiedlania się.

W obliczu zmian klimatycznych i coraz łagodniejszych zim, węże mogą być aktywne wcześniej i dłużej niż dotychczas. Warto więc świadomie kształtować przestrzeń ogrodu, by pozostała ona miejscem bezpiecznym zarówno dla ludzi, jak i dzikiej przyrody – w harmonii, ale z wyraźnie wyznaczonymi granicami.