Myślisz, że możesz spalić liście w ogrodzie? Zaskoczą cię aktualne przepisy

Jesień to czas, gdy w ogrodach pojawiają się sterty suchych liści i gałęzi. Wielu właścicieli posesji sięga po zapałki, by szybko się ich pozbyć. Niewielu zdaje sobie jednak sprawę, że w większości przypadków takie działanie jest zabronione. Obowiązujące przepisy jasno określają, kiedy można spalić odpady roślinne, a kiedy grozi za to wysoka kara.

Co mówią przepisy o paleniu liści i gałęzi?

Palenie odpadów roślinnych, w tym liści, reguluje ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2013 poz. 21). Zgodnie z art. 31 ust. 7 tej ustawy, odpady ulegające biodegradacji – czyli m.in. liście, trawa, gałęzie – podlegają obowiązkowi selektywnej zbiórki. W praktyce oznacza to, że nie można ich spalać na prywatnych posesjach.

Dodatkowo, zgodnie z art. 145 Kodeksu wykroczeń, kto w miejscu publicznym zanieczyszcza teren lub powoduje uciążliwości w postaci dymu, może zostać ukarany mandatem do 500 zł. Jeśli sprawa trafi do sądu, kara grzywny może być jeszcze wyższa.

Kiedy spalanie liści jest dozwolone?

Choć przepisy wydają się jednoznaczne, istnieją wyjątki, w których ogień w ogrodzie nie łamie prawa. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy:

• rozpalane jest ognisko rekreacyjne – np. do pieczenia kiełbasek,
• ale nie do spalania odpadów,
• spalany materiał nie jest objęty obowiązkiem segregacji – w praktyce oznacza to jedynie gałęzie użyte jako drewno opałowe
• ,
• lokalne przepisy gminne dopuszczają takie praktyki – choć większość samorządów zakazuje spalania, niektóre przewidują okresowe wyjątki.

Ważne są także zasady bezpieczeństwa, wynikające m.in. z przepisów przeciwpożarowych:

• ognisko musi być rozpalone co najmniej 100 m od lasu,
  
• nie może znajdować się bliżej niż 10 m od budynków gospodarczych i miejsc przechowywania materiałów łatwopalnych,
• odległość od granicy działki powinna wynosić minimum 4 m,
• zawsze trzeba mieć pod ręką wodę lub gaśnicę.

A co z Rodzinnymi Ogródkami Działkowymi?

Na terenach ROD przepisy są jeszcze bardziej restrykcyjne. Zgodnie z regulaminem ogrodów działkowych, palenie jakichkolwiek odpadów, w tym roślinnych, jest kategorycznie zabronione. Złamanie tego zakazu może skutkować nie tylko mandatem, ale również wypowiedzeniem umowy dzierżawy działki.

Co zamiast spalania?

Choć ogień wydaje się szybkim sposobem na pozbycie się jesiennych resztek, istnieją znacznie bardziej ekologiczne i legalne rozwiązania:

• kompostowanie – suche liście i gałęzie po rozdrobnieniu doskonale nadają się na wartościowy kompost,
• ściółkowanie – liście mogą służyć jako naturalna osłona roślin przed zimą,
• PSZOK (Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) – każda gmina ma obowiązek zapewnić mieszkańcom możliwość oddania bioodpadów,
• pojemnik na odpady zielone – dostępny w wielu gminach na zamówienie.

Dlaczego palenie liści jest zakazane?

Zakaz ma nie tylko wymiar prawny, ale także zdrowotny i ekologiczny. Podczas spalania wilgotnych liści powstają szkodliwe związki – w tym pyły zawieszone, tlenek węgla, a nawet rakotwórcze wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. Dym z ognisk jesiennych pogarsza jakość powietrza i może być szczególnie groźny dla osób starszych, dzieci oraz osób z chorobami płuc.

Nie pal liści jesienią bez zastanowienia! Sprawdź, kiedy wolno, a kiedy grozi mandat

Jesienią stos liści na trawniku kusi, by pozbyć się go ogniem. Warto jednak pamiętać, że w świetle obowiązujących przepisów spalanie liści i gałęzi na posesji jest zasadniczo zakazane. Dozwolone są jedynie ogniska rekreacyjne i ściśle określone wyjątki. Za złamanie zakazu grozi mandat, a na działkach ROD – nawet utrata prawa do korzystania z ogródka. Najlepszym rozwiązaniem pozostaje kompostowanie lub oddanie odpadów do PSZOK.

FAQ – palenie liści jesienią

1. Czy można palić liście w ogrodzie?

Zasadniczo nie. Zgodnie z ustawą o odpadach z 2012 r. (art. 31 ust. 7), liście należą do bioodpadów i powinny być poddawane selektywnej zbiórce. Palenie ich na własnej posesji grozi mandatem do 500 zł (art. 145 Kodeksu wykroczeń).

2. Kiedy palenie liści jest dozwolone?

Wyjątki obejmują ogniska rekreacyjne lub spalanie drewna opałowego w określonych warunkach (odległość od lasu min. 100 m, od budynków min. 10 m, od granicy działki min. 4 m). Palenie liści dla pozbycia się odpadów pozostaje zabronione.

3. Co grozi za nielegalne palenie liści?

Mandat do 500 zł, a w przypadku terenów ROD – wypowiedzenie umowy dzierżawy działki oraz grzywna.

4. Czy na działkach ROD można palić liście?

Nie. Regulaminy ogrodów działkowych zakazują palenia jakichkolwiek odpadów roślinnych, aby chronić zdrowie działkowców i środowisko.

5. Jak legalnie pozbyć się liści?

• Kompostowanie – liście po rozdrobnieniu nadają się do kompostu.
• Ściółkowanie – liście chronią rośliny przed mrozem.
• Oddanie do PSZOK – gmina zapewnia punkty selektywnej zbiórki odpadów.
• Pojemniki na odpady zielone – dostępne w wielu gminach.

6. Czy palenie liści jest szkodliwe dla zdrowia?

Tak. Dym z liści zawiera pyły zawieszone, tlenek węgla i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, które są szkodliwe dla dróg oddechowych i mogą być rakotwórcze.

7. Czy można spalać liście w ognisku rekreacyjnym?

Tak, ale tylko w małych ilościach i przestrzegając zasad bezpieczeństwa oraz minimalnych odległości od budynków, lasów i granic działki.

8. Czy spalanie liści jest lepsze niż kompostowanie?

Nie. Kompostowanie to bezpieczna i ekologiczna metoda, która wzbogaca glebę w składniki odżywcze, podczas gdy spalanie szkodzi środowisku i zdrowiu.