Owiń tym pień – żaden gryzoń się nie zbliży!

Jesień w ogrodzie to gorący okres – grabienie liści, przycinanie krzewów, ostatnie nawożenie. W tym natłoku zadań wielu właścicieli ogrodów zapomina jednak o jednym, kluczowym zabiegu. Tymczasem to właśnie on może zadecydować, czy wiosną twoje jabłonie, grusze i śliwy obudzą się do życia – czy zginą z powodu mrozu i gryzoni. Zabezpieczenie drzewek owocowych przed zimą to jesienny obowiązek, którego nie można odkładać.

Dlaczego drzewka owocowe trzeba zabezpieczać na zimę?

Zimą drzewka owocowe nie tylko narażone są na niskie temperatury. Ich prawdziwym wrogiem są... głodne zwierzęta. Kiedy śnieg przykrywa trawę i korę, gryzonie, króliki czy sarny szukają pożywienia tam, gdzie mogą – czyli na pniach i korzeniach drzew.
Zgryzają korę, by dostać się do miękkiej warstwy pod nią, zwanej kambium. To właśnie ona odpowiada za transport składników odżywczych. Jeśli zwierzęta obgryzą pień wokół całego obwodu, drzewko zostaje odcięte od systemu korzeniowego i... umiera. To zjawisko jest dla drzew śmiertelne.

Jakie zwierzęta są największym zagrożeniem?

Najczęściej problem pojawia się zimą, gdy na działkach brakuje pokarmu. Wtedy do akcji wkraczają:

• nornice i myszy – podgryzają korzenie i dolną część pnia;
• króliki i zające – obgryzają korę wyżej, szczególnie młodych drzewek;
• sarny i jelenie – nie tylko jedzą korę, ale też ocierają się porożem o pnie w czasie rui, uszkadzając korę i młode gałęzie.

Dlatego samo kopczykowanie nie wystarczy – konieczna jest fizyczna ochrona.

Jak zabezpieczyć drzewka owocowe przed gryzoniami i mrozem?

Najlepszym sposobem jest założenie osłon pni. Można je kupić w sklepach ogrodniczych lub zrobić samodzielnie. Oto kilka sprawdzonych metod:

1. Plastikowe osłony i spirale

• Idealne dla młodych drzewek.
• Chronią korę przed zębami gryzoni i odbijają promienie słoneczne, dzięki czemu kora nie pęka od nagłych zmian temperatury.
• Zakładaj je luźno, by nie uciskały pnia.

2. Siatka metalowa lub z tworzywa

• Najtrwalsza ochrona przed nornicami i królikami.
• Siatkę o drobnych oczkach (ok. 0,5 cm) owiń wokół pnia, pozostawiając ok. 5–6 cm odstępu.
• Wkop jej dolną krawędź kilka centymetrów w ziemię, by gryzonie nie podkopały się od spodu.

3. Wyższe zabezpieczenia dla drzewek narażonych na sarny

• Osłony powinny sięgać co najmniej 1,5 metra nad przewidywaną linię śniegu.
• W rejonach o dużej liczbie saren warto zastosować siatkę metalową lub plastikowe tuby do wysokości nawet 180 cm.

Kiedy i jak montować osłony?

Nie czekaj do pierwszych przymrozków. Załóż zabezpieczenia w drugiej połowie października lub na początku listopada, zanim spadnie śnieg.

• Jeśli używasz siatki, przymocuj ją szpilkami lub kołkami do ziemi, aby nie przesuwała się na wietrze.
• Między osłoną a pniem pozostaw luz – minimum 5 cm – żeby drzewko mogło oddychać.
• Na wiosnę plastikowe osłony można zdjąć, natomiast siatkę można pozostawić na stałe, jeśli drzewko jej nie przerasta.

Dodatkowy bonus: osłony to też ochrona przed słońcem

Mało kto wie, że zimą drzewka mogą ucierpieć nie tylko od mrozu, ale też od... słońca. Gdy w dzień pień się nagrzewa, a nocą gwałtownie ochładza, kora pęka. Biała osłona lub farba wapienna odbija światło, stabilizując temperaturę pnia. To prosty sposób na uniknięcie tzw. ran mrozowych.

FAQ – najczęstsze pytania ogrodników

Czy każde drzewko trzeba zabezpieczać na zimę?

Tak – szczególnie młode drzewa owocowe do 5. roku życia. Starsze egzemplarze mają grubszą korę, ale nadal warto je chronić przed sarnami i gryzoniami.

Czy można użyć zwykłej folii?

Nie. Folia nie przepuszcza powietrza i zatrzymuje wilgoć, co sprzyja rozwojowi grzybów. Zamiast tego wybierz siatkę lub osłony z tworzywa przepuszczalnego dla powietrza.

Kiedy zdjąć osłony?

Najlepiej w kwietniu, po ustąpieniu przymrozków. Wtedy warto też skontrolować stan kory i ewentualnie odnowić wapnowanie.

Czy wapnowanie pni zastąpi osłony?

Nie – to uzupełniający zabieg, który chroni przed promieniowaniem i pękaniem kory, ale nie przed zębami gryzoni.