Teraz możesz legalnie wyciąć drzewo – ale tylko przez chwilę. Oto ważna data, o której mało kto pamięta

Jesień i zima to najlepszy czas na porządki w ogrodzie – także na usuwanie starych lub niebezpiecznych drzew. Ale zanim chwycisz za piłę, sprawdź przepisy. O tej porze roku kończy się ochrona ptasich gniazd, więc to jedyne „okno”, kiedy można legalnie przeprowadzić wycinkę. Wiosną taki zabieg może skończyć się wysokim mandatem. Wyjaśniam, jak działa tzw. milcząca zgoda, które drzewa można ciąć bez zezwolenia i jak uniknąć problemów z prawem.

Kiedy kończy się okres ochrony ptasich gniazd

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska oraz ustawą o ochronie przyrody, okres ochrony ptaków trwa od 1 marca do 15 października. W tym czasie obowiązuje zakaz usuwania drzew i krzewów, na których mogą znajdować się gniazda, nawet jeśli nie są aktualnie zajęte.
Oznacza to, że od 16 października do końca lutego właściciele działek mogą legalnie prowadzić wycinkę, pod warunkiem że przestrzegają zasad dotyczących wymiarów pnia i gatunku drzewa. To kluczowy moment dla osób planujących większe prace ogrodowe.

Które drzewa można usunąć bez zezwolenia

Nie każde drzewo wymaga zgody urzędu. Od 2025 roku obowiązują uproszczone limity obwodów pni (mierzonych 5 cm nad ziemią):

• do 80 cm – topola, wierzba, klon jesionolistny i klon srebrzysty,
• do 65 cm – kasztanowiec zwyczajny, robinia akacjowa (akacja), platan klonolistny,
• do 50 cm – pozostałe gatunki drzew.

Bez formalności można również usuwać krzewy lub skupiska krzewów, jeśli ich łączna powierzchnia nie przekracza 25 m².
Wystarczy tylko upewnić się, że działka należy do osoby prywatnej i że wycinka nie jest związana z działalnością gospodarczą (np. przygotowaniem terenu pod inwestycję). Zobacz też: Nawierć, wlej i przykryj – pień po ściętym drzewie rozpadnie się w proch.

Zgłoszenie i tzw. milcząca zgoda

Jeśli drzewo przekracza dopuszczalne wymiary, należy zgłosić zamiar jego wycięcia w urzędzie gminy lub miasta.
Urzędnicy mają 60 dni na oględziny i wydanie decyzji. Jeśli w tym czasie nie zostanie zgłoszony sprzeciw – w praktyce oznacza to milczącą zgodę, czyli prawo do legalnej wycinki po upływie terminu.
To rozwiązanie chroni właścicieli przed przewlekłymi procedurami i daje większą swobodę w gospodarowaniu własnym terenem

Kary za nielegalną wycinkę

Nieprzestrzeganie przepisów może kosztować naprawdę dużo. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, kara za nielegalne usunięcie drzewa wynosi od 500 do nawet 4000 zł za każdy centymetr obwodu pnia, w zależności od gatunku.
W skrajnych przypadkach, jeśli wycinka zniszczy siedlisko ptaków objętych ochroną, sprawa może trafić do sądu, a kara sięgnąć kilkudziesięciu tysięcy złotych. Dlatego warto wcześniej sprawdzić teren pod kątem obecności gniazd – nawet pustych.

Dlaczego nie warto czekać do wiosny

Wraz z początkiem marca rusza sezon lęgowy ptaków – to moment, w którym przyroda budzi się do życia. Każda wycinka po 1 marca może naruszyć ich siedliska. Co ważne, nawet gniazda bez jaj lub piskląt są chronione, jeśli należą do gatunków objętych ochroną.
Dlatego prace porządkowe najlepiej zaplanować właśnie teraz – w tzw. „oknie zimowym”, kiedy ryzyko złamania przepisów jest najmniejsze.

Jak przygotować się do wycinki

1. Zmierz obwód pnia – na wysokości 5 cm od ziemi.
2. Sprawdź gatunek drzewa – niektóre, jak lipa czy dąb, wymagają zgłoszenia częściej niż inne.
3. Zgłoś zamiar wycinki – jeśli przekracza limity. Formularz znajdziesz na stronie gminy.
4. Poczekaj 60 dni – brak sprzeciwu oznacza milczącą zgodę.
5. Usuń drzewo poza okresem ochronnym ptaków – czyli między 16 października a końcem lutego.

FAQ – najczęstsze pytania o wycinkę drzew

Czy mogę wyciąć drzewo owocowe bez zezwolenia?
Tak, drzewa owocowe nie wymagają zgłoszenia – z wyjątkiem sytuacji, gdy rosną na terenie wpisanym do rejestru zabytków.

Co, jeśli ptaki już zbudowały gniazdo?

Wycinkę trzeba wstrzymać. Zniszczenie gniazda to wykroczenie zagrożone karą do 5000 zł.

Czy mogę ściąć drzewo na granicy działki?

Tak, ale warto wcześniej uzyskać pisemną zgodę sąsiada – unikniesz sporów i interwencji urzędników.

Czy krzewy też są chronione?

Tak, jeśli stanowią siedlisko ptaków lub rosną na terenach objętych ochroną przyrodniczą.