Energooszczędność kontra wentylacja
Polskie budownictwo jednorodzinne wolno przyjmuje standard rzeczywistej energooszczędności, która jest możliwa w budynku nie tylko izolowanym termicznie, ale przede wszystkim szczelnym. Tradycyjnie domu z cegły z kominami, która uosabiają marzenia Polaków o własnym domu, nie zawsze sprawdzają w dążeniu do oszczędności energii, ponieważ niestety pełne są mostków termicznych i nieszczelności.
Tymczasem, jeśli wybudować dom kierując się nie marzeniami, ale zgodnie z prawami fizyki, będzie miał on ciągłą zewnętrzną izolację i, co równie ważne – będzie całkowicie uszczelniony. Dom powinien mieć konstrukcję termosu, bo dopiero wtedy może być domem faktycznie energooszczędnym. Słowo „termos” odpycha tradycjonalistów, jednak w tak wybudowanym domu można nie tylko zatrzymywać energię, ale też stworzyć warunki idealnego komfortu dzięki zastosowaniu rekuperacji, czy wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Taki dom nie ma kominów do wentylacji, okna nie są rozszczelnione, za to powstaje w budynku nowa instalacja oparta na centrali wentylacyjnej z systemem kanałów powietrznych doprowadzonych do każdego pomieszczenia, która dba o wymianę odpowiedniej do potrzeb ilości powietrza zużytego na świeże i jednoczenie dzięki wymiennikowi ciepła w centrali, odzyskuje nawet 90% energii cieplnej z powietrza wyrzucanego domu, ogrzewając nim powietrze nawiewane.
Wentylacja mechaniczna w domach jednorodzinnych stosowana jest od stosunkowo niedawna, przeszkodą zastosowania tych systemów były gabaryty kanałów doprowadzających powietrze do pomieszczeń, które dawniej były robione ze stali i wymagały zabudowy w przestrzeniach podsufitowych, co z kolei pociągało konieczność podnoszenia wysokości kondygnacji i oczywiście kosztów domu. Jednak obecnie istnieją systemy kanałów specjalnie zaprojektowane z myślą o domach jednorodzinnych, jak na przykład system EasyFlow firmy Vasco, który wyróżnia się konsekwentną wysokością elementów – 6 cm co umożliwia zabudowę przewodów wentylacyjnych do wszystkich pomieszczeń domu w warstwach podłogowych i dzięki temu wysokość kondygnacji może pozostać nie zmieniona. Kanały EasyFlow są wykonane z tworzywa sztucznego HDPE i mają specjalnie aerodynamicznie dopracowaną konstrukcję, aby system wentylacji w domy działał bezgłośnie.
Redukcja kosztu ogrzewania
Dzięki ofercie rynkowej firm specjalizujących w rozwiązaniach wentylacyjnych dla domów jednorodzinnych nie ma już żadnych przeszkód w wyposażeniu każdego domu w system wentylacji. Firmy takie jak Vasco konsekwentnie ogniskują swoją ofertę na potrzebach współczesnych inwestorów konstruując urządzenia typu plug&play oraz w standardzie przewidując całkowitą obsługę rekuperatora przez aplikację na smartfon.
Jak ważna jest energooszczędność budynku z punktu widzenia kosztów ogrzewania można sobie uświadomić porównując dwa domy wybudowane w wysokim standardzie izolacji termicznych i identycznie użytkowane, które będą się różnić tylko sposobem wentylacji. W pierwszym będą kominy do wentylacji grawitacyjnej i rozszczelnione okna, a w drugim system rekuperacji odzyskujący ciepło z powietrza wywiewanego z łazienek i kuchni. Wg wyliczeń jest możliwe, że całkowita ilość energii zużytej ogrzewania pierwszego domu będzie 2 razy większa, niż w drugim przypadku, gdy dom odzyskuje energię, w domu z kominami bezużytecznie wyrzucaną jako ciepłe powietrze na zewnątrz. Ponieważ energooszczędność domów wyposażonych w rekuperację jest naprawdę znacząca, obecnie już w kilku krajach Europy rekuperacja i uszczelnienie budynku jest obowiązkiem narzucanym na inwestorów przez prawo budowane (Belgia, Dania) lub powszechnym standardem (Skandynawia). Inne kraje zwłaszcza w sytuacji kryzysu wywołanego wojną w Ukrainie będą zmierzały w tym samym kierunku: standardem energooszczędnego budynku będzie za kilka lat wg przepisów obowiązujący w budownictwie: ciągła izolacja termiczna z testem szczelności, rekuperacja zamiast wentylacji grawitacyjnej z kominami, a do ogrzewania i chłodzenia: pompa ciepła z fotowoltaiką i magazynem energii. Tak wybudowany dom, będzie niemal samowystarczalny energetycznie.
Ochrona przed wnikaniem smogu do wnętrza domu
Dodatkową zaletą budowy domu z systemem rekuperacji jest ochrona przed wnikaniem do wnętrza smogu. Przy uszczelnieniu budynku całość powietrza, którym będą oddychać domownicy będzie przechodzić przez rekuperator, który jest wyposażony w filtry oczyszczające powietrze z pyłu zawieszonego. Już standardowe filtry, montowane w rekuperatorach Vasco, które posiadają klasę ISO ePM1 55%, dają wysoką ochronę, bo ta klasa oznacza, że pył zawieszony o wielkości 1 mikrometra jest zatrzymywany w co najmniej 55%, jednocześnie większe cząstki na podstawie których oceniane jest zagrożenie smogiem zatrzymywane są jeszcze skuteczniej: PM 2,5 - 65%, a PM 10 – 79%. Jednocześnie mając rekuperację można zamontować dodatkowe filtry, które całkowicie odetną smogowi drogę do domu. Vasco proponuje innowacyjny filtr elektrostatyczny Crystall Round, który działa dzięki wykorzystaniu technologii jonizacyjnej na poziomie skuteczności filtrów absolutnych, stosowanych do ochrony sal operacyjnych i laboratoriów. Ten filtr Vasco zatrzymuje cząstki PM1 i jeszcze mniejsze szczególnie groźne bo wnikające bezpośrednio do krwiobiegu człowieka w ponad 90%. Właśnie te frakcje cząstek odpowiadają za przedwczesną śmierć około 45 tys. osób rocznie w Polsce z powodu chorób serca, płuc i mózgu – tę liczbę potwierdził w 2017 Narodowy Fundusz Zdrowia w specjalnym raporcie.
Podsumowując - rekuperacja, czyli montaż systemu wentylacji z odzyskiem ciepła w domu jednorodzinnym jest nie tylko opłacalna ekonomiczne, ale też zwiększa bezpieczeństwo naszego zdrowia. Do tego korzystnie wpływa na komfort, wszyscy którzy mieszkają w domu z rekuperacją potwierdzają, że codziennie doświadczają wrażenia jakby właśnie przewietrzono pomieszczenia, mimo, że okna są cały czas zamknięte. Żeby rekuperacja nie była dodatkowym wydatkiem, konieczne jest jej zaplanowanie przed rozpoczęciem budowy, wtedy koszt rekuperacji zwróci się w oszczędnościach na innych elementach: nie budowaniu kominów, zrobieniu stałych szkleń w części okien, a przede wszystkim w dostosowaniu wielkości systemu ogrzewania do zmniejszonego zapotrzebowania na energię.