Orlik (Aquilegia) to bylina z rodziny jaskrowatych, występująca w 130 gatunkach i niezliczonych odmianach. Lubi klimat umiarkowany, więc w Polsce czuje się dobrze. Nie wymaga wiele pracy, nie ma dużych wymagań dotyczących podłoża. Choć kwitnie dość krótko, przez cały rok chroni ogród przed szkodnikami – w jego liściach i łodygach są substancje, które zabijają ślimaki.
Jak wyglądają orliki?
Ponieważ gatunków orlika jest dużo, nie można podać wspólnego rysopisu. Większość ma trójdzielne liście, mocno powcinane, ale ich największą ozdobą są barwne kwiaty (także pełne) wieńczące smukłe, porośnięte włoskami łodyżki.
Kwiaty orlika mają najczęściej podłużne płatki. Kwiatostany kształtem przypominają dalie, ale są też orliki, które mają kwiaty w kształcie zbliżonym do dzwonka i gwiazdy, np. orlik alpejski (Aquilegia alpina). Najbardziej oryginalnie kwitną jednak orlik wspaniały (Aquilegia formosa), który ma kwiaty podobne do chińskich lampionów oraz orlik złocisty (Aquilegia chrysantha), który przypomina kolibra.
Nasze rodzime orliki pospolite (Aquilegia vulgaris) kwitną w kolorze ciemnofioletowym i ciemnoniebieskim. Ale wśród odmian uprawianych w ogrodach są chyba wszystkie możliwe barwy, od białych, różowych, czerwonych, purpurowych, niebieskich, po prawie czarne i dwukolorowe.
Większość orlików osiąga wysokość 30-60 cm, rekordzistą jest orlik kanadyjski (Aquilegia canadensis), który dorasta nawet do 90 cm. Wyższe odmiany orlika nadają się na kwietne rabaty, niższe pięknie wyglądają jako obwódki grządek, ścieżek czy skalniaków, stanowiąc przy okazji barierę dla ślimaków. Orliki dobrze jest uprawiać w pobliżu roślin takich jak funkie (hosty), które są przysmakiem szkodników.
Jak uprawiać orliki?
Orliki mają niewielkie wymagania. Żeby obficie kwitły warto je sadzić w miejscach słonecznych, ale poradzą sobie też w półcieniu. Lubi ziemię żyzną, próchniczą i przepuszczalną (nie może zatrzymywać zbyt dużo wilgoci), ale w gruncie rzeczy urośnie na każdej, byle tylko nie była kamienista. Orliki sadzimy do gruntu wiosną lub jesienią, a rozmnażamy przez podział kłącza. Nie ma większego sensu zbierać nasion, ponieważ uzyskane w ten sposób rośliny mogą różnić się od swoich rodziców (tak jest zresztą z większością roślin przystosowanych do uprawy w ogrodach). W czasie suszy orliki trzeba podlewać.
Orliki to trutka na ślimaki!
Dla ślimaków orliki to śmiertelna trucizna. Głównie za sprawą alkaloidów takich jak magnofloryna, akwilina i cykloakwilegina. Alkaloidy te mają właściwości toksyczne, które zakłócają układ nerwowy ślimaków, powodując ich śmierć. Ponadto orlik zawiera również saponiny, które działają drażniąco na błony śluzowe ślimaków, utrudniając im poruszanie się i żerowanie.
Dla ludzi i zwierząt domowych orliki są lekko toksyczne (nie należy ich spożywać). Dotykanie jest jest bezpieczne, choć należy zachować ostrożność. Kontakt ze skórą zwykle nie powoduje problemów, jednak u osób o wrażliwej skórze może wystąpić podrażnienie lub alergiczna reakcja kontaktowa.
Czytaj też:
Prosty trik na ślimaki w ogrodzie. Wystarczy wybrać się na spacer do lasuCzytaj też:
Ma śliczne kwiatki i odstrasza ślimaki. Koniecznie posadź tę roślinę w ogrodzie!