Zainteresowanie naturalnymi metodami odżywiania roślin rośnie nie bez powodu – gnojówki roślinne nie tylko działają skutecznie, ale też wspierają bioróżnorodność, poprawiają strukturę gleby i są całkowicie darmowe. Wśród nich dwie mają szczególne znaczenie: pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) oraz żywokost lekarski (Symphytum officinale). Obie rośliny rosną dziko, są łatwo dostępne i – odpowiednio stosowane – mogą całkowicie zastąpić nawozy syntetyczne.
Gnojówka z pokrzywy – bomba azotowa na początek sezonu
Pokrzywa to jedno z najlepiej przebadanych ziół stosowanych w nawożeniu organicznym. Zawiera duże ilości azotu (N), ale też wapń, żelazo, fosfor, magnez i krzemionkę. Gnojówka z pokrzywy działa głównie stymulująco – przyspiesza wzrost liści, poprawia fotosyntezę i wspiera regenerację po przesadzeniu.
Jak przygotować?
- 1 kg świeżych, niesezonowanych pokrzyw (najlepiej zbieranych przed kwitnieniem),
- 10 litrów wody, najlepiej deszczówki lub odstanej,
- Umieść pokrzywy w plastikowym lub drewnianym pojemniku, zalej wodą i odstaw w cieniu na 1–2 tygodnie. Codziennie mieszaj.
Gnojówka będzie gotowa, gdy przestanie się pienić. Filtrujemy ją i rozcieńczamy w proporcji 1:10 przed podlaniem roślin.
Kiedy stosować?
- W fazie intensywnego wzrostu: marzec–czerwiec,
- Dla roślin liściastych (sałata, jarmuż, szpinak), młodych pomidorów, ogórków, selerów,
- Nigdy na dojrzałe owoce – może spowodować nadmiar azotu i opóźnić kwitnienie.
Czytaj też:
Zapomnij o mszycach i przędziorkach – oprysk z popularnego chwastu
Gnojówka z żywokostu – potas i fosfor dla owoców i kwiatów
Żywokost to roślina o głębokim systemie korzeniowym, która pobiera składniki mineralne z dolnych warstw gleby. Zawiera dużo potasu (K), fosforu (P), wapnia i kwasów humusowych. Gnojówka z żywokostu wpływa na zawiązywanie owoców, dojrzewanie, kwitnienie i poprawia smak plonów.
Jak przygotować?
- 1 kg świeżych liści żywokostu,
- 10 litrów wody,
- Proces fermentacji identyczny jak w przypadku pokrzywy, czyli 1–2 tygodnie w cieniu plus codzienne mieszanie.
Przed zastosowaniem rozcieńczamy gnojówkę w stosunku 1:10, ewentualnie 1:5 przy podlewaniu roślin w gruncie.
Kiedy stosować?
- Od początku kwitnienia aż do zbiorów: maj–wrzesień,
- Doskonała do pomidorów, papryki, truskawek, cukinii, dyni, roślin cebulowych i krzewów owocowych,
- Nie pobudza liści – wspiera dojrzewanie i kwitnienie.
Czy różne gnojówki można łączyć?
Tak, ale z umiarem. W ogrodnictwie biologicznym preferuje się strategię sekwencyjną:
- Wiosną i wczesnym latem stosuj pokrzywę – rośliny potrzebują azotu do rozwoju części zielonych.
- Od momentu kwitnienia przejdź na żywokost – dostarczy potasu i fosforu, które są kluczowe dla owoców i kwiatów.
Łączenie obu gnojówek (np. w proporcji 1:1) można rozważyć w okresie przejściowym, jednak lepiej ich nie mieszać w jednym pojemniku podczas fermentacji – mają różne tempo rozkładu i zapotrzebowanie na tlen. Stosowanie naprzemienne daje więcej korzyści i pozwala lepiej zarządzać składnikami odżywczymi.
Dla jakich roślin będą najlepsze?
Gnojówka z pokrzywy:
- Warzywa liściaste (szpinak, sałata),
- Młode sadzonki pomidorów i papryki,
- Kapustne (brukselka, jarmuż, kalarepa).
Gnojówka z żywokostu:
- Warzywa owocujące (pomidor, ogórek, cukinia),
- Truskawki i inne rośliny jagodowe,
- Cebula, czosnek, por,
- Krzewy ozdobne i róże w czasie kwitnienia.
Uwaga: nie wszystko, co naturalne, jest bezpieczne
Gnojówki to silne koncentraty składników odżywczych. Nie wolno:
- Stosować ich nierozcieńczonych – mogą uszkodzić korzenie,
- Podlewać nimi w upały (ryzyko poparzeń),
- Używać gnojówki z pokrzywy na rośliny w fazie owocowania – pogorszy smak i opóźni dojrzewanie.
Warto też pamiętać, że gnojówki nie działają natychmiast, ale ich efekt utrzymuje się długo, poprawiając też strukturę i mikrobiologię gleby.
Skuteczne, darmowe i przyjazne ogrodowi
Gnojówki z pokrzywy i żywokostu to esencja naturalnego ogrodnictwa – działają jak naturalne eliksiry dla roślin. Umiejętnie stosowane, pozwalają całkowicie zrezygnować z nawozów chemicznych, poprawiają zdrowotność gleby i wspierają rośliny w najważniejszych momentach sezonu. A do tego są darmowe – wystarczy zbierać to, co rośnie wokół.
Czytaj też:
Ta gnojówka nie ma sobie równych – wzmacnia, chroni przed grzybami i szkodnikamiCzytaj też:
Zerwij, posiekaj, zalej wodą i odczekaj. Najlepszy nawóz do hortensji