Kasztany jadalne (Castanea sativa)nie występują w polskich lasach w naturze. Można je za to uprawiać w ogrodzie. Kasztan jadalny, to może was zdziwić to zupełnie inna rodzina niż kasztanowiec, bliżej mu do buka i dębu. Kasztan jadalny należy do rodziny bukowatych. Co go łączy z kasztanowcem? Wygląd owoców. Tylko i wyłącznie, bo już łupiny ma inne, jasnozielone i bardzo kujące!
Kasztan jadalny, uprawa, wymagania
Kasztan jadalny to długowieczne drzewo dorastające, żyje do 1000 lat! By rósł tyle lat, trzeba oczywiście zapewnić mu idealne warunki. Kasztan jadalny nienawidzi gleb wapiennych, zasadowych. Najlepiej rozwija się w glebach lekko kwaśnych. Lubi mieć ciepło, preferuje stanowiska słoneczne. Poradzi sobie również z przejściową suszą, chociaż najlepiej mu podczas ciepłego, lecz wilgotnego lata. Można go nawozić nawozami azotowymi, dzięki którym rośnie szybciej.
Największym problemem przy uprawie kasztana jadalnego w Polsce jest... klimat. Drzewo to wymaga ciepłego i umiarkowanie ciepłego klimatu. Pochodzi przecież z południowo-zachodniej Azji, regionów Azji Mniejszej. W starożytności sprowadzono go do południowej Europy, tam uprawiano go chętnie z powodu pysznych owoców. Współcześnie kasztan jadalny uprawiany jest różnych krajach świata, w Polsce najlepiej rośnie więc w najcieplejszych rejonach kraju. Niskie temperatury sprawiają, że drzewo przemarza. Zdecydowanie lepiej będzie rosło w Polce Zachodniej niż na Suwalszczyźnie. Owoce kasztana jadalnego wymagają długiego okresu wegetacji, są idealne, gdy lato jest długie, ciepłe i wilgotne. Kasztan jadalny ma wiele odmian, a poszczególne odmiany różnią się od siebie. W zależności od odmiany, tak jak i orzechy, owoce kasztana są różnej wielkości.
Kasztany jadalne sadzi się wiosną, w połowie maja. Pamiętajmy, by wokół pozostawić roślinie dużo miejsca. Średnica korony kasztana jadalnego może dochodzić do 20 m. Najważniejsze w uprawie tego drzewa jest odpowiednie zabezpieczenie go przed mrozem i przymrozkami. Na zimę trzeba go okrywać, najlepsza do tego celu będzie gruba warstwa agrowłókniny (gruba, od 50 g/m²). Drzewo powinniśmy chronić przed mrozem przez kilka lat, aż się nie zaaklimatyzuje. Sam dół pod drzewo powinien mieć wielkość dwukrotnie większą niż korzeń. Nie zapomnijmy również o drenażu. wczesną wiosną, zanim pojawią się liście przycinamy przemarznięte i chore pędy drzewa.
Choroby kasztanowca
To bez wątpienia poważny problem. Drzewa kasztanowca atakowane są przez choroby grzybowe. Problem rozpoczął się w 1904 roku, kiedy w Ameryce Północnej pojawił się grzyb przeniesiony z kasztana japońskiego. Zaatakował on kasztany amerykańskie i w ciągu kilku lat prawie je unicestwił. Współcześnie tworzy się gatunki odporne na tę chorobę – to krzyżówki kasztana amerykańskiego z japońskim i chińskim. Jednak te odporne odmiany są mniejsze niż dostojny kasztan amerykański. Kasztany, które rosną w Polsce (europejsko-bliskowschodnie) wydawały się być odporne na grzyby, lecz w końcu zaczęła ona atakować i tę odmianę. Ogrodnicy radzą sadzić odmianę kasztana chińskiego, który jest odporny na grzyby oraz dobrze znosi mrozy.
Kasztan jadalny, długowieczne drzewo dorastające
Kasztan jadalny jest drzewem długowiecznym, żyje do 1000 lat. Na Węgrzech uważano, że jeden kasztanowiec może człowieka przez całą zimę. We Francji i Włoszech budowało się natomiast specjalne kamienne domki, do których całe rodziny przeprowadzały się jesienią, by zbierać i suszyć kasztany. Potem z wysuszonych owoców robiono mąkę.
Kasztan jadalny osiąga wysokość do 30 metrów. To wysokie, bardzo dekoracyjne drzewo liściaste. Ma kulistą koronę i gruby pień o spiralnym skręceniu włókien wzdłuż osi. Kwiaty kasztana te długie puszyste żółte kłosy, pojawiają się po kilka u podstawy liści na przełomie czerwca i lipca. Zarówno owady (głównie chrząszcze), jak i wiatr mogą przenosić pyłki z kwiatów męskich na kwiaty żeńskie. Dzięki temu następuje zapłodnienie. Do zawiązania owoców potrzebne są dwa drzewa. Kasztanowce sadzimy więc parami, ale nie mogą być to klony jednego drzewa. Najlepiej kupować drzewka w różnych miejscach. Liście kasztana jadalnego ma ładne, skórzaste, błyszczące liście. Pojawiają się na drzewie w maju, a jesienią zmieniają kolor na żółty. Owoce kasztana jadalnego pojawiają się u podstawy kwiatów męskich, młode owoce to jasnozielone kulki pokryte bardzo gęsto długimi i cienkimi kolcami. Gdy owoc dojrzewa - brązowieje i pęka. Naszym oczom ukazują się spłaszczone nasiona. Owoce kasztana jadalnego dojrzewają na przełomie października i listopada. Mało znany jest fakt, młode egzemplarze nie owocują. Drzewo zaczyna owocować dopiero po 20-30 latach! Odmiany francuskie owocują już po 5, ale te nieszczególnie dobrze rosną w naszym klimacie.
Owoce kasztana, przysmak ze Stawki większej niż życie
Trudno wyobrazić sobie krajobraz Paryża bez straganów, na których sprzedawane są pieczone kasztany. Jednak kasztany jadalnie nie są spożywane jedynie w tej formie. Kasztan jadalny to częsty w kuchni francuskiej dodatek do mięs i wyrobów cukierniczych. Przetarta masa kasztanowa to świetna mąka. Nadają się też do bezpośredniego spożycia. Jeśli macie ochotę samemu spróbować pieczonych kasztanów należy naciąć łupinę kasztana na krzyż i piec w piekarniku w temperaturze 180°C, aż łupina popęka. Najlepsze są gorące. I najlepsze są w Paryżu!