Lilak? Kto tak mówi? Przecież to nic innego niż przepiękny, romantyczny, uwodzący zapachem bez! Lilak to rodzaj, który reprezentowany jest przez 28 gatunków i ok. 1000 odmian uprawnych o kwiatach pojedynczych lub pełnych. Mają różne kolory, zwykle intensywnie pachną.
Większość odmian, z którymi mamy do czynienia pochodzi od lilaka pospolitego, który rożnie dziko w krajach bałkańskich. Odmiany uprawne lilaka uprawia się od 1870 roku. Hodowlę zapoczątkował francuski ogrodnik Wiktor Lemoine. Kilka polskich odmian wyhodowanych zostało natomiast w Aboretum w Kórniku.
Lilak, jak wygląda
Lilak jest drzewem lub krzewem. Osiąga wysokość do 7 metrów. Charakteryzuje się tym, że wydaje bardzo liczne odrosty korzeniowe. Ma nagie pędy, a liście intensywnie zielone, jajowate o długości 5-12 cm. Bez najczęściej kwitnie w kolorze lila lub fioletowym (stąd jego nazwa). Kwiaty lilaka zebrane są w kiście (wiechy) umiejscowione na wierzchołkach pędów. Rozwijają się zwykle w połowie maja, jeśli jest ciepło, także wcześniej – tak jak i w tym roku.
Bez jako krzew ozdobny uprawiany jest już trzysta lat! Poszczególne odmiany bzu różnią się terminem kwitnienia, budową kwiatów i ich kolorem.
Lilak, stanowisko
Lilaki zaczynają okres wegetacji wczesną wiosną, trwa on do połowy lipca. Kwitną na pędach zeszłorocznych. Lubią słońce. W cieniu ich pędy są długie i gołe, mniej obficie kwitną.
Lilak, gleba
Lilakowi należy zapewnić glebę lekką lub średnio zwięzłą, wilgotną, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Lilaki na piaszczystych glebach rosną bardzo słabo. Także na glebach ciężkich i kwaśnych uprawa nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.
Gleby pod krzewem nie można przekopywać, ponieważ roślina ma płytki system korzeniowy (głównie cienkie korzenie boczne). Ogrodnicy polecają za to ściółkowanie gleby pod krzewem bzu. Możemy to robić rozłożonym obornikiem, torfem lub liśćmi.
Lilak spokojnie nadaje się do uprawy w mieście, dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza.
Lilak, kiedy sadzić?
Najlepszym czasem do sadzenia lilaka jest wrzesień. Te posadzone wiosną rosną znacznie gorzej. Jeśli już jednak się na to zdecydujemy, powinniśmy posadzona roślinę obficie podlewać. Jeśli przesadzamy starszy krzak bzu, powinniśmy skrócić pędy o połowę.
Przygotowanie stanowiska pod lilak
Bzy zazwyczaj trudno się przyjmują. Najlepiej sadzić je z jak największą bryłą ziemi. Wykopujemy dołek o średnicy ok. 80 cm i głębokości 60 cm na kilka dni przed sadzeniem. Na dno dajemy kompost lub całkowicie rozłożony obornik oraz 2 kg mączki fosforytowej. Uwaga! Nigdy nie stosujemy świeżego obornika.
Sadzenie krzewu bzu
Bzy upraw uprawnych okulizowanych na siewkach lilaka pospolitego sadzi się tak, by szyjka korzeniowa znajdowała się ok. 4 cm nad powierzchnią gruntu. Przy głębszym osadzeniu krzew będzie wydawał liczne, trudne do usunięcia odrosty.
Cięcie lilaka
Po posadzeniu dwuletniego zwykle krzewu skracamy pędu o połowę. W pierwszym roku po posadzeniu lilaki wydają jedynie krótkie przyrosty. Wiosną następnego roku przycina je się nad pierwszymi dobrze wykształconymi pąkami. Okazałe, obsypane kwiatami przyrosty pojawią się dopiero w trzecim roku po posadzeniu. Przekwitłe kwiatostany natychmiast usuwamy.
Nawożenie krzewów lilaka
Do zasilania krzewów lilaka najlepszy jest dobrze rozłożony obornik. Jeśli nie dysponujemy takowym, możemy stosować gotowe nawozy, najczęściej dwukrotnie w ciągu roku. Termin pierwszego nawożenia to wczesna wiosna, przed rozpoczęciem wzrostu, druga – pod koniec czerwca. Obfite podlewanie wydłuża czas kwitnienia.
Krzewy bzu w ogrodzie
W ogrodzie najlepiej sadzić odmiany uprawne lilaka i prowadzić je w formie drzewek. Bzy możemy sadzić wzdłuż ogrodzenia, w narożniku ogrodu albo pod oknami.
Czytaj też:
Różaneczniki: zimozielona ozdoba ogrodu. Kiedy sadzić? Ile kosztują sadzonki?Czytaj też:
Podlewaj tym begonie, a będą pięknie kwitły przez całe lato