Jej wczesna twórczość, o secesyjnej stylistyce, czerpała z doświadczeń młodopolskich. Na kierunek jej rozwoju ogromny wpływ miała, istotna dla całego ruchu awangardy, ekspresjonistyczna twórczość poznańskiego Buntu oraz pismo „Zdrój”. Szeroki krąg inspiracji określa rozmach poszukiwań artystycznych, prowadzących do formalnych rozstrzygnięć awangardy. W szkicownikach prześledzić można fascynację twórczością formistów, wpływ Zbigniewa Pronaszki i Tytusa Czyżewskiego. Artystka należała do pierwszego pokolenia studentek warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Zawarte podczas studiów przyjaźnie, a także kilkumiesięczny pobyt w Paryżu, nakreśliły jej drogę twórczą, związaną z przynależnością do najważniejszego ugrupowania awangardy – „Bloku Kubistów i Suprematystów i Konstruktywistów”.
Nicz-Borowiakowa brała udział we wszystkich niemal wystawach tej formacji. Współpracowała następnie z grupą konstruktywistów i funkcjonalistów "Praesens". Około 1930 roku, po narodzinach córki, malarka wycofała się z życia artystycznego. Z tych lat, obejmujących także okres II wojny, pochodzą nieliczne, niekiedy niedokończone obrazy ze zbiorów rodziny artystki. Zostały one wypożyczone na wystawę. Dorobek Nicz-Borowiakowej, zgromadzony jest głównie w Muzeum Narodowym w Poznaniu, w kolekcji Fundacji Signum, w Muzeum Sztuki w Łodzi.
Wystawa prezentuje wkład artystki w dziedzictwo sztuki polskiej pierwszej połowy XX wieku. Pokazuje prace z lat trzydziestych, dotychczas nieznane szerokiej publiczności oraz zachowane w rękach rodziny dokumenty i wspaniałe fotografie. Są wśród nich portrety samej artystki, członków jej rodziny i przyjaciół, a także zdjęcia dokumentujące życie studenckie w pracowniach Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, towarzyskie spotkania w domu artystki. Główna, otwierająca wystawę, przestrzeń, zajęta została przez prezentację jej malarskiej twórczości związanej z awangardą.
Niektórym obrazom towarzyszą szkice, pozwalające prześledzić pracę nad formą. Rysunki i szkicowniki, wczesne dzieła powstające poza głównym nurtem awangardy, pokazane są w osobnej części ekspozycji. Na wystawie znajdują się portrety, przedmioty użytkowe, projektowane i ozdabiane przez artystkę, tworząc symboliczne odniesienie do swoistej przestrzeni prywatnej.
Wystawie towarzyszy obszerny, obficie ilustrowany katalog, zawierający obok esejów dotyczących wybranych aspektów twórczości artystki, na tle sztuki polskiej i europejskiej XX w., kalendarium, archiwalne fotografie także katalog oeuvre.
Muzeum Narodowe w Poznaniu
Wystawa: „Awangardzistka. Maria Nicz-Borowiakowa (1896-1944)”
Termin wystawy: 07.08.2022 – 27.11.2022;
Kuratorki: Agnieszka Salamon-Radecka (MNP), Agnieszka Skalska (MNP), współpraca kuratorska: Agata Mendrychowska;
projekt aranżacji i katalogu: Raman Tratsiuk
Czytaj też:
Mariola Przyjemska. Konsumpcja, konstrukcja i melancholia w ZachęcieCzytaj też:
Zmysłowe, obłe i falujące – rzeźby Anisha Kapoora w Orońsku