Od 16 października możesz wyciąć te drzewa bez pozwolenia. Ale uważaj – za błąd grożą tysiące złotych kary

W Polsce obowiązują zasady, które jasno określają, jakie drzewa można wycinać na własnej działce bez zezwolenia. Zanim jednak chwycisz za piłę, warto poznać przepisy – bo nieostrożność może kosztować nawet kilka tysięcy złotych. Wyjaśniam, jak mierzyć obwód pnia, które gatunki są zwolnione z obowiązku zgłoszenia i kiedy potrzebne jest pozwolenie od urzędu.

Jakie drzewa można wyciąć bez zezwolenia od 16 października 2025?

Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, właściciel działki może wyciąć drzewo bez zezwolenia – ale tylko wtedy, gdy jego pień nie przekracza określonego obwodu mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi. Od tej jesieni zasady pozostają jasne, ale urzędy zapowiadają ich częstsze kontrole.

Obwód pnia, który decyduje o obowiązku zgłoszenia, zależy od gatunku drzewa:

• do 80 cm – dla topoli, wierzby, klonu jesionolistnego i klonu srebrzystego,
• do 65 cm – dla kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej (akacji) i platanu klonolistnego,
• do 50 cm – dla wszystkich pozostałych gatunków.

Jeśli pień ma większy obwód, trzeba złożyć zgłoszenie zamiaru wycinki w urzędzie gminy lub miasta. Urzędnik może też przyjść i rozpoznać gatunek drzewa, jeśli właściciel nie jest pewien, co rośnie na jego działce. Przeczytaj też: Korzeniami rozwali nawet chodnik – ta inwazyjna roślina jest w Polsce zabroniona.

Jak prawidłowo zmierzyć drzewo przed wycinką?

To pozornie drobiazg, ale decyduje o tym, czy można ciąć bez pozwolenia.

• Obwód pnia mierzymy na wysokości 5 cm od ziemi, jeśli chcemy ustalić, czy drzewo wymaga zgłoszenia.
• Natomiast we wniosku o zezwolenie urząd wymaga pomiaru na wysokości 130 cm.

W przypadku drzewa o kilku pniach – mierzy się najgrubszy pień i połowę obwodów pozostałych. Jeśli drzewo nie ma wyraźnego pnia (np. rośnie w formie krzewiastej), pomiar wykonuje się tuż pod koroną.

Kiedy wolno ciąć? Termin ma znaczenie

Od 16 października do końca lutego trwa okres, w którym można bezpiecznie i legalnie prowadzić wycinki. Wcześniej, od 1 marca do 15 października, trwa okres lęgowy ptaków – wtedy zaleca się wstrzymanie prac, by nie naruszyć ochrony gatunkowej.

Jeśli jednak drzewo zagraża bezpieczeństwu lub jest chore, wycinka w tym czasie jest możliwa, ale trzeba mieć ekspertyzę ornitologiczną lub przyrodniczą. Naruszenie przepisów dotyczących ochrony gatunkowej grozi karą grzywny, a w poważnych przypadkach – nawet odpowiedzialnością karną.

Kiedy trzeba zgłosić zamiar wycinki i jak to zrobić

Jeśli obwód pnia przekracza dopuszczalne wartości, należy złożyć zgłoszenie w urzędzie gminy. Wystarczy prosty formularz, w którym wpisujemy:

• gatunek drzewa,
• obwód pnia na wysokości 130 cm,
• powód usunięcia drzewa,
• mapkę z zaznaczonym miejscem wycinki.

Po złożeniu dokumentów urząd ma 21 dni na ewentualną wizję lokalną, a następnie 14 dni na zgłoszenie sprzeciwu. Jeśli w tym czasie nie nadejdzie odmowa – możemy ciąć legalnie. Zobacz też: Są piękne, ale niebezpieczne. Te drzewa potrafią rozsadzić rury, podjazd i ściany domu.

Jakie kary grożą za nielegalną wycinkę?

Za usunięcie drzewa bez wymaganego zgłoszenia grozi kara pieniężna ustalana przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wysokość kary to dwukrotność opłaty, jaką należałoby wnieść za legalną wycinkę.

Przykładowo:

• dla brzozy o obwodzie 80 cm, kara wynosi około 4000 zł (2 × 80 cm × 25 zł).

Wysokość kary zależy od gatunku drzewa, jego obwodu i stawek określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 3 lipca 2017 r.
Co ważne – nawet jeśli wycinkę wykonuje firma, odpowiedzialność ponosi właściciel nieruchomości, nie wykonawca.

Jak uniknąć problemów i działać zgodnie z prawem

Najbezpieczniej planować prace od 16 października do końca lutego, mierzyć obwód pnia przed wycinką i – w razie wątpliwości – złożyć krótkie zgłoszenie w urzędzie.
To niewielki wysiłek, który może uchronić przed kosztowną decyzją administracyjną i zarzutem naruszenia ochrony gatunkowej.

FAQ – najczęstsze pytania o wycinkę drzew (2025)

Czy mogę wyciąć drzewo owocowe bez pozwolenia?

Tak – drzewa owocowe na działce prywatnej nie wymagają zgłoszenia, o ile nie rosną na terenie wpisanym do rejestru zabytków lub objętym ochroną konserwatorską.

Czy mogę wyciąć chore drzewo bez zgody?

Tak, ale warto udokumentować stan drzewa zdjęciami lub opinią specjalisty – w razie kontroli unikniesz zarzutu samowoli.

A co, jeśli drzewo rośnie przy granicy z sąsiadem?

Jeśli pień znajduje się po Twojej stronie, możesz podjąć decyzję, ale warto poinformować sąsiada – by uniknąć konfliktów.

Czy krzewy też podlegają zgłoszeniu?

Nie, o ile nie tworzą zwartego pasa zieleni przekraczającego 25 m².

Kto ponosi karę za nielegalną wycinkę?

Zawsze właściciel nieruchomości – nawet jeśli zlecił prace firmie ogrodniczej.