Coraz częściej obok marzenia o domu na przedmieściach z tarasem i ogrodem marzymy o apartamencie w starej kamienicy. Ze względu na zniszczenia wojenne i powojenne, Polacy (a w szczególności Warszawiacy) mają nieco trudniejsze zadanie od Francuzów, bo starych kamienic po prostu niewiele pozostało na naszych ulicach. A te, które przeżyły jakimś cudem wojnę, często popadły ruinę.
Przedwojenne cuda, kamienice budzące zachwyt przyjezdnych z całej Europy po wojnie zostały zabrane prawowitym właścicielom i oddane w ręce ludu pracującego. Apartamenty podzielone na mieszkania kwaterunkowe były systematycznie dewastowane. Skuwano stiuki i ozdobne gzymsy, niszczono kaflowe piece, stare parkiety zastępowało linoleum, a drewnianą stolarkę okienną wymieniano na okna PCV. Jeszcze gorszy los spotykał przestrzenie wspólne, reprezentacyjne klatki schodowe. Do tej pory stoją w Warszawie kamienice, do których strach się nawet zbliżyć, okupowane przez wandali, którzy bezmyślnie niszczą dom, w którym sami mieszkają.
Na szczęście, chociaż dużo za późno, bo dla niektórych kamienic nie ma już ratunku, właściciele, a właściwie ich potomkowie po prawnych korowodach odzyskują własność, a kamienicom przywracany jest dawny blask (o ile to tylko jeszcze możliwe). Czasem remont nie jest już możliwy i z dawnego budynku pozostaje jedynie odremontowana fasada. Tak czy inaczej, apartament w kamienicy to spełnienie marzeń wielu z nas. A jak kamienica, to i apartament o wnętrzach inspirowanych stylem francuskim. Wiadomo.
Podstawy stylu francuskiego
Jak już zapewne zorientowaliście się, wnętrza w stylu francuskim w 99% znajdują się w starych kamienicach. Może być to XIX wieczna kamienica ze stiukami, płaskorzeźbami i żeliwnymi balkonikami lub modernistyczny dom obłożony piaskowcem z olbrzymimi oknami i bulajami w drzwiach. Tak czy inaczej, wiek gra rolę. I istotny jest tu autentyzm. Bo tym charakteryzują się prawdziwe francuskie wnętrza.
Gdy już mamy takie mieszkanie, zachowajmy w nim, jak najwięcej się da. Przede wszystkim układ wnętrza w stylu francuskim to pokoje strefy dziennej ułożone w amfiladzie: jadalnia, przestronny salon, gabinet. Pomiędzy nimi podwójne, częściowo przeszklone drzwi. Jeśli na podłodze zachował się autentyczna posadzka, jesteśmy szczęściarzami.
Czasem zdarzają się cuda. Pod ukochanym przez powojennych lokatorów linoleum, dębowy parkiet ma się zwykle bardzo dobrze. Bo parkiet ułożony w charakterystyczną jodełkę to podstawa. We francuskich wnętrzach jest zwykle w naturalnym kolorze dębu. Parkiet może być także o ton ciemniejszy, w odcieniu orzecha.
Czasem, gdy lokatorzy kwaterunkowi nie gustowali w minimalistycznych aranżacjach, we wnętrzach zachowują się również ozdobne rozety i gzymsy oraz ściany pokryte sztukaterią. Je także zachowujemy! Nawet jeśli są częściowo zniszczone. Z pewnym trudem, ale uda nam się znaleźć mistrzów dawnego rzemiosła, którzy naprawią i odtworzą brakujące elementy za pomocą tradycyjnych technik. Uwierzcie nam, naprawdę warto.
Warto również zainwestować w odrestaurowanie starej, drewnianej stolarki okiennej i drzwiowej. Drewniane okna z zachowanymi podziałami i mosiężnymi klameczkami są kwintesencją stylu francuskiego.
Podobnie jak drzwi, ciężkie, wysokie, które kończą się pod samym sufitem, z kasetonami albo z kryształowymi fazowanymi szybkami. One w ogromnej mierze decydują o szyku i niewymuszonej elegancji wnętrza.
Styl paryski
Styl paryski to kwintesencja stylu francuskiego. Napisaliśmy już o bazie we wnętrzu w stylu francuskim: stolarce drzwiowej i okiennej, plafonach, stiukach, tradycyjnej i klasycznej jodełce na podłodze. A co z umeblowaniem dekoracjami i oświetleniem?
Najlepiej poprzeglądać inspiracje, obejrzeć prawdziwe paryskie wnętrza w zabytkowych kamienicach. To, co będzie najtrudniejsze do uzyskania dla nas to niewymuszona elegancja, w której Francuzi są mistrzami, a my po prostu do niej nie przywykliśmy. Najwięcej problemu stworzy nam swoboda, pewna nonszalancja i poczucie humoru w aranżacji inspirowanej francuskimi wnętrzami. To tak zwany paryski szyk, często nie ma wiele wspólnego z luksusem i ogromnymi pieniędzmi, a raczej z wyszukanym gustem i wyobraźnią.
Jeśli chodzi o dekoracje, nie może zabraknąć ozdobnej sztukaterii. Z okrągłych, bogato rzeźbionych rozet (radzimy, by były gipsowe, a nie z PCV lub styropianu) powinny zwieszać się kryształowe żyrandole. Pozwalają na to wysokie sufity. Francuski salon po prostu wymaga takiej lampy. Sprawdzą się także wszelkie lampy w stylu retro.
Francuski styl, meble
Podobnie jest z meblami. W apartamencie w stylu paryskim nie brakuje naprawdę starych oraz stylizowanych mebli w tak zwanym stylu barokowym. To oczywiste. Jest jednak pewne "ale". W paryskich kamienicach obok mebli z czasów Ludwika XV i z angielskiego okresu regencji stoją także meble dużo młodsze: modernistyczne klasyki designu oraz projekty z lat 60., 70., i osiemdziesiątych. Nie brakuje również współczesnego wzornictwa.
Francuski salon
Trzeba pamiętać, że francuski styl to nie bezmyślne odtwarzanie stylowych wnętrz, a umiejętność miksowania ze sobą różnych epok. We wnętrzach urządzonych jak w IX dzielnicy Paryża znajdziemy więc fotel LC 3 i leżankę LC 4 Le Corbusiera z lat 20. XX w., sofę o opływowych liniach Togo Michaela Ducaroy'a z 1973 i stoliki kawowe Elieen Gray.
Paryskie mieszkania zdobią również tkaniny i tapety. I to nie byle jakie. Francuskie manufaktury mają bogate tradycje sięgające czasów Napoleona. Styl francuski uwielbia tkaniny o wyrazistym wzorze. Pojawiają się jako zasłony i dekoracyjne dodatki, na przykład poduszki.
Wnętrza w stylu francuskim
Urządzając mieszkanie, należy pamiętać, że nieruchomości we Francji przechodzą z pokolenia na pokolenie. I na tym polega ich fenomen. Francuskie wnętrza nigdy nie przechodzą rewolucyjnych zmian. Wnętrza w stylu francuskim zmieniają się powoli. Każde pokolenie wnosi do wnętrz coś swojego, nowego, zawsze najlepszego.
Gdy planujemy zaaranżować mieszkanie w stylu francuskim, pomyślmy również o kominku. Marmurowe kominki znaleźć możemy w każdym paryskim apartamencie. Jednak w Polsce może być z tym pewien kłopot. Tak niewiele kominków przetrwało wojenną i komunistyczną zawieruchę. Jeśli nie ma szans na prawdziwy kominek, możemy zawsze zamówić u kamieniarza sam portal kominkowy. Możemy umieścić w nim na przykład stosy książek. To popularna stylizacja. Nad kominkiem powinno wisieć duże lustro albo obraz w ozdobnych ramach.
Marmurowy kominek będzie do salonu w stylu paryskim juste une fois. Marmurowe powinny być również parapety i kuchenny blat oraz wykończenie łazienek.
Sztuka w stylu francuskim
Styl francuski we wnętrzach to nie tylko marmury. Mile widziane jest tu też naturalne drewno. Kolorystyka – jasne kolory ścian, złamana biel, pudrowy róż i mocniejsze akcenty – na przykład szmaragdowa zieleń. Obok luster (z powodzeniem może być ich kilka) powinny zawisnąć dzieła sztuki. Nie lanszafty, wręcz przeciwnie – współczesne dobre malarstwo stworzy klimat paryskich kamienic. Rzeźby i porcelanowe figurki także wpiszą się w aranżację wnętrza.
By w Polsce urządzić wnętrze w stylu francuskim
Styl francuski we wnętrzach nie sprawdzi się w małych pomieszczeniach. To styl dobry do większego wnętrza, w którym otwarta przestrzeń jest podstawą. Ważna jest także wysokość pomieszczenia, dlatego trzeba wybierać mieszkania w starych kamienicach. We współczesnym budownictwie raczej odpowiedniej nie uświadczymy.
W trakcie urządzania wnętrza w stylu francuskim ważni będą rzemieślnicy, a także odpowiedni dobór mebli oraz dodatków. Pamiętajmy, styl francuski nie toleruje fałszu i tandety. Tu nie ma kompromisów. Lepiej poczekać, zaoszczędzić, niż kupić tańszy odpowiednik lub – co gorsza – podróbkę!
Powinniśmy także nastawić się na poszukiwanie mebli i dodatków w sieci oraz w antykwariatach. W galeriach szukamy obrazów i plakatów, Francja to wszak kolebka sztuki.
Spośród marek z tkaninami i tapetami warto wymienić Elitis, Pierre Frey, Misia. Wszystkie dostępne są u polskich dystrybutorów.
Czytaj też:
Francuska elegancja na warszawskiej Ochocie, projekt Studio. O.Czytaj też:
Francuska elegancja. Stylowe mieszkanie w Warszawie