Postaw to w ogrodzie, a kleszcze się wyprowadzą na dłużej

Kleszcze coraz częściej zadomawiają się w przydomowych ogrodach, zagrażając ludziom i zwierzętom. Borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu to poważne konsekwencje ich obecności. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na pozbycie się ich z działki – bez użycia chemii i ryzyka dla środowiska. Sprawdź, co postawić w ogrodzie, by zniechęcić te pajęczaki do powrotu.

Dlaczego kleszcze pojawiają się w ogrodzie?

Wraz z ociepleniem klimatu i rozfragmentowaniem krajobrazu, kleszcze coraz chętniej zasiedlają nie tylko lasy czy łąki, lecz także parki i przydomowe ogrody. Szczególnie chętnie gnieżdżą się w miejscach wilgotnych i zacienionych, z wysoką trawą i gęstym podszytem – czyli dokładnie tam, gdzie większość z nas lubi tworzyć naturalistyczne rabaty.

Według badań, populacje kleszczy w środowiskach miejskich i podmiejskich wzrosły w ostatnich latach o kilkadziesiąt procent, co wiąże się z rozwojem ogrodów przypominających ekosystemy leśne.

Karmniki i budki dla ptaków – naturalna broń przeciw kleszczom

Choć może brzmieć to niepozornie, jedną z najskuteczniejszych metod ograniczania liczby kleszczy w ogrodzie jest… zaproszenie ich naturalnych wrogów. Mowa o ptakach owadożernych, takich jak sikory, rudziki, drozdy czy strzyżyki, które żywią się zarówno dorosłymi osobnikami, jak i larwami i nimfami kleszczy.

Badania przeprowadzone przez fińskich zoologów wykazały, że obecność ptaków w ogrodzie może ograniczyć liczebność kleszczy nawet o 70%. Wystarczy umieścić w strategicznych miejscach karmniki i budki lęgowe – najlepiej w pobliżu zarośli, gdzie pajęczaki najczęściej się kryją.

Rośliny, których nie znoszą kleszcze

Zmysł węchu kleszczy jest niezwykle czuły – to dzięki niemu są w stanie wyczuć potencjalnego żywiciela z odległości kilku metrów. Ten sam mechanizm można jednak wykorzystać przeciwko nim.

Naukowe testy potwierdziły, że niektóre olejki eteryczne działają na kleszcze odstraszająco, a rośliny bogate w te substancje mogą działać jak naturalna bariera. Do najbardziej skutecznych należą:

• Lawenda (Lavandula angustifolia) – zawiera linalol i octan linalilu, których kleszcze unikają.
• Mięta pieprzowa (Mentha × piperita) – silnie aromatyczna, działa drażniąco na układ nerwowy kleszczy.
• Tymianek (Thymus vulgaris) – olejek tymiankowy działa jako repelent na wiele pasożytów.
• Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) – odstrasza kleszcze i komary.

Sadząc te gatunki na obrzeżach rabat, przy tarasach lub ścieżkach, tworzysz zapachową barierę ochronną. Efekty są najsilniejsze latem, w pełni kwitnienia.

Utrzymanie ogrodu w porządku ma znaczenie

Nie bez znaczenia są także podstawowe zasady higieny ogrodowej. Usuwanie opadłych liści, przycinanie traw i krzewów oraz ograniczenie wilgotnych zakątków znacząco obniża szanse przetrwania kleszczy. Największe zagrożenie kleszczami występuje w ogrodach o gęstej roślinności i ograniczonej ekspozycji na słońce. Warto zatem wprowadzić więcej światła do zacienionych zakątków ogrodu i wyznaczyć bezpieczne strefy rekreacyjne z krótką trawą.

Czy opryski są konieczne?

Choć na rynku dostępne są chemiczne preparaty zwalczające kleszcze, ich stosowanie w ogrodzie użytkowym, szczególnie w pobliżu dzieci i zwierząt domowych, budzi kontrowersje. Wiele z nich zawiera pyretroidy, które są toksyczne nie tylko dla pasożytów, ale i dla pożytecznych owadów oraz ptaków. Z tego względu instytucje naukowe zalecają ich stosowanie wyłącznie jako ostateczność.

Naturalna profilaktyka działa

Zwalczanie kleszczy w ogrodzie nie musi oznaczać agresywnej walki z użyciem chemii. Budki lęgowe, odpowiednie rośliny i dbałość o porządek w ogrodzie tworzą skuteczny system obronny. Co więcej, wspierają lokalną bioróżnorodność i sprzyjają ogólnemu zdrowiu ogrodu. Jeśli chcesz, by kleszcze „wyprowadziły się” z Twojej działki – postaw na spryt, nie truciznę. To się opłaca.