Nie tnij tui byle jak! Sprawdź, kiedy i jak przycinać je latem, by rosły gęsto i zdrowo

Letnie cięcie tui – kiedy i jak przycinać iglaki, by nie zaszkodzić roślinom?

Tuje to jedne z najczęściej uprawianych iglaków w polskich ogrodach. Są odporne, łatwe w prowadzeniu i świetnie znoszą cięcie – o ile przeprowadza się je w odpowiednim czasie i sposób. Latem przycinanie tui ma szczególne znaczenie: wpływa nie tylko na ich pokrój i zagęszczenie, ale też na odporność roślin przed zimą. Sprawdź, kiedy najlepiej przeprowadzać letnie cięcie, jakie są jego cele i jakich błędów unikać – podpowiadają botanik, malakolog i chemik roślinny w jednej osobie.

Dlaczego warto przycinać tuje latem?

Letnie cięcie tui to nie tylko zabieg estetyczny. Właściwie wykonane wpływa na:

• intensywniejsze rozkrzewianie się – szczególnie ważne przy żywopłotach, gdzie liczy się zwartość formy,
• lepszy dostęp światła do wnętrza rośliny, co ogranicza rozwój patogenów grzybowych,
• utrzymanie symetrii i kształtu, np. kul, stożków czy form topiarycznych,
• ograniczenie przyrostów przed zimą, co zwiększa szansę zdrewnienia młodych pędów i ich przetrwania w niskich temperaturach.

Tuje (z rodzaju Thuja), szczególnie żywotnik zachodni (Thuja occidentalis), są roślinami szybko rosnącymi, ale ich pędy są stosunkowo delikatne. Letnie cięcie wymaga precyzji i znajomości fizjologii wzrostu roślin iglastych – w przeciwnym razie możemy narazić je na stres i infekcje.

Najlepszy termin letniego cięcia tui

Zgodnie z wytycznymi instytutów dendrologicznych (np. Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku), letnie cięcie tui powinno odbywać się najpóźniej do połowy sierpnia. To ostatni moment, by pędy miały czas zdrewnieć przed nadejściem chłodów.

Zalecane terminy cięcia w sezonie to:

• I cięcie – połowa marca: po ustąpieniu przymrozków, cięcie sanitarne i formujące;
• II cięcie – czerwiec: skracanie przyrostów o 2/3 długości;
• III cięcie – koniec lipca do 15 sierpnia: kosmetyczne, skracanie młodych pędów o 1–2 cm.

Po tym terminie nie należy już przycinać tui, ponieważ ryzykujemy, że młode, jeszcze miękkie przyrosty nie zdążą się zdrewnić przed przymrozkami – co może prowadzić do ich przemarzania i chorób grzybowych.

Jak przycinać tuje latem, żeby nie zaszkodzić?

Podczas cięcia letniego najważniejsze są:

• narzędzia – używaj dobrze naostrzonych nożyc ręcznych lub akumulatorowych. Zawsze dezynfekuj ostrza, by ograniczyć przenoszenie patogenów (np. Phytophthora czy Pestalotiopsis funerea);
• warunki pogodowe – przycinaj tylko w dni suche i pochmurne. Wilgoć sprzyja infekcjom, a silne słońce może powodować przypalenia świeżo odkrytych partii rośliny;
• technika – cięcia wykonuj ukośnie, nad rozgałęzieniem. Nie pozostawiaj gołych pni – tuje słabo regenerują się z „gołego” drewna.

Przy żywopłotach utrzymuj trapezowy profil – szerszy u podstawy, węższy na górze. Dzięki temu dolne partie roślin nie będą zacienione i zachowają gęstość.

Czy można ciąć tuje o połowę?

O ile wiosną (marzec-kwiecień) dopuszcza się cięcie silniejsze – nawet do 1/2 długości pędów – to latem należy zachować umiar. Silne cięcie w lipcu czy sierpniu może zaburzyć równowagę fizjologiczną rośliny i ograniczyć zdolność regeneracji.

Latem cięcie powinno być delikatne i precyzyjne – najlepiej ograniczyć się do kosmetycznego skrócenia młodych przyrostów, czyli tzw. cięcia pielęgnacyjnego.

Formowanie tui – z umiarem i cierpliwością

Zgodnie z zasadami topiaryki, tuje najlepiej formować etapami, przez kilka sezonów. Najpopularniejsze kształty to:

• kule – wymagają systematycznego, symetrycznego skracania wszystkich przyrostów,
• stożki i spirale – wymagają szablonu lub dużej wprawy,
• figury geometryczne lub zwierzęta – możliwe u starszych, gęsto ulistnionych egzemplarzy.

Ważne, by nie przesadzać z intensywnością formowania. Rośliny potrzebują czasu na adaptację do nowych kształtów i odbudowę masy zielonej.

Cięcie letnie tui to nie tylko kosmetyka

Letnie cięcie tui to zabieg wymagający wiedzy botanicznej i znajomości rytmu wegetacyjnego roślin. Odpowiednio przeprowadzone wpływa korzystnie na zdrowie, wygląd i żywotność iglaków. Prace najlepiej zakończyć do połowy sierpnia, a narzędzia dezynfekować przed i po cięciu.