Łazienka dla babci i dziadka. Czego potrzebują seniorzy?

Projektowanie łazienki dla seniorów oraz osób z problemami z poruszaniem się wymaga uwzględnienia specjalnych potrzeb, by zapewnić im komfort, bezpieczeństwo i, co bardzo ważne – niezależność. Jakie są ergonomiczne rozwiązania dla seniorów w łazience?

Łazienka dla seniorów – przestronność i układ funkcjonalny

Przestronność to jeden z najważniejszych elementów w projektowaniu łazienki dla seniorów. W łazience projektowanej od zera to nie problem, można nawet przesunąć ścianę, by powiększyć wnętrze, ale co ze starą łazienką, np. w bloku? Najlepiej usunąć z niej, o ile to możliwe, wszystkie elementy, które nie służą zachowaniu higieny – pralkę, duże szafki do przechowywania itp. To ważne, zwłaszcza jeśli użytkownik korzysta z chodzika czy wózka inwalidzkiego. Układ funkcjonalny łazienki powinien być tak przemyślany, aby wszystkie niezbędne elementy, takie jak umywalka, toaleta, prysznic czy wanna, były łatwo dostępne i nie wymagały zbędnego przemieszczania się. Nawet niewielkie wnętrze może być wygodne – poznaj 7 trików do małej łazienki.

Wejścia i przejścia bez barier w łazience seniora

W łazience przeznaczonej dla seniora należy zlikwidować progi lub zastosować listwy podprogowe z małym spadkiem – zarówno w drzwiach do łazienki, jak i w wejściu pod prysznic. Nawet jeśli starsza osoba porusza się o własnych siłach, trzeba liczyć się z tym, że w przyszłości może być jej potrzebny wózek lub chodzik, a wtedy progi bardzo utrudniają codzienne życie, poza tym zwiększają ryzyko potknięcia się.

Ważne – drzwi do łazienki powinny mieć szerokość co najmniej 90 cm (chodzi o tzw. światło drzwi, czyli szerokość przejścia). Należy też pamiętać o tym, by skrzydło drzwi otwierało się w taki sposób, by nie ograniczało np. wjazdu wózka inwalidzkiego zarówno do łazienki, jak i przy wyjściu z niej. To samo dotyczy drzwi prysznicowych. Kolejna ważna sprawa – im szersze przejście, tym większe i cięższe skrzydło drzwi, warto zwrócić na to uwagę przy zakupie.

Antypoślizgowe podłogi i ściany – parametry płytek

Jednym z kluczowych aspektów bezpieczeństwa w łazience dla seniorów są antypoślizgowe powierzchnie. Oczywiście najważniejsza jest podłoga, ale również ściany powinny być wykończone materiałem antypoślizgowym, zwłaszcza pod prysznicem. Wyobraźcie sobie, że macie kłopoty z utrzymaniem się na nogach i próbujecie wesprzeć się mokrą ręką o śliską ścianę.

W przypadku płytek właściwości antypoślizgowe oznaczane są literą R i numerem. W łazienkach dla osób ze specjalnymi potrzebami stosuje się płytki R11, R12 i R13 (takie na przykład są w szpitalach i sanatoriach). Przeczytaj więcej o rodzajach i właściwościach płytek ściennych i podłogowych.

Meble z zaokrąglonymi krawędziami

Meble łazienkowe powinny być zaprojektowane tak, aby minimalizować ryzyko urazów. Zaleca się wybór mebli z zaokrąglonymi krawędziami, co zmniejsza ryzyko stłuczeń i otarć. Dodatkowo, warto unikać ostrych krawędzi i wystających elementów, które mogą stanowić zagrożenie. Na szczęście meble z zaokrąglonymi krawędziami są bardzo modne, dlatego nie trzeba ich zamawiać na wymiar – w regularnej ofercie sklepów z wyposażeniem wnętrz jest spory ich wybór.

Czytaj też:
Kuchnia dla seniora – jak ją urządzić, by ułatwić codzienne funkcjonowanie

Poręcze i uchwyty w łazience dla seniora

Poręcze i uchwyty to nieodzowny element każdej łazienki dla seniorów, ale nie tylko – wystarczy drobna kontuzja lub zwykłe zmęczenie, a także konieczność umycia ruchliwego trzylatka, by docenić ich zalety. Ważna jest średnica rurek, z których wykonane są poręcze – najwygodniejsze są uchwyty o średnicy 2-3,5 cm. Dodatkowo poręcze muszą wytrzymać obciążenie punktowe 1kN (około 100 kg) na przednim końcu barierki.

Uchwyty powinny być zamontowane w strategicznych miejscach – obok toalety i umywalki, nad wanną i pod prysznicem. Przed zamontowaniem warto przeprowadzić test na żywo z osobą, która będzie korzystała z łazienki (lub kimś innym, ale o zbliżonym wzroście), co pozwoli znaleźć odpowie miejsca dla uchwytów.

Siedziska w prysznicu i wanienki

Siedzisko w prysznicu to kolejny element, który zwiększa wygodę i bezpieczeństwo. Można zamontować składane siedzisko, które nie zajmuje dużo miejsca, gdy nie jest używane. Dla osób z ograniczoną mobilnością wygodnym rozwiązaniem są specjalne wanny z drzwiczkami. Co ciekawe – są firmy, które oferują zamontowanie drzwi do standardowych, dawno zamontowanych, wanien.

Urządzenia sanitarne w łazience dla seniora

Toaleta na odpowiedniej wysokości – toaleta w łazience dla seniora powinna być umieszczona na odpowiedniej wysokości, aby ułatwić siadanie i wstawanie. Można zainstalować podwyższoną miskę ustępową lub zastosować nakładkę podwyższającą (instaluje się ją na klipsy do istniejącej toalety, taka nakładka nie wymaga wiercenia i w żaden sposób nie niszczy miski WC).

Umywalka dostosowana do potrzeb seniorów – umywalka powinna być zamontowana na odpowiedniej wysokości i posiadać wystarczająco miejsca pod spodem, aby umożliwić podjazd wózkiem inwalidzkim. Warto wybrać umywalkę z ergonomicznie umieszczonymi bateriami, które łatwo obsłużyć nawet przy ograniczonej sprawności manualnej.

Aby umywalka była wygodna do użytku dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim, powinna być zamontowana na wysokości 80-85 cm od podłogi (górna krawędź). Ważne także, aby pod umywalką było wystarczająco dużo miejsca na nogi, co umożliwi swobodny podjazd wózkiem. Zazwyczaj zaleca się, aby odległość od podłogi do dolnej krawędzi umywalki wynosiła co najmniej 67 cm, a głębokość wolnej przestrzeni pod umywalką wynosiła około 30 cm.

Kabina prysznicowa – powinna mieć wymiary co najmniej 90 x 90 cm, ale zalecane jest, aby była większa, np. 100 x 100 cm lub 120 x 120 cm, co umożliwia swobodny ruch oraz ewentualne wsparcie opiekuna. Najlepsze są kabiny typu walk-in bez progu i z szerokim na 90 cm wejściem. Ściany kabiny prysznicowej powinny być stałe i solidne – nie mogą się przesuwać czy wyginać w przypadku podparcia. Szyby w prysznicu powinny mieć kontrastowe ramy lub kolor – gładkie tafle bez widocznej granicy to proszenie się o kłopoty (nie trzeba być seniorem, wystarczy mieć dużą wadę wzroku i zdjąć okulary). Zobaczcie inspirujące rozwiązania do łazienki dla seniora.

Bardzo niewygodne dla osób z ograniczeniami ruchowymi, zaburzeniami wzroku czy błędnika są standardowe kabiny z rozsuwanymi na boki drzwiczkami – wówczas łatwo o wypadek.

Oświetlenie i kolory w łazience dla seniora

Dobrze zaprojektowane oświetlenie to kluczowy element łazienki dla seniorów. Powinno ono być jasne, ale nie oślepiające. Warto zainstalować oświetlenie punktowe w okolicach umywalki, lustra oraz prysznica. Dobrze sprawdzą się również lampy LED o neutralnej barwie światła (4000 K), które nie tylko zwiększają widoczność, ale także tworzą przytulną atmosferę. Dla wszystkich rodzajów oświetlenia najważniejszy jest współczynnik oddawania barw wyrażany w Ra, dzięki temu widoczne będą szczegóły – dla osób, które mają kłopoty ze wzrokiem to bardzo ważne. Odpowiednie Ra do łazienki dla seniorów wynosi 100. Przeczytaj o tym, jak prawidłowo oświetlić lustro w łazience.

Kolory sprzyjające relaksowi – pamiętaj o słabym wzroku seniorów!

Kolorystyka łazienki dla seniorów powinna sprzyjać relaksowi i poczuciu bezpieczeństwa. Jasne, stonowane barwy, takie jak biele, beże czy pastelowe odcienie, pomagają w optycznym powiększeniu przestrzeni i tworzą przyjemne wrażenie. Dobrze jest też stosować kontrastowe połączenia, żeby wizualnie zaznaczyć granicę między strefami, np. prysznica, umywalki. Gdy wszystkie powierzchnie są jednolite, całość zlewa się i tworzy nieprzyjazną przestrzeń dla osób słabowidzących. Jeśli nie chcesz lub nie możesz skuwać starych kafelków, pomyśl o ich pomalowaniu – przeczytaj, jak pomalować płytki. To szybki i niedrogi sposób na remont łazienki.

Unikaj ciemnych, jaskrawych kolorów, które mogą przytłaczać i zmniejszać komfort użytkowania, a także natłoku wyrazistych wzorów.

Łazienka dla seniora w liczbach

• Drzwi do łazienki - po otwarciu szerokość przejścia powinna wynosić co najmniej 90 cm.
• Płytki antypoślizgowe - kafelki na podłogę i ściany pod prysznicem muszą mieć oznaczenie R11, R12 lub R13.
• Poręcze - rurki o średnicy 2-3,5 cm, poręcze muszą wytrzymać obciążenie punktowe 1kN (około 100 kg) na przednim końcu barierki.
• Umywalka dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim - powinna być zamontowana na wysokości 80-85 cm od podłogi (górna krawędź). Zaleca się, aby odległość od podłogi do dolnej krawędzi umywalki wynosiła co najmniej 67 cm, a głębokość wolnej przestrzeni pod umywalką wynosiła około 30 cm.
• Oświetlenie - barwa światła 4000 K, współczynnik oddawania barw 100 Ra.
• Kabina prysznicowa - powinna mieć co najmniej 90 x 90 cm, ale zalecane jest, aby była większa, np. 100 x 100 cm lub 120 x 120 cm, aby umożliwić swobodny ruch oraz ewentualne wsparcie opiekuna.

Czytaj też:
Mieszkanie pary na emeryturze. Pomyślano o udogodnieniach i... barku!Czytaj też:
Polska kuchnia urządzona po włosku – inspirujące wnętrze dla seniorów