Szczeć pospolita (Dipsacus fullonum), znana także jako czarci korzeń lub królowa łodyg, jest rośliną dwuletnią z rodziny przewiertniowatych. Choć często spotykana w stanie dzikim, zaczyna zdobywać uznanie w ogrodnictwie nie tylko ze względu na walory estetyczne, ale również dzięki potencjalnym zastosowaniom w ochronie roślin i nawożeniu.
Jak wygląda szczeć pospolita?
Czarci korzeń jest tak charakterystyczny, że trudno go przegapić! To okazała roślina osiągająca wysokość do dwóch metrów. Jej charakterystyczną cechą są wysokie, sztywne łodygi pokryte kolcami. Liście są duże, lancetowate, ząbkowane, tworzące wokół łodygi „miski”, które zbierają wodę deszczową. Najbardziej rozpoznawalny jest jednak kwiatostan w formie owalnego, kolczastego główkowatego koszyczka, z fioletowymi lub różowymi kwiatami. Szczeć kwitnie od czerwca do września, w zależności od regionu, przyciągając owady zapylające. Po przekwitnięciu, koszyczki pozostają na roślinie, dodając jej zimowego uroku. Dlatego, choć szczeć pospolita jest rośliną łąkową, warto ją uprawiać także w ogrodzie – będzie piękny o każdej porze roku!
Dlaczego czaci korzeń odstrasza mszyce i inne szkodniki?
Szczeć pospolita zawiera związki chemiczne, które działają odstraszająco na mszyce, gąsienice i inne szkodniki roślin. Kluczowe z nich to:
Związki fenolowe, czyli kwas chlorogenowy i kwas kawowy, które mają właściwości antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne. Zakłócają one funkcje biologiczne mszyc, odstraszając je od rośliny. Dodatkowo związki fenolowe mają właściwości antygrzybiczne, dlatego ze szczeci można robić opryski chroniące rośliny przed chorobami.
Alkaloidy obecne w szczeci mają właściwości toksyczne dla niektórych owadów, w tym mszyc. Ich obecność powoduje dezorientację szkodników lub je odstrasza.
Czytaj też:
Ta gnojówka bije na głowę wszystkie inne, w dodatku jest całkiem za darmo
Saponiny mają właściwości przeciwgrzybicze i działają toksycznie na niektóre owady. Saponiny tworzą w wodzie pianę, która pokrywa ciała mszyc, utrudniając im oddychanie.
Lignany to związki o działaniu antyoksydacyjnym, które mają wpływ na układ hormonalny mszyc, zakłócając ich rozwój i zdolność do rozmnażania.
Domowy oprysk na mszyce z czarciego korzenia
Aby przygotować domowy oprysk na mszyce, weź 100 gramów świeżych liści szczeci i zalej je litrem wrzącej wody. Odstaw na 24 godziny, a następnie przecedź. Rozcieńcz miksturę w stosunku 1:5 z wodą i spryskaj nią rośliny zaatakowane przez szkodniki. Pamiętaj o zakamarkach – miejscach łączenia się pędów i spodzie liści. Zabieg powtarzaj co tydzień, aż do ustąpienia problemu.
Wyciąg alkoholowy ze szczeci przeciw chorobom grzybowym roślin i szkodnikom
Przygotowanie – napełnij słoik świeżymi, posiekanymi liśćmi i korzeniami szczeci, a następnie zalej je alkoholem (np. wódką) tak, aby całkowicie pokryć rośliny. Zakręć słoik i odstaw na 2-3 tygodnie, codziennie wstrząsając. Po upływie tego czasu przecedź wyciąg przez gazę.
Zastosowanie – alkoholowy wyciąg ze szczeci pospolitej można stosować jako dodatek do oprysków wodnych, w stosunku 1:10, aby poprawić ich skuteczność przeciwko grzybom i szkodnikom.
Czytaj też:
Mączliki – szkodniki pomidorów. Jak rozpoznać i zwalczać te małe, ale groźne insekty?Czytaj też:
Ma ozdobne liście, odstrasza ślimaki, krety i inne ogrodowe szkodniki. Roślina idealna?