- Dlaczego przygotowanie do zimy jest tak ważne
- Bielenie pni i ochrona przed słońcem i gryzoniami
- Głębokie podlewanie przed mrozem
- Ochrona korzeni – mulczowanie i inne metody
- Ochrona przed wiatrem i nadmiernym światłem
- Czy wszystkie drzewka wymagają wszystkich tych zabiegów?
- FAQ – najczęściej zadawane pytania o drzewka jesienią i zimą
Gdy liście opadną nadchodzi czas, by zadbać o drzewka owocowe. Odpowiednio przygotowane przejdą spokojnie przez mrozy i wiosną ruszą z pełną mocą. Przedstawiam kolejność działań: bielenie pni, ochrona korzeni, głębokie podlewanie i siatki przeciw gryzoniom – krok po kroku i z wyjaśnieniem, dlaczego każdy z tych zabiegów ma znaczenie.
Czytaj też:
Zrób to z trawnikiem przed zimą, a wiosną będzie jak zielony dywan
Dlaczego przygotowanie do zimy jest tak ważne
Drzewka owocowe zimą są narażone na kilka poważnych zagrożeń: przemarzanie korzeni, uszkodzenia pnia przez słońce i mróz (od strony południowo-zachodniej), odwodnienie z powodu zamarzniętej gleby czy żerowanie gryzoni. Może dojść do obumierania korzeni, powstawania pęknięć kory, a w konsekwencji – gorszego owocowania lub nawet utraty drzewka.
Bielenie pni i ochrona przed słońcem i gryzoniami
Bielenie pni wykonuję w połowie listopada, gdy drzewo zakończy już okres wegetacji. Sprawdzona mieszanka to wapno + woda + glina lub mleko wapienne, która odbija promienie słoneczne i zapobiega nagłym zmianom temperatury pnia – co minimalizuje ryzyko pęknięć kory. Można też kupić gotowy preparat do bielenia pni.
Zapomnijcie o farbie lateksowej! To jeden z częstszych błędów, które popełniają właściciele ogrodów, próbując „unowocześnić” tradycyjne metody ochrony pni przed zimą. Już tłumaczę dlaczego:
- Zamyka pory kory – farba lateksowa tworzy szczelną, nieprzepuszczalną powłokę. Drzewo – szczególnie młode – oddycha przez korę, więc taka warstwa blokuje wymianę gazową i zaburza naturalne procesy fizjologiczne.
- Zatrzymuje wilgoć pod powłoką – zimą różnice temperatur między dniem a nocą są duże. Woda uwięziona pod farbą może zamarzać i rozsadzać tkanki kory, prowadząc do mikropęknięć i uszkodzeń kambium.
- Zawiera dodatki chemiczne szkodliwe dla roślin – wiele farb lateksowych ma biocydy, konserwanty i rozpuszczalniki, które mogą przenikać do tkanek drzew, a w przypadku młodych sadzonek — nawet je osłabiać.
Obok tego stosuję siatkę z drutu ocynkowanego lub plastikową (obie wystarczą na kilka sezonów), zakopaną kilka centymetrów pod ziemią i sięgającą min. 50-60 cm powyżej poziomu gruntu, by chronić przed gryzoniami. Należy zostawić kilka centymetrów przestrzeni od pnia, by nie dopuścić do zawilgocenia kory.
Głębokie podlewanie przed mrozem
Choć drzewko „zrzuciło” liście, jego korzenie wciąż pobierają wodę. Gdy gleba zamarza, pobór zostaje uniemożliwiony, co może prowadzić do wysuszenia drzewka, to tzw. susza fizjologiczna. Zalecam jedno rzetelne, głębokie podlanie – dla młodszych drzewek (1-2 letnich) ok. 10–15 l na drzewko, dla starszych (3-5 lat) ok. 20-30 l, najlepiej pod koniec października lub na początku listopada, gdy gleba jest jeszcze plastyczna.
Jeśli pominiesz tę czynność, korzenie staną się osłabione, drzewko łatwiej przemarznie lub nie wytworzy zapasów na kolejny sezon.
Ochrona korzeni – mulczowanie i inne metody
Po podlewaniu rozkładam warstwę mulczu (kora, słoma, kompostowana ściółka) o grubości ok. 5–8 cm wokół pnia, na średnicy równiej rozpiętości korony, z wyjątkiem bezpośrednio przy pniu — zostawiam ok. 10-15 cm wolne, by zapobiec gnicu. Mulcz pomaga utrzymać stałą temperaturę gleby, ogranicza przemarzanie i ogranicza chwasty.
Jeżeli tej warstwy brakuje, zimą gleba zamarza głębiej, korzenie mogą zostać uszkodzone, a wiosną drzewko może mieć problem z regeneracją.
Ochrona przed wiatrem i nadmiernym światłem
Drzewka w otwartych miejscach często są narażone na wiatr i słońce zimą – to może powodować przemarznięcia i „wymarzanie” pędów. Warto ustawić prostą przesłonę wiatrową (np. siatkę lub deski) po stronie dominujących wiatrów lub zastosować folię perforowaną na czas zimy. Młode drzewka często wymagają takiej osłony.
Czy wszystkie drzewka wymagają wszystkich tych zabiegów?
Nie – ważna jest diagnoza. Jeśli drzewko rośnie w dobrze osłoniętym miejscu, ma zdrową korę, gleba jest żyzna i przepuszczalna, możesz pominąć np. osłonę wiatrową lub mulcz w standardowej formie. Kluczowe jest jednak podlewanie oraz ochrona pnia choćby minimalna.
Czytaj też:
Źle przytniesz rośliny jesienią, a wiosną załamiesz ręce. Eksperci ostrzegają przed błędami
FAQ – najczęściej zadawane pytania o drzewka jesienią i zimą
Czy mogę przycinać drzewka owocowe jesienią?
Najlepiej poczekać do późnej zimy lub wczesnej wiosny – cięcie jesienią może opóźnić zasychanie ran i zwiększyć ryzyko infekcji.
Na jak długo zostawić siatkę ochronną na pniu?
Całą zimę i najbliższą wiosnę – można pozostawić na 2-3 sezony, jeśli materiał i konstrukcja są trwałe. Pamiętaj, że wiosną zwierzęta intensywnie poszukują pożywienia.
Czy malowanie pni białą farbą to obowiązek?
Nie jest obowiązkowe, ale znacząco zmniejsza ryzyko uszkodzeń słonecznych i mrozowych – szczególnie przy młodych drzewkach.
Kiedy zakończyć podlewanie drzewka przed zimą?
Przerwij podlewanie najpóźniej gdy gleba zaczyna zamarzać i ustaje wegetacja – około, gdy temperatura gruntowa spada poniżej 5 °C.
Czytaj też:
Teraz możesz legalnie wyciąć drzewo – ale tylko przez chwilę. Oto ważna data, o której mało kto pamiętaCzytaj też:
Jesień w domu i ogrodzie: 5 kroków, dzięki którym zima cię nie zaskoczy
