Nazwa chryzantema pochodzi od greckiego słowa chrysos czyli „złoty” oraz anthemon – „kwiat”. W naturze chryzantemy rosną przede wszystkim w Azji. W Polsce spotykana jest rosnąca dziko chryzantema Zawadzkiego. Polska nazwa chryzantemy to złocień. Chryzantemy znamy ze starożytnych przedstawień w sztuce japońskiej, gdzie występowała jako symbol jesieni. Znacie także zapewne przedstawienia chryzantem z obrazów impresjonistów. Chryzantemy kochała również wiktoriańska Anglia. Jak widzicie, chryzantemy nie zawsze były kwiatami cmentarnymi.
Chryzantemy. Kwiat cięty w kryształowym wazonie
Zanim przejdziemy do tego jak powinna wyglądać uprawa chryzantem, powinniśmy wspomnieć o tym jak pięknie te jesienne kwiaty mogą wyglądać w wazonie. Chryzantemy kojarzą nam się z kwiatami, które zanosimy bliskim na groby na przełomie października i listopada. Zapewne dlatego rzadko kupujemy je dla przyjemności, po prostu jako kwiaty cięte, które zdobić będą nasze wnętrze.
Chryzantemy złociste, w kryształowym wazonie, stoją na fortepianie... tak brzmiały słowa szlagieru nagranego przeddzień wybuchu II Wojny Światowej. Może zainspirujemy się tą piękną piosenką?
Chryzantemy jako kwiaty pojedyncze rzeczywiście dobrze wyglądają w kryształach. Zwłaszcza gatunki o jednym dużym kwiecie w rudym kolorze. Chryzantemy to jedne z najtrwalszych kwiatów ciętych. Mogą stać w wazonie nawet 4 tygodnie! Odmiany gałązkowe wpisują się raczej w klimat wnętrz w stylu country. najbardziej lubią być prezentowane w glinianych dzbanach. Chryzantemy doniczkowe najpiękniej prezentują się natomiast w terakotowych donicach lub w wiklinowych koszach. Dzięki chryzantemom możemy stworzyć przed domem lub na tarasie piękną jesienną kompozycję. Wyobraźnia podpowiada, by przy kwiatach ustawić dynie, które podobnie jak chryzantemy są dla nas symbolem jesieni.
Odmiany chryzantem, jest ich wiele
Jak już pisaliśmy, odmian chryzantem jest bardzo, bardzo wiele. Różnią się od siebie kształtem, kolorem, wysokością rośliny i wielkością kwiatów. Generalnie Chryzantema jako gatunek należy do rodziny astrowatych, a ta jest bardzo liczna, bo ma aż 50 gatunków! Uprawiana jest jako roślina rabatowa do ogrodów, roślina doniczkowa – na balkony, tarasy i na cmentarz oraz kwiat cięty – do kryształowego wazonu.
Chryzantemy osiągają wysokość nawet do 60 centymetrów. Mają rozgałęzioną łodygę, jajowate liście i kwiaty zebrane w koszyczki. Pęki chryzantem bywają bardzo zróżnicowane: pojedyncze, kuliste, półkuliste, igiełkowe. Wielkość - od małych i drobnych po okazałe, osiągające średnicę do 25 cm. Ich kolory również są przeróżne: jednobarwne lub wielobarwne, białe, żółte, różowe, łososiowe, brązowe, fioletowe.
Wśród chryzantem wyróżniamy odmiany o dużym, pojedynczym kwiatostanie – odmiany standardowe oraz odmiany z pękami kwiatków – odmiany wielokwiatowe. Kwitnienie chryzantem następuje od sierpnia do listopada, uzależnione jest to oczywiście od gatunku.
Galeria:
Chryzantemy
Odmiany chryzantem. Które gatunki przetrwają przymrozki?
Generalnie chryzantemy to gatunki jednoroczne, lecz holenderscy i brytyjscy ogrodnicy opracowali odmiany chryzantem ogrodowych, które przetrwają zimę. Wybierając chryzantemy do ogrodu, warto najpierw sprawdzić, które odmiany chryzantem będą w stanie przetrwać jesienne przymrozki. Nie można wszak ignorować warunków panujących w naszej szerokości geograficznej. Radzimy wziąć pod uwagę następujące odmiany wielokwiatowe:
- Chryzantema APOLLO, nadaje się do uprawy w ogrodzie przez cały rok. Kwitnie od października na pomarańczowo-czerwono.
- Chryzantema BEATRICE, mrozoodporna, można uprawiać na ogrodowych rabatach, ma ciemnoczerwone kwiaty.
- Chryzantema BRONZEFEUER, mrozoodporna. Osiąga nawet do 50 cm wysokości. Ma złoto-brązowe kwiatostany.
- Chryzantema CLARA CURTIS, jedna z najpopularniejszych. Mrozoodporna, wysoka (70 cm.). Już w sierpniu zaczyna kwitnienie na różowo.
- Chryzantema CIRTONA, mrozoodporna, uprawa w gruncie przez cały rok. Charakteryzuje ją zwarty pokrój i niski wzrost roślin. Kwitnie na żółto już we wrześniu.
- Chryzantema SHELLY, mrozoodporna, rośliny są niewysokie, kwitnie na pomarańczowo.
Pamiętajmy, że odmiany drobnokwiatowe są odporniejsze na mrozy niż odmiany wielkokwiatowe. Do uprawy doniczkowej poleca się:
- Chryzantemy Cabalero Violet - odmiana letnia, ma fioletowe kwiaty.
- Chryzantemy Conaco Orange – drobnokwiatowa odmiana letnia, ma pomarańczowe kwiatki.
- Chryzantemy Fuji White – biała, późnojesienna odmiana
- Chryzantemy Havana – dekoracyjna roślina o ciemnoczerwonych kwiatach.
Do odmian doniczkowych należą wyłącznie gatunki jednoroczne. To jedynie część odmian uprawianych w doniczkach.
Uprawa chryzantem, wiadomości szczególnie przydatne
Chryzantemy najbardziej lubią stanowisko słoneczne. Podłoże o odczynie obojętnym powinno być żyzne, próchnicze, przepuszczalne. Przed posadzeniem roślin, glebę trzeba przygotować. Najlepiej dosypać do podłoża ziemię do kwiatów.
Podlewanie chryzantemy
Chryzantemy podlewamy często. Powinny mieć stale wilgotne podłoże. Z drugiej strony, powinniśmy być czujni - nie możemy zalać korzeni, ponieważ powoduje to choroby grzybowe rośliny. Dlatego doniczki do chryzantem powinny zawsze mieć odwodnienie.
Jak pielęgnować chryzantemy?
Chryzantemy to wymagające rośliny. Podczas ich uprawy stosujemy nawozy płynne co 2 tygodnie.
Jak i kiedy sadzić chryzantemy?
Sadzonki chryzantem wsadzamy do gleby jesienią, razem z początkiem kwitnienia (wrzesień-październik) w przygotowane żyzne podłoże. Na rabacie młode rośliny należy sadzić w odstępach 50-100 cm, w zależności od odmiany. Po przekwitnięciu obcinamy pędy do połowy i przenosimy roślinę do chłodnego jasnego pomieszczenia. Podlewanie ograniczamy do minimum.
Czytaj też:
Zwiastują nadejście jesieni. Wrzosy, uprawa i pielęgnacjaCzytaj też:
Jak się pozbyć kuny domowej? Skuteczne metody odstraszenia zwierzęcia