Aronia czarna (Aronia melanocarpa) nazywana jest również aronią czarnoowocową. To gatunek wieloletniego krzewu owocowego należącego do rodziny różowatych. Aronia czarna pochodzi ze wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej, gdzie jest uprawiana, ale również rośnie dziko. W Polsce coraz częściej można ją spotkać na działkach i w przydomowych ogrodach. Krzewy aronii kuszą atrakcyjnym wyglądem – uprawia się ją jako roślinę dekoracyjną, zwłaszcza jesienią wygląda zjawiskowo, gdy jej liście przybierają najpierw pomarańczową, a potem czerwoną barwę.
Aronia czarna – jak wygląda? Charakterystyka krzewu aronii czarnej
Aronia czarna to krzew owocowy, który dorasta do 2,5 m (wyjątkowo dorodne okazy mogą być wysokie na 3 m). Krzew aronii czarnej ma wzniesiony pokrój. Gdy rośna jest młoda, pokrój jest dość zwarty, z czasem coraz bardziej się rozgałęzia, także pod ciężarem owoców, które wydaje. Pędy rośliny porastają dość duże, ząbkowane na brzegach liście. Ułożone są przeciwlegle, mają jajowaty kształt, ok. 6 cm długości i ciemnozielony kolor. Jesienią liście przebarwiają się na pomarańczowo i czerwono.
Aronia czarna kwitnie na przełomie maja i czerwca. Wydaje małe kwiatuszki zebrane w baldachogrona. Na miejscu kwiatków we wrześniu pojawiają się baldachogrona owoców – małych czarnych o kulistym kształcie. Maja lśniącą skórkę, są mięsiste, czasem pokryte drobnymi włoskami. Wygodnie je zbierać, bo pozostawione na krzewie długo zachowują dobrą kondycję, więc „aroniobranie” można wykonywać sukcesywnie aż do listopada.
Uprawa aronii czarnoowocowej
Aronia czarnoowocowa ma wśród ogrodników i działkowców bardzo dobrą opinię. To krzew niezwykle wytrzymały. Jest niewymagająca i prosta w uprawie, dlatego poleca się ją nawet adeptom sztuki ogrodniczej. Jednak zanim przystąpimy do posadzenia aronii czarnej w ogrodzie, zbierzmy w jednym miejscu, wszystkie informacje dotyczące jej prawidłowej uprawy.
Stanowisko. Aronia czarna może rosnąć na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Lecz dużo lepsze będzie dla niej stanowisko słoneczne.
Podłoże. Krzew preferuje podłoże żyzne i próchnicze. Doceni stałą wilgoć gleby oraz lekko kwaśne pH. Jednak doświadczeni ogrodnicy zapewniają, że krzew aronii czarnoowocowej doskonale poradzi sobie w glebie słabszej – w przepuszczalnym, a nawet piaszczystym podłożu. Nie toleruje jedynie podłoża bagiennego i kamienistego.
Mrozoodporność. Aronia jest w pełni mrozoodporna, nie wymaga okrywania na zimę. Aronia spokojnie wytrzymuje temperatury -25 do – 40 stopni Celsjusza.
Szkodniki. Aronia czarna jest bardzo rzadko atakowana przez szkodniki i choroby. Wydawać by się mogło, że to roślina wprost idealna.
Nawożenie oraz podlewanie aronii czarnoowocowej
Aronia czarna nie wymaga nawożenia. W czasie suszy i podczas dojrzewania owoców, w drugiej połowie sierpnia zaleca się krzew podlewać, tym bardziej że roślina preferuje stale lekko wilgotne podłoże. Przez pierwszych kilka lat po posadzeniu teren wokół krzewu aronii należy regularnie odchwaszczać.
Jak ciąć aronię czarną?
Aronię czarnoowocową tniemy rozważnie i niezbyt często. Cięcie przeprowadzamy w lutym i w marcu, gry roślina nie rozpocznie jeszcze okresu wegetacyjnego. Młode krzewy aronii przycinamy, by lepiej się rozkrzewiły. Na starszych roślinach usuwamy wieloletnie pędy, ponieważ najlepsze owoce zawiązują się na tych, które mają 2-6 lat, a nadmiar gałęzi zacienia pędy owocodajne. Zaleca się usuwać również pędy chore, zbyt pokładające się na ziemi i uszkodzone. Na przełomie lutego i marca warto także prześwietlić koronę krzewu oraz usunąć nadmiar odrostów korzeniowych, jeśli uznamy, że krzew robi się zbyt gęsty. Czynność tę możemy wykonać również późną jesienią.
Aronia czarnoowocowa – rozmnażanie
Aronię można rozmnażać z sadzonek zielnych, przez szczepienie oraz z nasion (krzewy uzyskane z nasion silniej rosną, lecz owocują dopiero po 2-3 latach). W centrach ogrodniczych są również gotowe sadzonki krzewu aronii czarnoowocowej. Te do gruntu przyjmują się najlepiej. Krzewy aronii najlepiej sadzić jest późną jesienią lub wczesną wiosną. Więc jeśli chcemy zasadzić aronię, bierzmy pod uwagę październik-listopad lub marzec-kwiecień. Odległość pomiędzy poszczególnymi sadzonkami powinna wynosić nie mniej niż 1,5 cm.
Kiedy zbierać owoce aronii
Owoce aronii czarnej zbieramy zwykle pod koniec sierpnia i w pierwszej połowie września. Lecz, gdy zbierzemy je po pierwszych przymrozkach, tylko zyskają, bowiem pod wpływem mrozu będą słodsze i stracą swój nieco cierpki smak. Wiele doświadczonych pań domu czeka więc ze zbiorem aronii do końca października, by potem z owoców przygotować dżemy, soki, konfitury i nalewki. Owoce aronii możemy także spokojnie mrozić, a także suszyć, by potem wykorzystać je pod postacią herbatki owocowej.
Właściwości owoców aronii
Owoce aronii czarnej są często wykorzystywane w kuchni do przygotowywania z nich przetworów. Na surowo są niejadalne. Aronie zaliczamy do zaszczytnego grona superowoców. Jest bardzo bogatym źródłem licznych witamin (P, PP, B2 i B9, E, A, C), mikroelementów (potas, magnez, molibden, żelazo) oraz innych wartościowych substancji odżywczych (kwasy organiczne, pektyny, garbniki, cukry, antocyjany, flawonoidy).
Popularne odmiany aronii czarnoowocowej
Do popularnych odmian aronii czarnej zaliczamy odmianę Nero, która charakteryzuje się dużymi owocami. Uprawia się ją również w celach ozdobnych. Odmiana Nero-Eggert to odmiana plenna o cienkich owłosionych pędach. Ma czarne, błyszczące owoce. Odmiana Hugin nie jest wysoka (do 1,5 m), natomiast jest wyjątkowo odporna na mróz, a jej owoce dojrzewają na początku września i są pokryte nalotem. Także woskowatym nalotem są pokryte liczne owoce, jakie wydaje odmiana Galicjanka.
Czytaj też:
Lubisz jeżyny i maliny? Koniecznie posadź ten krzew owocowy w ogrodzieCzytaj też:
Żywopłot z laurowiśni zamiast szpaleru tui. Wymagania, sadzenie, pielęgnacja