Takiej plagi ślimaków nagich jak w tym roku ogrodnicy nie pamiętają od dawna. Jest ich tak dużo, że wyłażą nawet na miejskie chodniki – mówi się o nich nawet na forach miłośników biegania! Bytują wieczorami, mniej więcej od godziny 21.00, ale i w ciągu dnia można je spotkać, zwłaszcza w chłodniejsze dni i po deszczu. Ślimaki są aktywne w temperaturze 17-19 stopni Celsjusza, a kiedy jest chłodniej lub cieplej – chowają się.
Skąd się wzięła plaga ślimaków?
To złożony problem. Po pierwsze ograniczamy koszenie trawy, a zwykłe trawniki zamieniamy w kwietne łąki, a to środowisko sprzyja ślimakom. Po drugie – coraz rzadziej wzruszamy ziemię – są nawet tacy ogrodnicy, którzy zalecają, by tego nie robić w ogóle. Co to oznacza? Jaja ślimaków mogą sobie spokojnie w wilgotnej ziemi dojrzeć. Tymczasem, jeśli co roku przekopuje się cały ogródek, jaja ślimaków wyrzucane są na wierzch, gdzie albo wysychają, albo zostaną zjedzone przez ptaki, jeże czy jaszczurki. I w ten sposób przechodzimy do trzeciej przyczyny inwazji ślimaków, czyli niedostatku ich naturalnych wrogów w ogrodzie. Jedne zwalczamy lub przeganiamy, innym nie stwarzamy odpowiednich warunków – ptaki potrzebują zarośli (nie gniazdują w tujach), jeże pryzm liści. A jeśli mowa o pryzmach – one też mogą przyciągać ślimaki, ponieważ panuje w nich wilgoć i odpowiednia temperatura. To samo dotyczy ściółkowanych grządek. Czy to znaczy, że należy kosić trawę do ziemi, rezygnować ze ściółkowania i kompostowania? Absolutnie nie! Trzeba dążyć do przywrócenia naturalnej równowagi (więcej o zrównoważonym ogrodzie) w ogrodzie, a dopóki to nie nastąpi, zwalczać ślimaki.
Rodzaje ślimaków, które niszczą rośliny w ogrodzie
Najbardziej szkodliwe dla roślin ślimaki nagie. A wśród nich jest m.in. pomrów wielki (Limax maximus), który osiąga wielkość do 20 cm. Jest szary w ciemne cętki, często można go spotkać w pobliżu szklarni, inspektów i tuneli. Pomrów czarniawy (Limax cinereoniger), jak nazwa wskazuje jest czarny i odrobinę mniejszy. Są jeszcze śliniki – wielki (Arion rufus) ma rudy lub rdzawy kolor, długość około 10 cm (może być mniejszy i większy), żywi się miękkimi owocami, butwiejącymi resztami roślin. Ślinik luzytański (Arion lusitanicus) ma długość 7–15 cm, kolory od brązowego przez czerwony, pomarańczowy, aż po różowy. Ślinik zmienny (Arion distinctus) jest najmniejszy, mierzy około 2-4 cm. Jego cechą charakterystyczną jest ciemna głowa i pręgi biegnące wzdłuż po obu bokach ciała. Lubi warzywa i owoce, a także rośliny motylkowe, szczególnie rzepak, fasolę, bób, groszek.
Ekologiczne sposoby na ślimaki
Doświadczeni ogrodnicy mawiają, że najlepszym sposobem na ślimaki jest ich zbieranie i palenie. Tak, to mało humanitarna metoda, ale czy stosowanie trutek lepsze? Na polowanie na ślimaki wychodzi się późnym wieczorem z latarką, albo o świcie, zanim schowają się w swoich kryjówkach. Obfite „łowy” są także w pochmurne dni i po deszczu. Trzeba to robić codziennie!
Ważne też, by regularnie sprawdzać miejsca, gdzie ślimaki składają jaja – ciemne i wilgotne, np. pod donicami, przy podmurówkach ogrodzeń, pod drewnianymi meblami ogrodowymi, pod kamieniami itp. Trzeba też robić przegląd kompostownika, za każdym razem, gdy opróżniamy przerzucamy kompost do drugiej komory, tę oczyszczoną trzeba dokładnie sprawdzić i usunąć jaja ślimaków. Ślimaków i ich jaj szukaj też pod rozłożystymi liśćmi łopianu itp.
Dobrym pomysłem jest sporządzenie gnojówki z piołunu lub orlicy pospolitej – odstrasza nie tylko ślimaki, ale i inne szkodniki. Pędy piołunu lub orlicy rozdrabniamy i zalewamy wodą (1:5), co dwa dni preparat mieszamy, po 3 tygodniach mieszanka jest już odpowiednio sfermentowana i nadaje się do stosowania – spryskiwania zainfekowanych przez ślimaki miejsc, można nią także oblewać kompost. Uwaga! Piołun jest toksyczny, więc przygotowując miksturę na ślimaki, zadbajmy o to, by była niedostępna dla dzieci, zwierząt domowych i ptaków. Przeczytaj też o innych ekologicznych preparatach, a także półapkach na ślimaki w ogrodzie. Naprawdę warto, bo preparaty ze sklepu, a przede wszystkim niebieskie kulki na ślimaki są trujące dla ludzi i zwierząt!
Regularnie koś trawę, także poza posesją
Oczywiście nie radzimy, by golić trawę do gołej ziemi, ale podczas inwazji ślimaków warto regularnie ją skracać (zainfekowanej trawy nie powinno się wrzucać do kompostownika!), zwłaszcza podczas deszczowego lata. To, co rzeczywiście pomaga to koszenie trawy dookoła posesji, zwłaszcza na wiejskich działkach, czy tych sąsiadujących z nieużytkami. Pas szeroki na metr powinien wystarczyć. Ślimaki wyłażące z krzaków będą musiały go pokonać, a tam staną się bardzo widoczne dla polujących na nie ptaków.
Jak walczyć ze ślimakami? Zaproś do ogrodu ich naturalnych wrogów
Posadź krzewy i drzewa, w których lubią gniazdować ptaki (bukszpan, żywotnik, brzoza, grab, buk, cis, jodła, świerk, lipa, jałowiec pospolity). Postaraj się choć część zostawić w stanie „dzikim”, nie przycinać i nie formować. Ptaki, żeby założyć gniazda potrzebują gąszczu, w którym jest spokój. Pokarm dla ptaków zapewnią dzika różka, czarny bez, aronia itp. Powieś w ogrodzie budki lęgowe.
Zaprzyjaźnij się z jeżami, one niewiele potrzebują do tego, by wprowadzić się na naszą działkę. Można zrobić im specjalną budkę i postawić w zacisznym kącie ogrodu, albo usypać pryzmę z liści i drobnych gałązek, po czym... uzbroić się w cierpliwość.
Czytaj też:
Mszyce, ślimaki, mrówki w ogrodzie spędzają ci sen z powiek? Mamy przepis na super skuteczny, ekologiczny oprysk, który sprawi, że zniknąCzytaj też:
Ocet w ogrodzie. Ekologiczna alternatywa śmiertelnie trujących dla zwierząt preparatów na chwastyCzytaj też:
Drewniany domek stworzony do odpoczynku. Sprząta się go błyskawicznie!