Pysznogłówka występuje w bardzo wielu odmianach. Poszczególne z nich bardzo różnią się od siebie. Mają różne kolory kwiatostanów i osiągają różną wysokość. Najczęściej spotykane odmiany mają wysokość od 50 do 150 cm, ale jeśli nie mamy dużego ogrodu, nie martwmy się. Pysznogłówki możemy uprawiać również i na balkonie w pojemnikach: w skrzynkach i donicach. Wówczas możemy wybrać odmianę miniaturową, której średnia wysokość wynosi tylko ok. 30 cm. Pysznogłówka jest rośliną mrozoodporną i świetnie radzi sobie nawet na północy kraju. Na rabacie cudownie komponuje się z jeżówkami, różami, werbeną szałwią, liliami i daliami. W Polsce uprawia się jej 5 odmian, są to: pysznogłówka ogrodowa, dwoista, dęta, kropkowana i cytrynowa. Większość z nas zna zapach tej rośliny z herbaty earl grey.
Jak wygląda pysznogłówka
Pysznogłówka jest bardzo dekoracyjną byliną ogrodową. Jej kwiatostany umieszczone są na sztywnej łodydze jeden pod drugim. Jak już wspomnieliśmy, pysznogłówki występują we wszystkich możliwych kolorach. Pysznogłówki mogą być białe, kremowe i żółte, zielonkawe. Najbardziej lubiane są czerwone, bordowe, fioletowe i różowe. Sam kwiat może wyglądać nieco ekscentrycznie – przypomina głowę w koronie, słońce lub płomienie. Same płatki są wąziutkie i zwinięte w rurki. Występują w jednym szeregu lub w kilku. Liście pysznogłówki są natomiast jajowate, ostro zakończone, wąskie i ciemnozielone.
Czy pysznogłówka pachnie?
Tak! I to ślicznie. W zależności od odmiany kwiaty pysznogłówki wydzielają silny, lecz bardzo przyjemny, orzeźwiający zapach. Nie jest słodki i nie dominuje innych ogrodowych aromatów, a raczej łagodnie je dopełnia. Zapach niektórych pysznogłówek przypomina zapach cytryny. Inne pachną jak lawenda. Są także takie, których aromat przywodzi na myśl truskawki! W związku z obłędnym zapachem pysznogłówki to rośliny uwielbiane przez owady. Warto nadmienić, że nie tylko kwiaty pysznogłówki pachną. Wiele odmian ma pachnące liście. Zarówno liście, jak i kwiaty pysznogłówki mają szerokie zastosowanie w kuchni.
Czy pysznogłówka i bergamotka to ta sama roślina?
Oczywiście. Teraz już wiecie, jak pachnie pysznogłówka, prawda? Bergamotka, a właściwie jej zapach jest często wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym (np. w perfumach Mademoiselle coco Chanel). To na jest również odpowiedzialna za niezwykły aromat herbaty earl grey. Dodając ją do naparu z czarnej herbaty, uzyskacie właśnie jej smak. Nazwę bergamotka nadał pysznogłówce Karol Linneusz. Uznał, że zapach bergamotki jest cytrynowy, a łacińska nazwa cytryny to citrus bergamia.
Uprawa i pielęgnacja pysznogłówki
Pysznogłówka to roślina wieloletnia. Jeśli będzie miała odpowiednie warunki rozwoju, to zostanie z nami na wiele lat i zacznie się rozmnażać. Pysznogłówka ponad wszystko kocha słońce. Nawet delikatny półcień sprawia, że kwitnie słabiej. Tak więc pierwszą rzeczą, jaką musimy zapewnić pysznogłówce, jest słoneczne stanowisko. Drugą kwestią jest podłoże: powinno być żyzne i próchnicze. Gleba powinna być stale lekko wilgotna, bo bergamotka nienawidzi suszy. Przy podlewaniu uważajmy, by nie moczyć liści pysznogłówki. Może to doprowadzić do rozwoju chorób grzybowych na powierzchni liści.
Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym w kontekście pysznogłówki jest podlewanie (zwłaszcza w okresie letnich upałów), lecz nie możemy zapomnieć także o nawożeniu. Do odżywiania pysznogłówki poleca się biohumus, lecz nadają się także nawozy do roślin kwitnących. Rośliny zasilamy raz w tygodniu wraz z podlewaniem.
Odmładzanie pysznogłówki
Jest jeszcze jeden zabieg pielęgnacyjny, który musimy stosować przy uprawie pysznogłówki. To zabieg odmładzania. Pysznogłówka bardzo szybko się rozrasta przez rozłogi korzeniowe. Zajmuje co raz to większe obszary, więc raz na kilka lat kępy tej rośliny należy przerzedzić. Usuwamy wówczas część roślin. Zapewni to roślinie bujny wzrost i kwitnienie na kolejnych kilka lat.
Czy pysznogłówka choruje?
Niestety tak. Najczęściej spotykaną chorobą, która atakuje pysznogłówkę, jest mączniak prawdziwy. O mączniaku prawdziwym pisaliśmy już w kontekście róż. Mączniak to choroba grzybowa, która rozwija się wilgoci i w wysokiej temperaturze. Sprzyjającym warunkiem do wystąpienia choroby jest zbyt duże zagęszczenie roślin i brak przewiewu pomiędzy nimi. Na mączniaka na pysznogłówce najlepiej stosować opryski ekologiczne, z uwagi na to, że pysznogłówka jest rośliną wykorzystywaną w kuchni.
QUIZ:
Jakie kwiatki rosły niegdyś w wiejskich ogródkach
Rozmnażanie pysznogłówki
Pysznogłówkę możemy rozmnażać na dwa sposoby: z nasion i poprzez dzielenie bryły korzeniowej. Jeśli wysiejemy pysznogłówkę, roślina rozkwitnie dopiero w kolejnym roku od wysiewu. Same nasiona zbiera się w sierpniu, suszy, a przed posadzeniem powinniśmy przez ok. 2 tygodnie trzymać je w zamrażalniku. W przeciwnym razie nasiona nie wykiełkują. Wysiewamy roślinę w lutym i w marcu do ciepłego inspektu. Siewki pikujemy do doniczek po około 6 tygodniach, do gruntu wysadzamy pod koniec maja.
Natomiast podział bryły korzeniowej pysznogłówki możemy wykonać wiosną lub jesienią. Roślinę wykopujemy w całości lub bryłę korzeniową dzielimy szpadlem na kilka. Miejsce, w którym posadzimy nową sadzonkę, powinniśmy dodatkowo użyźnić kompostem.