Berberys Thunberga – uprawa, pielęgnacja, popularne odmiany

Berberys Thunberga (Berberis thunbergii) to gatunek krzewu z rodziny berberysowatych, nazywany czasem kwaśnicą. Pochodzi w Japonii, skąd w 1864 roku został sprowadzony do Europy. W Polsce uprawiany jest jako dekoracyjna roślina ogrodowa. Łatwo i szybko się rozmnaża – często sam rozsiewa się po okolicy. Doprowadziło to do tego, że w rejonie Wrocławia i Poznania występuje już w stanie dzikim. Należy go jednak odróżniać od dziko rosnącego u nas berberysu zwyczajnego (Berberis vulgaris).

Berberys Thunberga – jak wygląda?

Berberys Thunberga to ciernisty krzew, który w zależności od odmiany osiąga od 30 cm wysokości do 4 metrów, jednak najczęściej spotykane odmiany mają około 1-1,5 metra wysokości i tworzą rozłożyste lub kuliste formy (o ile krzewy nie są przycinane).

Najbardziej dekoracyjne są drobne liście berberysu – drobne i koliste lub wydłużone, czasem z jaśniejszą obwódką. Jesienią przebarwiają się – przybierają wtedy kolory od zielonego, przez żółty, pomarańczowy, różowy, czerwony aż do ciemnego fioletu.

Berberysy mają liście sezonowe lub zimozielone, w zależności od gatunku i odmiany. Ale nawet te, które zrzucają liście na zimę, robią to bardzo późno i najczęściej nie w całości.

Berberysy kwitną na przełomie maja i czerwca. Obsypują się wówczas drobnymi, biało-żółtymi kwiatkami, które nie pachną najładniej, ale są za to znakomitym pożytkiem dla pszczół. Na szczęście berberysy kwitną krótko, bo przez około dwa tygodnie, a później na krzewach pojawiają się twarde, wydłużone, czerwono-pomarańczowe lub purpurowe owoce, które zostają aż do zimy.

Czy owoce berberysu są jadalne?

Jadalne są owoce berberysu zwyczajnego, który najczęściej rośnie dziko. Są bogate w witaminy C i E oraz karoten, mają lekko cierpki smak (uwielbiają go ptaki) – stosuje się je w kuchni (nalewki) i w medycynie, a także na odchudzanie. Natomiast owoce berberysów ogrodowych mogą być toksyczne!

Berberys Thunberga – uprawa i wymagania

Stanowisko. Najlepsze będzie stanowisko słoneczne, ale można go posadzić również w półcieniu, ale wówczas jego liście będą mniej kolorowe.

Podłoże. Berberys Thunberga jest wśród berberysów wyjątkiem – lubi glebę o odczynie lekko kwaśnym. Podłoże powinno być lekkie, przepuszczalne i, w przypadku dużych krzewów, żyzne (miniaturowe odmiany najlepiej rosną na podłożach średnio żyznych). Najlepiej, gdy gleba jest umiarkowanie wilgotna, ale Berberys Thunberga udaje się również na terenach suchych. Nie lubi za to podłoża stale mokrego i ciężkiego. Doskonale znosi upały i związane z nimi czasowe przesuszenie. Można go sadzić w gruncie i pojemnikach.

Mrozoodporność. Berberys Thunberga jest bardzo odporny na niskie temperatury, ale podczas bardzo mroźnych zim, może przemarzać. Szybko się jednak regeneruje.

Zanieczyszczenie powietrza. Berberys Thunberga znakomicie znosi zarówno zanieczyszczenie powietrza, jak i zasolenie gleby, dlatego świetnie nadaje się do uprawy w miastach – w parkach, ogródkach działkowych i na balkonach.

Kiedy i jak sadzić berberysy?

Berberys Thunberga najlepiej sadzić od września do końca października, kiedy przechodzi w stan spoczynku wegetacyjnego albo od marca do kwietnia. Ale dobrze ukorzenione sadzonki powinny się przyjąć o każdej porze roku.

Berberysy można sadzić pojedynczo, w grupach, w formie szpaleru lub żywopłotu – w tym ostatnim przypadku odległość między roślinami powinna być nieduża, około 30-40 cm.

Nawożenie oraz podlewanie berberysu

Berberys Thunberga nie wymaga nawożenia, ale jeśli zdarzy się tak, że wsparcie będzie konieczne, najlepiej na przełomie kwietnia i maja użyć nawozu wieloskładnikowego do krzewów kwitnących. Składniki, których najczęściej brakuje berberysom to azot, fosfor i potas. Berberysy nie wymagają również podlewania (dobrze znoszą dłuższe okresy suszy), z wyjątkiem młodych roślin, które warto nawadniać podczas upałów.

Jak ciąć berberys Thunberga?

Berberys nie wymaga przycinania, ale doskonale je znosi. Zostawiony sam sobie, rozrasta się w gęsty krzew z opadającymi ku ziemi gałązkami. Przycinając go, można uformować żywopłot, kulę itp. lub po prostu skracać zbyt długie pędy. Zwykle jednak cięcie Berberysu Thunberga ogranicza się do usuwania przemarzniętych pędów. Najlepiej robić to wczesną wiosną lub latem po kwitnieniu.

Berberys Thunberga – rozmnażanie

Dość łatwo uzyskać nasiona (często same rozsiewają się po okolicy), jednak to metoda rozmnażania, która nie gwarantuje uzyskania takiej samej rośliny. Żeby wyhodować krzew identyczny jak roślina mateczna, należy rozmnażać ją z sadzonek pędowych (zielonych części rośliny pobieranych wiosną) lub odkładów (wiosną lub jesienią). Ta druga metoda oznacza ukorzenianie sadzonki bez oddzielania jej od rośliny matecznej – przyginamy gałązkę do ziemi, najlepiej do dołka, lekko ją nacinamy i po środku przysypujemy ziemią. Oddzielamy ją dopiero, gdy wyrosną korzenie.

Berberysy dobrze znoszą przesadzanie – dorosłe osobniki najlepiej przesadzać jesienią, młode także wiosną.

Popularne odmiany berberysu Thunberga

Berberys Thunberga ma wiele odmian, które różnią się od siebie wielkością, barwą liści, pokrojem. Warto je sadzić obok siebie, efekt kolorystyczny będzie jeszcze lepszy. Jakie są odmiany berberysu Thunberga?

• Anna – polska odmiana berberysu Thunberga wyhodowana przez Janusza Szewczyka w szkółce w Krzywaczce pod Krakowem. Ma piękne, dwukolorowe liście (żółto-pomarańczowe), jest niska – osiąga około 30 cm, nadaje się więc na obrzeża i do doniczek. Odmiana mrozoodporna.
• Admiration – krzew o pokroju kulistym dorastający do 0,5 m wysokości. Liście ciemnopomarańczowe z żółtą obwódką.
• Atropurpurea – liście ciemnoczerwone, osiąga wysokość 1-2 metrów.
• Atropurpurea Nana - odmiana o płasko kulistym pokroju i purpurowych, a później szkarłatnych liściach. Dorasta do 0,6 m wysokości. Świetna na skalniaki.
  
• Aurea – liście żółte, dorasta do około metra wysokości.
• Bagatelle – karłowata odmiana o purpurowych liściach, które jesienią stają się jaskrawoczerwone. Ma gęsty i zwarty pokrój zbliżony kształtem do kuli. Osiąga około 50 cm wysokości.
• Diabolicum – kulisty krzew o wysokości około 50 cm. Ma złoto-żółte liście z czerwoną obwódką.
• Erecta – ma kształt odwróconego stożka. Rośnie szybko – 15 cm rocznie. Doskonały na żywopłoty. Liście jasnozielone jesienią stają się purpurowe.
• Goldalita – karłowa odmiana berberysu o kulistej formie i jajowatych jasnozielonych lub żółtych liściach.
• Harlequin – ciernisty krzew o rozłożystym pokroju i wielobarwnych liściach, które jesienią przebarwiają się do jaskrawej czerwieni. Osiąga wysokość do 2 metrów.
• Kelleris – ciernisty krzew o zielonych liściach nakrapianych białymi plamkami. Jasne liście kontrastują z czerwonawym kolorem pędów. Dorasta do 3 metrów wysokości.
• Orange Dream – rozłożysty krzew o luźnym pokroju dorastający do 1,5m wysokości i szerokości. Ma liście błyszczące i intensywnie czerwonopomarańczowe, wewnątrz krzewu zielone.
• Orange Sunrise – bardzo dekoracyjna polska odmiana wyselekcjonowana przez Lucjana Kurowskiego, wprowadzona na rynek w 2015 r. Ma czerwonopomarańczowe liście, na starszych krzewach pojawia się na nich jasna obwódka. Dorasta do 1,5 m wysokości.
• Rose Glow – pokrój krzewu jest kopulasty i osiąga 1,5m wysokości. Liście bordowe, na młodych przyrostach różowe i nakrapiane.

Czytaj też:
Aronia czarna – uprawa, pielęgnacja, popularne odmianyCzytaj też:
Werbena patagońska w gruncie i donicy – uprawa i pielęgnacja