Świerzbnica (Knautia), dotąd znana głównie z łąk i lasów, zdobywa coraz większą popularność jako roślina ozdobna – ma atrakcyjne kwiaty, nie smakuje ślimakom (co za radość!) i jest odporna na trudne warunki środowiskowe. Warto ją mieć w ogrodzie!
Jak wygląda świerzbnica?
Świerzbnica charakteryzuje się rozgałęzionymi łodygami, które mogą osiągać wysokość od 40 do 100 cm. Liście są lancetowate, owłosione, o szorstkiej teksturze, co nadaje roślinie charakterystyczny wygląd. Kwiaty świerzbnicy są drobne, zebrane w kuliste, główkowate kwiatostany, najczęściej w odcieniach różu, fioletu lub purpury. Kwitnie od czerwca do września, przyciągając pszczoły i motyle.
Świerzbnica może być byliną, rośliną dwuletnią lub jednoroczną – w zależności od gatunku, a jest ich około sześćdziesięciu. Większość naturalnie występuje w Europie, w Polsce dziko rosną trzy: świerzbnica karpacka (Knautia kitaibelii), świerzbnica polna (Knautia arvensis) i świerzbnica leśna (Knautia dipsacifolia). Jednak niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, np. świerzbnica macedońska (Knautia macedonica) o purpurowych kwiatach.
Świerzbnica – kwiatek, którego nie lubią ślimaki
Świerzbnica wykazuje dużą odporność na ślimaki, co jest cechą szczególnie pożądaną przez ogrodników. A oto dlaczego:
- Skład chemiczny – świerzbnica zawiera związki chemiczne, które są nieprzyjemne lub toksyczne dla ślimaków. Wśród nich są alkaloidy, taniny i saponiny, które podrażniają lub uszkadzają przewód pokarmowy szkodników. Swoją drogą – bogaty skład chemiczny świerzbnicy czynił z niej ważny składnik naturalnych lekarstw, m.in. przeciw chorobom skóry. Dawniej leczono nią świerzba, stąd nazwa.
- Tekstura liści – liście świerzbnicy są często owłosione lub szorstkie, co sprawia, że są mniej atrakcyjne dla ślimaków. Owłosione liście mogą utrudniać poruszanie się ślimakom i zmniejszać ich apetyt na tę roślinę.
Świerzbnica sprytnie radzi sobie z suszą
Świerzbnica ma głębokie korzenie, które są zdolne do sięgania w głąb gleby w poszukiwaniu wody. Głębokie systemy korzeniowe pozwalają roślinie na dostęp do wilgoci, która nie jest dostępna dla roślin o płytszych korzeniach.
Świerzbnica ma też zdolność do zmniejszania transpiracji, czyli procesu utraty wody przez liście. Może to osiągać dzięki zamykaniu aparatów szparkowych w czasie największego upału, co pozwala na oszczędność wody. Potrafi też magazynować wilgoć w tkankach.
Liście świerzbnicy są często małe i wąskie, co zmniejsza powierzchnię parowania. Ponadto, ich owłosienie może ograniczać bezpośrednie nasłonecznienie i parowanie wody, co również pomaga w zachowaniu wilgoci. Przeczytaj o innych roślinach dekoracyjnych, które warto mieć w ogrodzie. To penstemony odporne na suszę (a nawet ją lubią!) i odstraszają ślimaki.
Gdzie w ogrodzie uprawiać świerzbnicę?
Świerzbnica świetnie sprawdza się w ogrodach naturalistycznych, na kwietnych łąkach, rabatach kwiatowych oraz w ogrodach skalnych, czyli skalniakach. Jest to roślina łatwa w uprawie, niewymagająca intensywnej pielęgnacji. Wystarczy wysiać i więcej się o nic nie martwić.
Czytaj też:
Ma ozdobne liście, odstrasza ślimaki, krety i inne ogrodowe szkodniki. Roślina idealna?Czytaj też:
Proste triki na suszę w ogrodzie. Podlewanie roślin w upały