Koniecznie posadź w ogrodzie. Skończą się problemy ze szpakami, a zyskasz naturalnych pogromców turkuci!

Szpak zwyczajny (Sturnus vulgaris) to ptak, który wzbudza u ogrodników skrajne emocje. Z jednej strony skutecznie redukuje populację ogrodowych szkodników, z drugiej – potrafi w ciągu kilku godzin ogołocić z owoców czereśnię lub wiśnię. W rzeczywistości nie warto traktować go jak wroga. Zamiast prób całkowitego wypędzenia szpaków z ogrodu, lepiej nauczyć się kierować ich zachowaniem. Można je bowiem skutecznie odstraszyć od drzew owocowych, nie pozbywając się ich z ogrodu – i tym samym zachować równowagę biologiczną na działce.

Szpak – ptak pożyteczny

Szpak to inteligentny ptak z rodziny szpakowatych, który doskonale przystosował się do życia w krajobrazie kulturowym Europy. Żywi się głównie owadami i bezkręgowcami – w tym pędrakami, opuchlakami, drutowcami, a nawet turkuciami podjadkami (Gryllotalpa gryllotalpa) – które są wyjątkowo trudne do zwalczania środkami chemicznymi. Jak pokazują badania w okresie lęgowym aż 70–80% diety szpaków mogą stanowić owady i ich larwy.

To sprawia, że ptaki te są istotnym elementem biologicznej ochrony upraw. Niestety, latem – zwłaszcza w lipcu – w ich menu dominują już owoce. Szpaki szczególnie upodobały sobie czereśnie, wiśnie, borówki, śliwki i winogrona, często zjadając je jeszcze przed pełną dojrzałością. Dlatego warto poznać sposoby, jak odstraszyć je z sadów, ale zatrzymać jako sprzymierzeńców w ogrodzie.

Czytaj też:
Zapylają lepiej niż pszczoły, pracują w chłodzie i można je kupić! Trzmiele do pomidorów to hit sezonu

Jak odstraszyć szpaki naturalnie – bez szkody dla ptaków i ekosystemu? Posadź morwę!

Jedną z najskuteczniejszych i jednocześnie całkowicie naturalnych metod ograniczenia szkód wyrządzanych przez szpaki jest posadzenie morwy białej (Morus alba). Owoce tej rośliny dojrzewają wcześnie i są dla szpaków prawdziwym przysmakiem – bardziej atrakcyjnym niż wiśnie czy czereśnie. Sadząc morwę w pobliżu sadu, kierujemy uwagę ptaków z dala od cennych zbiorów. To rozwiązanie potwierdzone w literaturze sadowniczej jako skuteczna metoda ograniczania szkód w uprawach owocowych.

Siatki ochronne na drzewa owocowe

Mechaniczne zabezpieczenia w postaci siatek o drobnych oczkach to jedna z najskuteczniejszych form ochrony przed szpakami. Siatka powinna być rozwieszona z odpowiednim zapasem przestrzeni, by ptaki nie mogły dotknąć owoców przez materiał. Choć rozwiązanie to jest czasochłonne, pozwala całkowicie zabezpieczyć wybrane drzewa bez konieczności przepędzania ptaków z całego ogrodu.

Zmienna ekspozycja bodźców wizualnych i akustycznych

Szpaki są niezwykle bystre – szybko przyzwyczajają się do niezmiennych bodźców. Dlatego stosując straszaki (folie, płyty CD, wiatraczki, balony), należy regularnie zmieniać ich lokalizację i wygląd. Można też sięgnąć po dźwiękowe odstraszacze emitujące losowe, wysokie dźwięki lub odgłosy ptaków drapieżnych. Takie rozwiązania opisywane są w badaniach etologicznych jako skuteczne, o ile są dynamicznie dostosowywane do zachowania ptaków.

Makiety drapieżników

Szpaki wykazują naturalny lęk przed ptakami drapieżnymi. Makiety jastrzębia lub sokoła umieszczone na ruchomych uchwytach mogą skutecznie zniechęcać ptaki do odwiedzania sadu. Najlepsze efekty daje ich montowanie na wysokości koron drzew i przesuwanie co kilka dni. Warto wybierać modele z realistycznym wykończeniem i ruchomymi elementami.

Dlaczego nie warto wypędzać szpaków całkowicie?

Z punktu widzenia biologii ogrodu, szpak to cenny sprzymierzeniec w walce z owadzimi szkodnikami. W przeciwieństwie do środków chemicznych nie powoduje trwałych zmian w glebie i nie eliminuje całych grup pożytecznych organizmów. Co więcej, jako ptak objęty ochroną gatunkową w Polsce (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r.), nie może być zabijany ani płoszony w sposób zagrażający jego życiu.

Zrównoważone podejście, które polega na wykluczeniu dostępu do wybranych roślin, a nie całkowitym przepędzaniu ptaków z ogrodu, pozwala zachować naturalną równowagę i wspomaga bioróżnorodność.

Jak skutecznie odstraszyć szpaki, nie tracąc ich pomocy?

Szpaki to nie tylko smakosze owoców, ale także strażnicy ogrodu przed inwazją larw i owadów. Dzięki odpowiednim zabiegom możemy chronić uprawy przed ich apetytem, nie rezygnując z obecności ptaków w ogrodzie. Posadzenie morwy, osłanianie drzew siatkami, zastosowanie zmiennych straszaków i realistycznych makiet drapieżników – to strategie, które sprawdzają się zarówno w sadach amatorskich, jak i w ogrodach ekologicznych. Wniosek? Nie walcz ze szpakami – współpracuj z nimi mądrze.

Czytaj też:
Ogród pełen drzew już w następnym sezonie? Sprawdź najszybciej rosnące gatunkiCzytaj też:
Ani jednego ślimaka więcej! Połóż to na środku ogrodu