Właściciele domów bez kanalizacji muszą mieć się na baczności. Gminy w całym kraju ruszyły z obowiązkowymi kontrolami szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków. Urzędnicy pojawiają się bez zapowiedzi, sprawdzają dokumenty, szczelność zbiorników i częstotliwość wywozu nieczystości. Brzmi jak formalność? Brak jednej faktury może kosztować cię więcej, niż myślisz.
Nowe przepisy, które obowiązują od lipca 2025 roku, zobowiązują każdą gminę do prowadzenia rejestru wszystkich nieruchomości z szambami i oczyszczalniami ścieków. Celem jest ograniczenie nielegalnych zrzutów nieczystości do gruntu i wód.
Kiedy grozi kara 50 tysięcy złotych?
W sieci aż huczy od plotek o karach sięgających nawet 50 tys. zł. Czy naprawdę można tyle zapłacić za brak rachunku?
Eksperci uspokajają – tak wysoka kara dotyczy wyłącznie przypadków poważnego zanieczyszczenia środowiska, np. spuszczania ścieków do rowu, rzeki lub studni.
W praktyce:
- Za brak umowy z firmą asenizacyjną możesz dostać mandat do 500 zł,
- Za brak rachunków – grzywnę do 5 tys. zł,
- Za udowodnione zanieczyszczenie – nawet 50 tys. zł.
Większość kontroli kończy się jednak upomnieniem lub niewielką karą, jeśli właściciel szybko uzupełni brakujące dokumenty.
Jak wygląda kontrola?
Urzędnicy mają prawo pojawić się bez wcześniejszego zawiadomienia. Sprawdzają:
- umowę z firmą wywożącą nieczystości,
- rachunki lub faktury potwierdzające regularny wywóz,
- stan techniczny zbiornika – szczelność, poziom napełnienia, ewentualne wycieki.
Kontrole przeprowadza się co najmniej raz na dwa lata, ale jeśli pojawi się podejrzenie nieprawidłowości, inspektor może odwiedzić cię wcześniej.
Czytaj też:
Postawisz wyższy płot? Lepiej uważaj – grożą grzywny, a nawet nakaz rozbiórki
Uwaga: kontrola może odbyć się w godzinach 6:00–22:00, a w przypadku firm – o dowolnej porze.
Jakie dokumenty trzeba mieć?
Aby przejść kontrolę bez stresu, przygotuj:
- Umowę z firmą asenizacyjną posiadającą zezwolenie na odbiór nieczystości,
- Rachunki lub faktury potwierdzające regularny wywóz,
- Dowód szczelności zbiornika – np. protokół z przeglądu.
Jeśli nie masz ważnej umowy, gmina może zlecić tzw. zastępczy wywóz nieczystości, a koszt takiej usługi będzie znacznie wyższy – z doliczonymi opłatami administracyjnymi.
Dlaczego kontrole są tak ważne?
W Polsce wciąż ponad 2 miliony domów nie ma dostępu do kanalizacji. Część z nich nielegalnie odprowadza ścieki do gruntu, co prowadzi do skażenia wód gruntowych i zagrożenia dla zdrowia mieszkańców. Dlatego rząd zaostrzył przepisy, a gminy zobowiązano do regularnych kontroli.
Czytaj też:
Nie pal tym w piecu! Mandaty do 5000 zł, Polacy często zapominają
Zanieczyszczona woda w studniach to realne ryzyko – nie tylko dla właścicieli posesji, ale dla całej okolicy.
Co zrobić, by uniknąć kary?
- Sprawdź, czy twoja umowa z firmą asenizacyjną jest aktualna,
- Gromadź rachunki i faktury w jednym miejscu,
- Raz w roku zleć kontrolę szczelności zbiornika,
- Nie wylewaj ścieków „na dziko” – to prosta droga do problemów.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy urzędnik może wejść na moją posesję bez mojej zgody?
Tak, ale tylko w godzinach 6:00–22:00 i w celu przeprowadzenia kontroli zgodnie z ustawą.
Jak często muszę opróżniać szambo?
Zazwyczaj co 4–6 tygodni, w zależności od wielkości zbiornika i liczby domowników.
Co grozi za brak rachunków za wywóz ścieków?
Mandat do 500 zł, a przy powtórnych nieprawidłowościach grzywna do 5000 zł.
Czy kontrola jest obowiązkowa?
Tak. Każda gmina ma obowiązek przeprowadzić ją co najmniej raz na dwa lata.
Masz szambo lub przydomową oczyszczalnię? Zadbaj o dokumenty i regularne wywożenie nieczystości. Kontrole są obowiązkowe, a kary realne. Lepiej poświęcić kilka minut na porządek w papierach niż zapłacić tysiące złotych mandatu.
Czytaj też:
1 stycznia 2026 wchodzi całkowity zakaz. Grzywna to nawet 5000 zł – sprawdź, czy ją zapłaciszCzytaj też:
Kominki pod lupą prawa. Kara za palenie drewnem zaskoczy wielu Polaków