Okap kuchenny to cichy bohater codziennego gotowania. Zbiera tłuszcz, opary i zapachy, ale sam rzadko doczeka się czyszczenia. Gdy jego filtr pokryje lepka warstwa tłuszczu, nie tylko gorzej działa, ale też może wydzielać nieprzyjemny zapach. Większość sięga wtedy po sodę oczyszczoną lub ocet – tymczasem istnieje skuteczniejszy, bezpieczny i tani sposób. Boraks, znany od pokoleń minerał czyszczący, poradzi sobie z nawet najbardziej tłustym okapem – bez zarysowań i bez gryzącego zapachu.
Czytaj też:
Czysta wężownica lodówki = niższe rachunki! Sprawdź, jak ją czyścić
Dlaczego warto czyścić okap regularnie
Brudny okap to nie tylko kwestia estetyki. Tłuszcz gromadzący się na filtrach:
- obniża skuteczność pochłaniania pary i zapachów,
- skraca żywotność silnika,
- stanowi pożywkę dla bakterii,
- może nawet zwiększyć ryzyko pożaru w kuchni.
Regularne czyszczenie filtrów (co 3–4 tygodnie) przedłuża ich żywotność nawet o 50%, poprawia wydajność urządzenia i eliminuje zapach spalenizny, który często pojawia się po kilku miesiącach użytkowania.
Co będzie potrzebne
- 2 łyżki boraksu (do kupienia w aptekach i sklepach ekologicznych),
- ciepła woda (ok. 3 litry),
- rękawiczki ochronne,
- miękka szczotka lub gąbka,
- duże naczynie lub blacha do pieczenia,
- ściereczka z mikrofibry.
Dlaczego boraks działa na tłuszcz
Boraks (czteroboran sodu) to związek o lekko zasadowym odczynie (pH ok. 9–9,5), więc świetnie rozpuszcza tłuszcze i resztki organiczne. Działa trochę jak łagodny detergent – zmiękcza wodę, emulguje tłuszcz i ułatwia jego spłukanie.
Dlatego od lat stosuje się go do czyszczenia zlewozmywaków, piekarników, fug, pralek, a nawet przypalonych garnków. W czyszczeniu filtrów okapów radzi sobie doskonale, bo właśnie tam gromadzi się mieszanina tłuszczu, kurzu i pary.
Czytaj też:
Ocet + płynne mydło = domowy trik z kuchennej szafki
Krok po kroku – jak wyczyścić tłusty okap z boraksem
1. Odłącz i rozbierz okap
Bezpieczeństwo przede wszystkim – przed rozpoczęciem czyszczenia wyłącz urządzenie z prądu i wyjmij metalowe filtry.
2. Przygotuj kąpiel czyszczącą
Do dużego naczynia wsyp 2 łyżki boraksu i zalej ok. 3 litrami gorącej (nie wrzącej!) wody. Zamieszaj do rozpuszczenia.
3. Zanurz filtry
Włóż filtry do roztworu na 20–30 minut. Jeśli są bardzo zabrudzone, możesz delikatnie poruszyć wodą lub dodać szczyptę soli gruboziarnistej – zadziała jak naturalny środek ścierny.
4. Delikatne czyszczenie
Po namoczeniu przetrzyj filtry miękką szczoteczką lub gąbką. Tłuszcz odejdzie bez szorowania.
5. Spłucz i wysusz
Dokładnie spłucz ciepłą wodą i osusz ściereczką z mikrofibry. Filtry muszą być całkowicie suche przed ponownym montażem.
6. Wyczyść wnętrze i obudowę okapu
Zanurz ściereczkę w tym samym roztworze i przetrzyj wnętrze okapu. Działa skutecznie, a nie pozostawia smug.
Dlaczego nie soda i ocet?
Choć soda i ocet to popularne domowe środki, ich połączenie może powodować mikrouszkodzenia na powierzchni stali nierdzewnej. Ocet jest kwasowy, soda – zasadowa. W efekcie mogą matowić powierzchnię i pozostawiać nieestetyczne plamy. Boraks ma pH zbliżone do 9, co czyni go bezpiecznym dla metalu, a jednocześnie wystarczająco silnym, by rozpuścić zaschnięty tłuszcz.
Z czego wykonane są filtry i czy boraks im nie szkodzi
Większość nowoczesnych okapów ma metalowe filtry aluminiowe lub stalowe (nierdzewne).
- Stal nierdzewna: bezpieczna – boraks jej nie uszkadza, nie matowi i nie reaguje chemicznie.
- Aluminium: tu trzeba uważać – długie moczenie (powyżej 30–40 minut) może lekko zmatowić powierzchnię. Nie niszczy filtra, ale może wpłynąć na jego wygląd.
Dlatego w praktyce:
- jeśli filtr jest stalowy – boraks to świetny wybór;
- jeśli aluminiowy – stosuj roztwór słabszy (1 łyżka na 3 litry gorącej wody) i krótszy czas namaczania (10–15 minut).
Czego nie robić?
- Nie łącz boraksu z kwasami (octem, cytryną) – zneutralizują jego działanie.
- Nie używaj go w zmywarce do mycia filtrów – może powodować pienienie.
- Nie mocz aluminiowych filtrów zbyt długo.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o czyszczenie okapu
1. Czy boraks jest bezpieczny dla skóry i środowiska?
Tak, w odpowiednich proporcjach. Warto jednak używać rękawic, bo długotrwały kontakt może wysuszać skórę.
2. Czy można zastąpić boraks innym środkiem?
Tak – sprawdzi się także soda kalcynowana (nie mylić z oczyszczoną), ale boraks jest skuteczniejszy w rozpuszczaniu tłuszczu.
3. Jak często czyścić okap?
Najlepiej raz w miesiącu, a jeśli gotujesz codziennie – co 2–3 tygodnie.
4. Czy boraks usunie stary, zaschnięty tłuszcz?
Tak, ale warto pozostawić filtry w roztworze nawet na godzinę, a następnie przetrzeć gąbką.
5. Czy mogę czyścić nim także wnętrze piekarnika?
Tak – działa równie skutecznie, o ile nie stosujesz na powierzchnie aluminiowe (boraks może je lekko matowić).
Czytaj też:
Wrzuć tabletkę, zalej wrzątkiem. Raz-dwa zlew będzie drożny i pachnącyCzytaj też:
Nieprzyjemny zapach z pralki? Jeden trik „wymiata” pleśń z każdej szczeliny!