DESA Design Days jest wydarzeniem towarzyszącym wystawie „Design. Walka o piękno”. Odbędzie się w najbliższą sobotę, 24 lutego w DESA Unicum przy ulicy Pięknej 1A w Warszawie. To miejsce niezwykłe, z dużą przestrzenią wystawienniczą otwartą bezpłatnie dla szerokiej publiczności (nie tylko dla osób biorących udział w licytacjach).
Wystawa „Design. Walka o piękno”, na której zobaczyć można aż 150 perełek polskiego wzornictwa, potrwa do 29 lutego, zaś w sobotę warto się wybrać na cykl spotkań i wykładów poświęconych wzornictwu PRL.
Program spotkań i wykładów w DESA Unicum
Wśród sobotnich atrakcji przewidziano:
- godz. 12.00 – kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Design. Walka o piękno” – prowadzi Mariusz Pendraszewski, DESA Unicum. Przed spotkaniem zajrzyjcie do wywiadu, w którym Mariusz Pendraszewski opowiada nam o skarbach z babcinego kredensu i meblach vintage;
- godz. 13.00 – Tkanina – rozmowa z Katarzyną Jasiołek, autorką książki „Tkanina. Sztuka i rzemiosło” – prowadzi Mariusz Pendraszewski, DESA Unicum
- godz. 14.00 – Działalność Ład-u: ceramika, tkanina, meble – oprowadzanie po wystawie – prowadzi Anna Maga, historyczka sztuki, kustoszka Zbiorów Wzornictwa Muzeum Narodowego w Warszawie
- godz. 15.00 – W pracowni maga świateł – tajniki powstawania neonów doby PRL-u – wykład Julii Majewskiej, ekspertki w dziedzinie neonów, Uniwersytet Warszawski (miejsce: sala aukcyjna).
Wanda Telakowska: „Walczę o piękno”
A teraz przenieśmy się do Polski w latach 50. XX wieku. W tamtym czasie powstawały najpiękniejsze okazy polskiego rzemiosła artystycznego, nad którymi pieczę sprawowała Wanda Telakowska – artystka sztuk plastycznych i wieloletnia dyrektor ds. artystycznych w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, nazywana Wielką Wandą.
W IWP nadzorowała prace projektowe, badawcze, przygotowywała twórczo nowych projektantów, słowem – to ona dyktowała kanon piękna w powojennej Polsce. Wszystkie projekty przedmiotów użytkowych przed produkcją musiały być skontrolowane i zaakceptowane przez IWP.
Wyboru dokonywała specjalna komisja, która decydowała o tym, co trafi później do polskich domów. Wanda Telakowska zwykła mówić: „Sztuka zestawiania to przejaw osobistej twórczości, dający poczucie uczestnictwa w wytwarzaniu kultury. To udział w walce o piękno”.
Design PRL – „Siłacz”, „Krówka” i inni
– Wanda Telakowska jest niekwestionowaną ikoną polskiego designu. Gdyby nie ona, nie mielibyśmy m.in. przepięknych figurek „Siłacz”, „Dziki kot” czy „Krówka”. W czasie jej pracy w IWP powstało ponad sto trzydzieści wzorów, które produkowane były w fabrykach porcelany w Ćmielowie, Wałbrzychu, Chodzieży, Jaworzynie Śląskiej, Bogucicach czy w zakładach porcelitu w Tułowicach. Kontynuując działalność Spółdzielni „Ład”, IWP reprezentował kanon porządku oraz estetyki pod hasłem ciągłej „walki o piękno”, czyli dążenia do estetyzacji przestrzeni i życia codziennego – mówi Weronika Roś, ekspertka DESA Unicum i koordynatorka wystawy.
Wystawa „Design. Walka o piękno” ukazuje różne spojrzenia projektantów na proces twórczy. To aż 150 obiektów, z których największą grupę będą stanowić pochodzące z okresu lat 50.-70. XX wieku, wyróżniające się abstrakcyjnym deseniem, żywymi kolorami i asymetrycznym kształtem.
Wazony „Ład-u” gwiazdami wystawy
Wzorcem dla Instytutu Wzornictwa Przemysłowego była przedwojenna działalność Spółdzielni „Ład”, która charakteryzowała się wyraźnym dążeniem do doskonałości formy, surowca i wykonania. Na ekspozycji pojawią się także wazony powstające pod auspicjami Ład-u, takie jak np.: ceramiczny wazon projektu Rudolfa Krzywca czy przypominający owoc granatu, a także tkaniny, w tym żakardy projektu jednego z założycieli Spółdzielni Artystów Ład – Lucjana Kintopfa. Warto zwrócić uwagę również na prace Ireny Czajkówny i Kazimierza Holewińskiego.
Nie zabraknie też prawdziwych unikatów, np. okazałej figurki „Mitologicznej” Janusza Bersza. Ze współczesnych artystów warto wspomnieć o Malwinie Konopackiej i Michale Korchowcu, których prace także znalazły się na ekspozycji.
Sztuka neonu w dekoracji wnętrz
Ciekawostką wystawy jest neon „SAM”, pochodzący z jednej z historycznych lokalizacji sklepów spożywczych „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Szczecinie. Jest to część napisu, który w całości brzmiał „SAM Spożywczy”. Początki sklepów samoobsługowych sięgają 1916 r., a pierwszy lokal, w którym klienci mogli swobodnie przechadzać się między półkami i wybierać produkty, powstał w Stanach Zjednoczonych. W Polsce tego typu sklepy popularnie zaczęto nazywać Supersamami, a pierwszy z nich otwarto w latach 60. XX wieku w reakcji na korzystniejsze warunki dla handlu po 1956 r.
– Choć historycznie neony stanowiły raczej elementy identyfikacji zewnętrznej, w ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania nimi w kontekście dekoracji wnętrz, zwłaszcza tych o industrialnym charakterze. Współcześni architekci chętnie umieszczają neony w swoich projektach, jednak oryginalne reklamy świetlne z poprzednich dekad to duża rzadkość na rynku. W DESA Unicum już po raz kolejny prezentujemy neony z historią, które swego czasu rozświetlały ulice polskich miast. Oprócz neonu „SAM” na wystawie jest też świetlny napis „DAMA/ADAM” z lat 70. XX wieku – dodaje Weronika Roś.
Regał zaprojektowany przez Rajmunda Teofila Hałasa, typ 1329, Bydgoskie Fabryki Mebli. Szacowana cena: 10 000 – 15 000 zł
Patera dekoracyjna, projekt Helena Husarska. Szacowana cena: 8000 – 12 000 zł
Neon SAM, szacowana cena: 8000 – 12 000 zł
Figurka Siłacz-Atleta, projekt Lubomir Tomaszewski, szacowana cena: 11 000 – 15 000 zł
Wazon, Spółdzielnia Artystów-plastyków Ład, szacowana cena: 1000 – 2000 zł
Tkanina żakardowa, szacowana cena: 15 000 – 20 000 zł
Wazon, Zakłady Fajansu Włocławek. Estymacja: 800 – 1200 zł
DESA Design Days
Spotkania wokół designu w DESA Unicum to świetna okazja, aby poznać bliżej historię polskiej sztuki użytkowej. W sobotę 24 lutego odbędzie się kolejna edycja DESA Design Days, podczas której będzie można wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim po wystawie i w spotkaniach z ekspertami w dziedzinie designu.
Data: sobota, 24 lutego
Miejsce: DESA Unicum, ul. Piękna 1A w Warszawie
Kuratorzy wystawy: Weronika Roś, Mariusz Pendraszewski i Magdalena Krajenta
Wystawa „Design. Walka o piękno”: 16-29.02
Aukcja: 29.02.2024, godz. 19.00, dom aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa
Czytaj też:
Balansując na granicy kiczu i sztuki. Zobaczcie zdjęcia niezwykłej kolekcji z PRLCzytaj też:
Poznajmy gwiazdę polskiego designu. To ona zaprojektowała słynną Muszelkę