Lastryko (czasem nazywane sztucznym kamieniem) to materiał budowlany wykonany z cementu, wody, grysu (najczęściej są to odłamki bazaltowe) oraz barwnika. Do lastryko nie dodaje się piasku. Jest bardzo wytrzymałe, odporne na niskie i wysokie temperatury, uszkodzenia mechaniczne oraz wilgoć – w zasadzie niezniszczalne.
Lastryko znane jest od czasów starożytności, jednak szczyt popularności osiągnęło dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym we Włoszech – stąd włoska nazwa terrazzo.
Dlatego znajduje zastosowanie na posadzkach korytarzy w budynkach publicznych oraz w branży funeralnej, a także do użytku zewnętrznego. Ale tam występuje w wersji szaro–grafitowej, bez dodatków uszlachetniających.
Tymczasem we wnętrzach modne jest nowoczesne lastryko, często barwione, w którym zatopione są kolorowe kamienie. Ostateczny wygląd zależy od jakości i proporcji poszczególnych składników, a także od sposobu wykończenia. We współczesnym lastryko oprócz bazaltu stosuje się często odłamki kolorowego marmuru i innych skał. Przy czym więcej jest bazowego cementu niż kamieni, dzięki czemu powierzchnie lastryko są bardziej wyraziste.
Modne wzory i kolory lastryko – od pasteli po loftowe szarości
Wybór jest ogromny! Ostatnio najmodniejsze są pastele – lastryko w odcieniach różu, czasem z dodatkiem tonów beżowych. Pojawiają się również błękity i odcienie żółtego. A czasem miks różnych pasteli – wzór wesoły, ale i wymagający. Nie lubi konkurencji – barwne lastryko powinno być we wnętrzu dominantą.
Zawsze na czasie są kolory ziemi, ciepłe i przytulne, a także szarości, ale nie w wersji przemysłowej, tylko grafitowe kamyczki na jasnym, czystym tle.
Także wielkość kamyczków w lastryko jest rozmaita, od maleńkich tworzących prawie jednolity wzór melanżowy, po duże – ułożone symetrycznie lub z pewną dowolnością w tym względzie.
Zlew, blat i ściana – wszystko z lastryko!
Lastryko jest materiałem, z którego można uformować także zlewozmywak i panel ochronny na ścianę. Prawda, że taka jednolita powierzchnia wygląda efektownie? Dodatkowym plusem jest brak trudnych do wyczyszczenia łączeń między blatem a zlewem. Poza tym nakrapiana powierzchnia ma jeszcze jedną zaletę – nie widać na niej uszkodzeń i przebarwień.
Masywny blat z lastryko i dziewczęcy róż
Aneks kuchenny w małym mieszkaniu jest i funkcjonalny, i bardzo modny! To przykład użycia popularnego różu w „dorosłym” wnętrzu: cukierkowy kolor zestawiono z czarnymi akcentami (uchwyty, gniazda) oraz masywnym blatem z szaro-czarnego lastryko. W ten sposób róż, który kojarzy się z dziecięcą delikatnością zyskał nieco buntowniczego charakteru. Na zdjęciu: mieszkanie z miejscem do pracy, projekt KODO
Blat kuchenny z lastryko w minimalistycznym aneksie kuchennym
Jak urozmaicić minimalistyczną aranżację? Jeden ze sposobów zaproponował architekt Ihor Havrylenko z Kijowa – proste białe meble kuchenne uzupełnił szarością występującą w dwóch wzorach: lastryko na blacie i drobnej mozaiki na ścianie. Na zdjęciu: mieszkanie w Kijowie, projekt Hi atelier
Podłoga z odłamków skalnych
W maleńkiej kuchni w mieszkaniu w bloku położono podłogę palladiana – to posadzka z odłamków skalnych, bardziej luksusowa wersja lastryko. Zestawiona z gładkimi, satynowymi szafkami w oliwkowym kolorze daje elegancki efekt, wydawałoby się trudny do osiągnięcia w bloku z wielkiej płyty. Na zdjęciu: mieszkanie zaprojektowane przez Alepreda architecture
Płytki inspirowane lastryko – popularne i łatwiejsze w użyciu!
Choć nam lastryko kojarzy się z PRL, w innych krajach ma inne konotacje. Dla Włochów to znane od starożytności terazzo, które szczyt popularności osiągnęło dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym, w Ameryce Północnej wiąże się ze stylem Mid Century Modern, popularnym w latach 50. XX wieku. I właśnie amerykańska wersja – drobnych kamyczków w modnych kolorach zainspirowała twórców płytek podłogowych. Obejrzyjcie całe wnętrze projektu Dupont Blouin!
Wyspa kuchenna z lastryko połączonego z drewnem
Architekci ze studia Destilat wymyślili wyspę kuchenną, która jest monolitycznym blokiem wykonanym z lastryko. Ale żeby nie było zbyt surowo, połączyli je z drewnem. Wysoka wyspa z lastryko służy do pracy, niższy od niej drewniany blat – do spożywania przy nim posiłków. Nad wyspą wisi okap w metalowej „klatce”, co daje całości charakter eleganckiego loftu.
Rodzaje lastryko – szlifowane i płukane
Najczęściej spotykane jest w łazience oraz w kuchni, w której wykonuje się z niego podłogi, blaty kuchenne, meble, zlewozmywaki, służy też jako okładzina na ścianie wokół przestrzeni roboczej.
Lastryko występuje pod dwiema postaciami – wylewki, którą formuje się podobnie do betonu lub płytek. Oba rodzaje lastryko mogą być dwojako wykończone.
- Lastryko szlifowane. Jego powierzchnia jest gładka, błyszcząca lub lekko zmatowiona, to ono jest inspiracją dla ceramicznych okładzin na ściany i podłogi – kolorowe i szare płytki lastryko są bardzo modne!
-
Lastryko płukane. Inaczej lastryko szorstkie, w którym ponad powierzchnię cementu wystają kamyczki. Daje to podłożu lepszą przyczepność, dlatego takie lastryko stosuje się na schodach, w korytarzach, halach fabrycznych, tarasach, do wykończenia posadzek w kuchniach itp.
Jednak ze względu na fakturę, trudniej utrzymać je w czystości i trzeba zaimpregnować, żeby cement z czasem nie uległ wypłukaniu i się nie kruszył. Służą do tego np. lakiery do powierzchni kamiennych.
Wady i zalety podłogi z lastryko
Lastryko jest super odporne. Sprawdzi się więc na posadzce w kuchni intensywnie używanej, zwłaszcza jeśli jest dostępna bezpośrednio z ogrodu. A jeśli nawet zostanie uszkodzone, nie ma większego problemu. Lastryko bowiem powstaje w masie. Co to znaczy? Wyobraźmy sobie, że płytkę lub wylewkę lastryko kroimy na plasterki jak ser. Tak jak w serze są dziurki, tak i wewnątrz lastryko są kamyczki. Dzięki temu uszczerbki są niemal niewidoczne.
A jeśli o tym mowa – niewidoczne są również paprochy. Nie znaczy to oczywiście, że zapuszczone lastryko wygląda jak nowe, o nie! Po prostu nie trzeba ciągle biegać z odkurzaczem i szmatką, wystarczy odkurzyć raz dziennie. Kto ma psa, kota lub inne domowe zwierzątko, ten wie o co chodzi!
Ale uwaga! Lastryko polerowane jest dość śliskie, szczególnie mokre, o co w kuchni nietrudno. Na podłogę lepiej więc wybrać lastryko szlifowane na mat lub płukane, czyli z fakturą. Wykończenie podłogi z użyciem lastryko polerowanego jest dość ryzykowne.
Lastryko na ścianie nad blatem roboczym
Tu, dla odmiany, zaleca się powierzchnie z lastryko szlifowanego czy wręcz polerowanego na błysk – płukane jest zbyt szorstkie, trudniej je utrzymać w czystości, a także dość chłonne, co w pobliżu zlewu i kuchenki może być sporym kłopotem.
Blat roboczy z lastryko. Lastryko to materiał trwały, odporny i solidny. Podobnie jak w przypadku ściany zdecydowanie lepsze będzie lastryko szlifowane, a czy matowe, czy na wysoki połysk to już zależy od gustu.
Kuchenny zlewozmywak z lastryko. Można wykorzystać lastryko do stworzenia takich elementów wyposażenia jak np. zlewu. Formuje się go podobnie jak z betonu. Może być solistą w aranżacji wnętrza, ale może też być zintegrowany z blatem roboczym. Tutaj wersja polerowana będzie najlepsza, bo najschludniejsza.
Jak pielęgnować lastryko?
Wystarczy płyn do posadzek. Można użyć preparatów dających połysk, np. pasty polerskiej do kamienia, zwracając uwagę na to, że pasta może sprawić, iż powierzchnia stanie się śliska. To preparat do stosowania na takie powierzchnie jak blaty kuchenne, ale już niekoniecznie na podłogach.
Płytki inspirowane lastryko. Doskonały pomysł!
Tu już mówimy o zwykłej ceramice podłogowej i ściennej, na przykład płytkach gresowych z dekorem lastryko odwzorowanym z fotograficzną dokładnością (bo też fotografię się do produkcji takich płytek wykorzystuje). Taki wzór może być bardzo drobny lub przeskalowany, jakby były w płytce zatopione duże odłamki skały.
Są też płytki imitujące lastryko z wykonane żywic polimerowych, droższe, ale mniej odporne na uszkodzenia i czynniki atmosferyczne. Na rynku pojawiły się również tapety, panele winylowe, laminaty, konglomeraty itp. ze wzorem lastryko. Wzór lastryko pojawia się również w dodatkach – zastawie stołowej, tkaninach itp.
To duży trend aranżacyjny, ale jest niejako wątkiem pobocznym – ponieważ sposób układania i pielęgnacji z tradycyjnym lastryko nie ma nic wspólnego, a zależy od właściwości materiału, z którego dana okładzina jest wykonana.
Czytaj też:
Lastryko w kuchni – inspirujący projekt w Montrealu
Co pasuje do lastryko? Pomysły aranżacyjne
Będzie prawdą, jeśli na to pytanie odpowiemy – wszystko! Ale nie do końca. Wszystko zależy koloru, wielkości i wykończenia.
Do surowego loftu pasować będzie drobne szare lastryko. Na przykład podłogowe płytki lastryko z lastryko płukanego. Dla ożywienia przestrzeni można dodać lastryko barwne, o dużych wyrazistych kamieniach. W takim wnętrzu odpowiednie będą industrialne dodatki ze stali lub ze stali malowanej na czarno.
Do wnętrza klasycznego najlepsze będzie lastryko szlifowane w półmacie lub polerowane na wysoki połysk z równomiernie rozłożonymi kamyczkami, drobnymi lub średniej wielkości, w spokojnych kolorach ziemi. Pasują tutaj drewniane meble, krzesła tapicerowane skórą lub welurem, politurowane stoły, zabytkowe witryny itp. Takie samo lastryko będzie świetnym uzupełnieniem stylu Mid Century Modern – mebli z metalowych rurek, ratanowych siedzisk, lamp z błyszczącego metalu lub kolorowego dmuchanego szkła.
Kuchnię minimalistyczną, szarą lub białą, można ożywić barwnym lastryko, wzór: od drobnego po przeskalowane.
Kuchnię kolorową – granatową lub zieloną uzupełnią powierzchnie lastryko z barwnymi kamykami w dużej skali. Ale uwaga! Lastryko wymaga dyscypliny kolorystycznej! Odcień mebli powinien być identyczny z kolorem kamieni w lastryko.
Pastelowe lastryko lubi błyszczące dodatki – miedziane lub złote krany, okucia mebli, listwy przypodłogowe itp.
Całe wnętrze w lastryko – aranżacja dla odważnych, młodych duchem. Tutaj część okładzin powinna być łatwa do zmiany. Czyli do wykańczania posadzek i ścian nad blatem używamy prawdziwego lastryko, pozostałe elementy, np. pozostałe ściany dekorujemy tapetą ze wzorem lastryko. Efektowny sposób na total look, ale zabezpieczonym wyjściem bezpieczeństwa, na wypadek, gdyby to jednak nie było to!
Lastryko w akcentach, czyli przeciwny biegun. Lastryko można używać jedynie w detalach, ale warto pamiętać, że dobrze wygląda na większych powierzchniach. Więc choć pojawiają się drobne dodatki zrobione z wykorzystaniem lastryko (bądź jego motywu), to lepiej postawić na coś większego – blat, jedną ścianę itp. Bardzo dobrze wygląda wyspa wyłożona terazzo.
Kafelki lastryko lepiej wyglądają w dużych rozmiarach, co najmniej 60 x 60 cm, kładzione z minimalną fugą, by powierzchnia była jak najbardziej jednolita. Czytaj też:
Blaty kompozytowe do kuchni. Przepis na idealny blat kuchennyCzytaj też:
Świetny projekt, sztuka i ogród na dachu. Oto bajkowa elegancja.