Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) to jeden z najgroźniejszych szkodników, który może wyrządzić poważne szkody w uprawach pomidorów, zwłaszcza pod koniec lata. Choć jest znana głównie z atakowania ziemniaków, często przenosi się również na inne rośliny z rodziny psiankowatych, w tym pomidory.
Jak wygląda stonka ziemniaczana? Poznasz ją po czarnych paskach
Stonka ziemniaczana to owad z rzędu chrząszczy, który pochodzi z Ameryki Północnej, jednak w XIX wieku został zawleczony do Europy, gdzie szybko stał się jednym z najgroźniejszych szkodników upraw ziemniaka. Charakteryzuje się owalnym, wypukłym ciałem o długości około 10-12 mm oraz jaskrawożółtym ubarwieniem z dziesięcioma czarnymi pasami na pokrywach skrzydeł. Larwy są czerwonobrązowe, mają miękkie ciało i intensywnie żerują na liściach roślin, powodując ogromne szkody.
Kiedy stonka najbardziej niszczy uprawy pomidorów?
Stonka ziemniaczana jest najbardziej aktywna w okresie letnim, gdy temperatury są wysokie, a warunki sprzyjają rozmnażaniu i rozwojowi owadów. W Polsce pierwsze dorosłe osobniki pojawiają się w maju i czerwcu, a szczyt aktywności przypada na lipiec i sierpień. To właśnie pod koniec lata, gdy pomidory są w pełni wzrostu i owocowania, stonka może wyrządzać największe szkody. Jej larwy i dorosłe osobniki intensywnie żerują na liściach, co prowadzi do osłabienia roślin, zahamowania wzrostu i zmniejszenia plonów.
Jak zwalczać stonkę w trakcie zbiorów pomidorów? Bez silnej chemii!
Zwalczanie stonki ziemniaczanej w uprawach pomidorów w okresie, gdy zbierane są owoce, wymaga zastosowania metod, które nie zanieczyszczą plonów chemikaliami. Poniżej przedstawiamy kilka skutecznych i bezpiecznych metod zwalczania tego szkodnika.
Ręczne zbieranie szkodników – jednym z najprostszych i jednocześnie bardzo skutecznych sposobów zwalczania stonki ziemniaczanej jest ręczne zbieranie dorosłych owadów oraz larw z roślin. Choć metoda ta może być pracochłonna, pozwala na usunięcie dużej liczby szkodników bez użycia chemii. Zebrane stonki należy zniszczyć, aby zapobiec ich dalszemu rozmnażaniu.
Naturalne preparaty roślinne – do zwalczania stonki ziemniaczanej można wykorzystać naturalne preparaty roślinne, takie jak wyciąg z pokrzywy lub z cebuli czy gnojówkę z wrotyczu. Wrotycz pospolity zawiera tujon, który działa toksycznie na owady, a pokrzywa ma właściwości odstraszające. Aby przygotować wyciąg, należy zalać świeże lub suszone zioła wrzątkiem, odstawić na kilka godzin, a następnie opryskać rośliny. Taki naturalny środek jest bezpieczny dla pomidorów i nie zanieczyszcza owoców.
Napar z czosnku i cebuli
Napar z czosnku i cebuli to kolejna skuteczna metoda zwalczania stonki ziemniaczanej. Czosnek i cebula zawierają związki siarki, które działają odstraszająco na szkodniki. Aby przygotować napar, należy pokroić kilka ząbków czosnku oraz jedną dużą cebulę, zalać wrzątkiem i odstawić na 24 godziny. Po odcedzeniu, naparem opryskuje się rośliny. Regularne stosowanie tego środka może skutecznie zredukować populację stonki.
Biologiczne metody zwalczania stonki ziemniaczanej
Biologiczne metody zwalczania polegają na wykorzystaniu naturalnych wrogów stonki ziemniaczanej. Przykładem mogą być drapieżne chrząszcze, takie jak biedronki, które żywią się jajami i larwami stonki. Wprowadzenie naturalnych wrogów do uprawy może skutecznie ograniczyć populację szkodnika bez użycia chemikaliów. Inną metodą jest zastosowanie nicieni entomopatogennych, które infekują i zabijają larwy stonki.
Profilaktyka – jak zapobiegać atakom stonki ziemniaczanej?
Warto również zastosować środki profilaktyczne, które zmniejszą ryzyko ataku stonki ziemniaczanej na pomidory:
Płodozmian – stonka ziemniaczana często atakuje te same miejsca w kolejnych latach. Wprowadzenie płodozmianu, czyli zmiany miejsca uprawy pomidorów, zmniejsza ryzyko inwazji.
Sadzenie roślin odstraszających – niektóre rośliny, takie jak czosnek, cebula, nagietek czy nasturcja, działają odstraszająco na stonkę ziemniaczaną. Sadzenie ich w pobliżu pomidorów może pomóc w ochronie upraw.
Utrzymanie higieny upraw – usuwanie chwastów i resztek roślinnych, które mogą stanowić schronienie dla stonki, jest kluczowe w zapobieganiu jej rozmnażaniu się.
Czytaj też:
Masz w ogrodzie plagę ślimaków? Zaproś na ucztę ich naturalnych wrogów!Czytaj też:
Gąsienice potrafią zjeść wszystkie liście pomidorów. Jak zwalczać te groźne szkodniki?