Soda oczyszczona to potoczna i handlowa nazwa wodorowęglanu sodu, nieorganicznego związku chemicznego o wzorze NaHCO3. Traktowana jest jako uniwersalny środek czyszczący, skuteczny zwłaszcza do usuwania zanieczyszczeń pochodzenia organicznego, czyli tłuszczów, oleju, farb, wosków, sadzy i białek. Ma działanie antybakteryjne, neutralizuje brzydkie zapachy, pochłania wilgoć i zmiękcza wodę. Są jednak sytuacje, w których soda oczyszczona może spowodować więcej szkody niż pożytku.
Soda może porysować szkło i lustra
Soda oczyszczona to środek ścierny, więc delikatne powierzchnie szklane (np. malowane czy dekoracyjne) oraz lustra lepiej myć inaczej, np. octem. Natomiast ostrożne naniesienie pasty z sody i wody na zewnętrzną szybę okienną, następnie spryskanie jej octem (żeby wywołać gwałtowną reakcję, która mechanicznie odspoi brud od powierzchni) oraz obfite spłukanie wodą nie powinno zaszkodzić. Grunt, żeby unikać pocierania.
Soda oczyszczona powoduje brązowienie aluminium
Soda oczyszczona może powodować utlenianie aluminium, które z kolei prowadzi do brązowienia powierzchni. Dlatego, używając sody do czyszczenia aluminiowych garnków i patelni (świetnie działa na spaleniznę), należy pamiętać o natychmiastowym i dokładnym spłukaniu naczyń.
Płyta kuchenna ze szkła lub ceramiki może zmatowieć
Soda oczyszczona ma właściwości ścierne (działa jak drobniutki papier ścierny). Nie warto jej używać do czyszczenia ceramicznej lub szklanej płyty kuchennej, ponieważ łatwo ją zarysować. Nie będą to oczywiście duże uszkodzenia, ale całe mnóstwo małych rys dających efekt zmatowienia.
Czasami jednak nie ma wyjścia – gdy na płycie przypali się tłuszcz, soda może pomóc. Należy jej użyć ostrożnie: nałożyć na plamę pastę z sody oczyszczonej i wody, poczekać kilka minut, a potem bardzo delikatnie ją usunąć, np. wciągając odkurzaczem, resztę spłukując obficie wodą (albo wodą z octem, który usunie z powierzchni płyty biały film).
Marmur i blaty kwarcowe
Nigdy nie należy używać sody oczyszczonej do czyszczenia powierzchni marmurowych lub kwarcowych (dowiedz się, jak czyścić blaty kwarcowe). Z biegiem czasu soda uszkodzi warstwę ochronną i ostatecznie pozostawi rysy na czyszczonej powierzchni. Poza tym jest marmur i konglomeraty kwarcowe są porowate, nawet jeśli tego nie widać gołym okiem, a to oznacza, że drobinki sody wnikną w szczeliny i zostaną tam już na zawsze.
Drewniane meble – uważaj z sodą oczyszczoną!
Soda oczyszczona może być używana jako domowy środek do czyszczenia drewnianych mebli, ale jest kilka zastrzeżeń:
- Sodą oczyszczoną nie powinno się czyścić mebli politurowanych, olejowanych i woskowanych, ponieważ może zmatowić wykończenie. Generalnie sody lepiej nie używać na zewnątrz mebli.
- Soda oczyszczona może też uszkodzić szczeliwo, co jest bardzo ważne w przypadku mebli po renowacji, w których często jest stosowane.
Kiedy więc można używać preparatów z sodą oczyszczoną do mebli drewnianych? Świetnie sprawdza się do czyszczenia wnętrz szaf, półek, szuflad, zwłaszcza starych mebli zalatujących stęchlizną (zawsze jednak dobrze jest zrobić próbę w niewidocznym miejscu). Należy pamiętać o tym, że sodę trzeba dobrze spłukać, ponieważ zostawia smugi. Można jej też używać do sprzętów z surowego drewna.
Srebro, platery, powierzchnie złocone
Z jednej strony soda oczyszczona pozwala na szybkie usunięcie brzydkiego nalotu z posrebrzanych powierzchni, z drugiej zaś może spowodować ich zmatowienie. Dlatego trzeba to robić bardzo ostrożnie, unikają pocierania, a w przypadku naprawdę cennych przedmiotów oddać je do specjalistycznego oczyszczenia.
A jeśli chodzi o złocenia, to czyszczenie sodą lepiej w ogóle sobie odpuścić – to bardzo miękki metal i trzeba się z nim obchodzić delikatnie, szczególnie w przypadku cieniutkich warstw na przykład na porcelanie. Dowiedz się, jak czyścić srebrne sztućce.
Powierzchnie z fakturą lub pęknięciami
Soda oczyszczona po wyschnięciu pozostawia biały, pylisty osad, który trudno usunąć, jeśli nie można czyszczonej powierzchni obficie spłukać wodą. Najlepiej nadaje się do tego myjka ciśnieniowa, ale nie wszędzie jej użycie jest dopuszczalne (ze względu na wilgoć i/lub wysoką temperaturę). Dlatego lepiej sobie odpuścić czyszczenia sodą porowatych powierzchni.
Drewniane podłogi
Podobnie jak w przypadku mebli, soda oczyszczona może uszkodzić powłokę i/lub uszczelniacz stosowany w podłogach drewnianych. Ktoś mógłby zapytać: „A co z procesem sodowania drewna, podczas którego używa się właśnie sody oczyszczonej?”. Wyjaśniamy: to zupełnie inna bajka. Podczas sodowania, czyli czyszczenia drewnianych powierzchni stosuje się sodę jako środek ścierny – wydmuchiwana jest pod wysokim ciśnieniem (tak jak podczas piaskowania). W ten sposób usuwane są brud i resztki starych powłok.
Czytaj też:
Ruszt piekarnika – sprytne triki na szybkie i łatwe czyszczenieCzytaj też:
Cytryna – 15 trików do wykorzystania w domu