Dziwaczek jalapa (Mirabilis jalapa), znany jest również jak czterotwarzowy kwiat lub czwarta godzina (The four o'clock flower). Pochodzący z Ameryki Południowej, ten wieloletni (w tamtym klimacie) kwiat ozdobny wyróżnia się nie tylko intensywną paletą barw, ale także unikalnym cyklem kwitnienia – jego kwiaty otwierają się późnym popołudniem i zamykają o poranku. Dziwaczek jalapa jest ceniony zarówno za dekoracyjność, jak i łatwość uprawy, co czyni go doskonałym wyborem do każdego ogrodu. W artykule dowiesz się więcej o tej fascynującej roślinie, jej właściwościach, a także o tym, jak najlepiej o nią dbać.
Czytaj też:
Ta metoda uratuje każdy krzew – prosty sposób na czarne plamy na liściach róż
Kiedy dziwaczek peruwiański kwitnie
Dziwaczek peruwiański (Mirabilis jalapa), znany także jako dziwaczek jalapa kwitnie od czerwca do października. Cechą szczególną tej rośliny jest fakt, że jej kwiaty otwierają się późnym popołudniem lub wczesnym wieczorem, pozostając rozwinięte przez całą noc i zamykając się następnego ranka.
Ta unikalna zdolność sprawia, że dziwaczek jest rośliną nocną, która w pełni rozwija swoje walory dekoracyjne po zachodzie słońca. Kwiaty wydzielają intensywny, słodki zapach, który przyciąga nocne owady zapylające, takie jak ćmy. Dziwaczek peruwiański kwitnie obficie, a poszczególne kwiaty, choć krótkotrwałe, są stale zastępowane nowymi, co sprawia, że roślina ta utrzymuje efektowny wygląd przez wiele tygodni. Regularne usuwanie przekwitłych kwiatów może przedłużyć okres kwitnienia i sprzyjać jeszcze obfitszemu rozkwitowi.
Czytaj też:
Jeszcze więcej perowskii łobodolistnej? Ostatnia chwila na pobieranie sadzonek
Jak wygląda dziwaczek jalapa?
Dziwaczek peruwiański to roślina osiągająca wysokość od 60 do 100 cm. Ma rozgałęziony pokrój z licznymi pędami, które tworzą gęste kępy. Liście dziwaczka są owalne lub sercowate, o długości około 5-10 cm. Mają intensywną, ciemnozieloną barwę, są gładkie i lekko błyszczące. Kwiaty są lejkowate, o średnicy około 3-5 cm, wyrastają z kątów liści w grupach.
Wyróżnia je niezwykła różnorodność barw – mogą być białe, żółte, różowe, czerwone, pomarańczowe, a nawet wielobarwne, np. prążkowane lub nakrapiane. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów jest fakt, że na jednej roślinie mogą występować kwiaty w różnych kolorach. Kwiaty dziwaczka otwierają się późnym popołudniem lub wieczorem i pozostają otwarte przez całą noc, zamykając się z nadejściem dnia.
W 2005 r. hiszpańscy naukowcy odkryli niezwykłe zjawisko! Płatki kwiatów dziwaczka, zwłaszcza żółtych wykazują właściwości fluorescencyjne. Zjawisko można zaobserwować w świetle ultrafioletowym.
Kwiaty wydzielają intensywny, słodki zapach, który jest szczególnie wyczuwalny wieczorem i nocą, przyciągając owady zapylające. Łodygi dziwaczka są dość grube, soczyste i nieco kruche, co nadaje roślinie delikatny wygląd, ale jednocześnie czyni ją podatną na złamania, zwłaszcza przy silnym wietrze. Po przekwitnięciu kwiatów dziwaczek tworzy małe, czarne, jednokomorowe owoce zawierające jedno nasiono.
Czy dziwaczek peruwiański jest mrozoodporny?
Dziwaczek jalapa jest rośliną ciepłolubną, która nie toleruje przymrozków. Dlatego w Polsce uprawiany jest jako roślina jednoroczna. W chłodniejszych strefach klimatycznych warto wysadzać go do gruntu dopiero po ustąpieniu wiosennych przymrozków lub uprawiać w donicach, które można przenieść w cieplejsze miejsce. Pamiętajmy – dziwaczka wysadzamy do gruntu lub przenosimy do ogrodu dopiero po 15 maja, czyli po Zimnej Zośce.
Jakie warunki należy zapewnić dziwaczkowi jalapa?
Dziwaczek jalapa (dziwaczek peruwiański) w Polsce uprawiany jest jako rośna jednoroczna. Wymaga specyficznych warunków uprawowych.
Dziwaczek preferuje stanowiska dobrze nasłonecznione lub częściowo zacienione. Wybór odpowiedniego miejsca ma istotne znaczenie dla obfitości kwitnienia, ponieważ dostęp do światła słonecznego wpływa na intensywność barw kwiatów i ogólną zdrowotność rośliny.
Roślina ta najlepiej rośnie w glebie żyznej, przepuszczalnej, o lekko kwaśnym do obojętnego odczynie pH (6,0-7,5). Istotne jest, aby podłoże było dobrze zdrenowane, gdyż nadmiar wody w glebie może prowadzić do gnicia korzeni.
Dziwaczek jalapa wykazuje odporność na okresowe susze, jednakże regularne podlewanie, zwłaszcza w okresie letnich upałów, sprzyja bujnemu kwitnieniu. Ważne jest, aby gleba była stale lekko wilgotna, ale nie podmokła.
W celu zapewnienia intensywnego kwitnienia warto zasilać roślinę nawozami wieloskładnikowymi, bogatymi w potas i fosfor, co 2-3 tygodnie w okresie wegetacji. Unikaj nadmiaru azotu, który może prowadzić do nadmiernego wzrostu masy zielonej kosztem kwitnienia.
Czytaj też:
Wystarczą tylko 3 ziemniaki, by róże kwitły aż do końca sezonuCzytaj też:
Jesienią cieszę się obfitymi zbiorami pigwy – porady od doświadczonego działkowca