Dom przyszłości? Ten w Tanzanii chroni dzieci przed malarią

Dom, który oddycha, uczy i leczy. Jak skromny dom z Tanzanii trafił na Milan Design Week 2025

Wśród blichtru światowych premier, futurystycznych prototypów i odważnych instalacji artystycznych jedno stoisko przykuwa uwagę swoją skromnością i... skutecznością. Star Homes – domy zaprojektowane z myślą o jednym z najbiedniejszych regionów Tanzanii – nie krzyczą formą, ale przemawiają treścią. Udowadniają, że architektura może być szczepionką, a projekt domu – klinicznym eksperymentem ratującym życie.

Z dala od siatki, blisko człowieka – architektura z misją społeczną

Star Homes to nie designerski kaprys, lecz konsekwentnie zaplanowana rewolucja. Każdy z 110 domów zbudowanych w 60 wioskach regionu Mtwara to rezultat ponad dekady badań, konsultacji i testów. Projekt powstał we współpracy duńskich architektów z Royal Academy i specjalistów od zdrowia publicznego. Cel? Sprawdzić, czy dobrze zaprojektowany dom może poprawić zdrowie rodzin w trudnych warunkach tropikalnych. Wstępne wyniki mówią jednoznacznie: przypadki malarii spadły o 33%, a rozwój dzieci poniżej 5. roku życia uległ znacznej poprawie.

Prosty jak stal, mądry jak laboratorium: Minimalizm konstrukcyjny z maksymalnym efektem

W przeciwieństwie do większości lokalnych chat, prototyp Star Home ma dwie kondygnacje. To nie ekstrawagancja, lecz pragmatyzm – mniejsza powierzchnia dachu i fundamentów to niższe koszty i większa trwałość w porze deszczowej. Domy posadowione są na betonowym cokole, odlewanym w całości, a ściany wykonano z dwóch cienkich warstw tynku na siatce – lekkie, a zarazem odporne. Całość oparta jest na stalowej ramie prefabrykowanej z elementów o grubości 0,75 mm, składanej w dwa dni przez lokalną ekipę.

Efekt? Konstrukcja zużywa 70% mniej betonu niż tradycyjne budownictwo i ma o 40% mniejsze „utajone” zużycie energii. A po latach – niemal w całości nadaje się do recyklingu.

Cień, światło, powietrze. Technologia, która nie potrzebuje prądu

Dom zaprojektowano jako organizm samowystarczalny. Specjalne panele z siatki chronią przed owadami i pozwalają na pasywne chłodzenie wnętrz – nocą temperatura w środku jest średnio o 2,5°C niższa niż w tradycyjnych domach z gliny. Prefabrykowany piec zużywa o 30% mniej drewna i skutecznie odprowadza dym na zewnątrz. Na dachu zamontowano 40-watowy panel solarny – wystarcza na oświetlenie i ładowanie telefonu. Woda deszczowa trafia do 2‑tysięcznolitorwego zbiornika z filtrem pierwszego przepływu – daje mieszkańcom dostęp do czystej, darmowej wody pitnej.

Jak się buduje wiarygodność w badaniu społecznym

Zanim wbito pierwszą łopatę, przeprowadzono ankiety we wszystkich wioskach regionu. Rodziny z dziećmi mogły zgłosić się do udziału w badaniu – wybór beneficjentów odbył się drogą losowania, publicznie i transparentnie. Dzięki temu projekt zyskał nie tylko wiarygodność naukową, ale i społeczną akceptację. Dane zebrane podczas trzyletniego badania będą analizowane przez interdyscyplinarny zespół, który oprócz statystyk uwzględnia również narracje rodzin, zdjęcia dokumentalne i obserwacje z codziennego życia.

Dom jak szczepionka. Z Tanzanii do Mediolanu – po nową definicję projektowania

Star Homes udowadnia, że nowoczesna architektura nie musi być luksusowa, by być innowacyjna. Może być tania, trwała, lokalna – i zmieniać ludzkie losy. Pokaz podczas Milan Design Week 2025 nie tylko prezentuje projekt w kategoriach designu, lecz stawia pytania o społeczną odpowiedzialność zawodu architekta. Czy projektując domy, możemy projektować zdrowie, edukację, równość? W Mtwara już dziś udzielono odpowiedzi twierdzącej.

Czytaj też:
Cisza, światło i drzewa za oknem. Nowy numer „Home & Design” subtelnie o luksusieCzytaj też:
Architektka wnętrz o trendach: „Design nie dość że trzyma się mocno, to równie mocno ewoluuje”Czytaj też:
Geberit na Design Week w Mediolanie: Interaktywna wystawa „Where Water Meets Design”