W piśmie „Ogrodnik Polski” z 1896 roku czytamy: „W porze gorącej, muchy i bąki tak dokuczliwie kąsają konie, że nie mogą ustać spokojnie, co przy wsiadaniu do powozu tak dla kobiet jak i mężczyzn jest bardzo nieprzyjemne. Wypróbowanym środkiem odstraszającym owe owady jest odwar z liści orzecha włoskiego”. Zalecano – to przepis na jednego konia – do dużego kotła włożyć dwie garście świeżych liści orzecha włoskiego, zalać je 10 litrami wody i gotować tak długo, aż jedna trzecia cieczy wyparuje. Przecedzonym i ostudzonym odwarem należało umyć konia przed założeniem uprzęży.
Czy dziś moglibyśmy zastosować tę metodę w niezmienionej formie, nie tylko na koniach, ale i innych zwierzętach domowych, które w upały cierpią z powodu kąsania owadów? Raczej nie, wiadomo już bowiem, że zawarty w liściach orzecha juglon jest toksyczny (konie silnie uczula, czasem alergicznie reagują na niego ludzie i psy), poza tym trwale barwi na brunatno. Ale są inne sposoby, by wykorzystać liście orzecha włoskiego w walce z owadami.
Orzech włoski zawiera juglon. Co to jest i jak działa?
Juglon należy do związków fenolowych i działa toksycznie na większość roślin i niektóre zwierzęta – naukowcy przypuszczają, że stanowi podstawę systemu obronnego drzew orzechowych. Dla ludzi, o ile nie są uczuleni, juglon nie tak jest szkodliwy (stosuje się go w odpowiednich proporcjach w kosmetykach, barwnikach, medycynie), za to bardzo mocno brudzi. Dla nas najważniejsze jest to, że odstrasza owady, a także niszczy je, hamując pracę mitochondriów w mięśniach skrzydłowych owadów oraz rozwój ich larw.
Biosynteza juglonu zachodzi w liściach i innych zielonych tkankach orzecha, np. świeżych łupinach (w suchych liściach juglonu jest zdecydowanie mniej). Jest związkiem słabo rozpuszczalnym w wodzie, nawet w ciepłej, natomiast dobrze rozpuszcza się w alkoholu, acetonie, chloroformie, benzenie i kwasie octowym.
Jak przygotować środek z liści orzecha włoskiego do odstraszania owadów?
Warto przygotować odwar, choćby według wspomnianego wcześniej „końskiego” przepisu, przelać do butelki z atomizerem i spryskiwać nim okolice okien (od zewnątrz, pamiętając by ciecz nie osiadała na ścianach), stojącego na zewnątrz stołu, grilla itp. Można też, choć ostrożnie, spryskiwać zwierzęta domowe i własne ciało (pamiętając o barwieniu).
Bardzo dobrym pomysłem jest zmoczenie prześcieradła odwarem z liści orzecha włoskiego i powieszenie go po zewnętrznej stronie okna. Ta metoda daje podwójną korzyść – zapewnia ochronę przed upałem oraz odstrasza owady.
Inne przepisy na preparaty odstraszające owady przygotowane z liści orzecha włoskiego:
- Pokrój drobno pięć świeżych liści orzecha włoskiego, zalej szklanką octu jabłkowego i gotuj przez dziesięć minut. Po ostudzeniu i przecedzeniu preparat jest gotowy!
- Pokrojone świeże liście orzecha włoskiego zalej wodą i zostaw na kilka godzin, by zmiękły. Potem gotuj je przez kwadrans, wystudź i odcedź.
Czytaj też:
Plaga ślimaków w ogrodzie – skąd się wzięła? Najskuteczniejsze sposoby na ślimakiCzytaj też:
Kafelki do łazienki. Modne wzory, kolory i zestawieniaCzytaj też:
Posadź ją na balkonie lub postaw w otwartym oknie. Komary będą trzymały się z daleka