Dziś Maia Lemlij opowiada nam, jak to było dorastać, nie wiedząc o swoim ADHD.
– Stwierdzenie, iż moja sypialnia była skromnie umeblowana, to mało powiedziane. Jedyne, co miałam to łóżko, biurko, na którym nic nie było i kilka półek, na których stały dwie świeczki i kadzidło, którego nigdy nie paliłam, bo nienawidziłem jego zapachu – wspomina Maia Lemlij, dyrektorka XUL Architects.
– W przeciwieństwie do moich przyjaciółek, nie wieszałam na ścianach plakatów boysbandów, czy polaroidów. Już jako nastolatka wiedziałam, że bardzo łatwo się rozpraszam. Mój pokój miał ten sam odcień jasnej szarości, co reszta domu i nigdy nie przeszło mi przez myśl, by poprosić o przemalowanie go na inny kolor – dodaje.
Czytaj też:
Dom z akcentami żółtym i niebieskim
– Przeprowadziłam się do Londynu w wieku zaledwie 22 lat, zabierając ze sobą tylko dwie walizki. Żyłam już na swoim, a moje urocze gniazdko było większą wersją mojej sypialni z domu rodzinnego. To było piękne i jasne zabytkowe mieszkanie z wysokimi sufitami. Mieszkaliśmy wtedy z przyjaciółmi w kilku współdzielonych mieszkaniach. Sama nigdy nie zgromadziłam więcej, niż mogłam zmieścić w małej szafie IKEA. Mój grafik był wtedy napięty, kończyłam studia magisterskie, pracowałam, spotykałam się z ludźmi i korzystałam z uroków Londynu, ile się dało – wspomina z rozrzewnieniem.
– I wtedy wyszłam za mąż. I miałam dwójkę dzieci. I psa. Dotarło do mnie, że dorosłe życie składa się z wielu RZECZY. W większości nie moich rzeczy. Właściwie żadnej. To rzeczy innych ludzi. Dwa lata temu zdiagnozowano u mnie ADHD. Zaczęłam wtedy wnikliwie analizować swoje życie i wszystko zrozumiałam. Kiedy badam wpływ ADHD na moje codzienne życie, uświadamiam sobie, że przestrzenie, w których przebywam mają ogromny wpływ na to, jak się czuję – konstatuje architektka.
– Z mężem oboje jesteśmy architektami. Samodzielnie zaprojektowaliśmy nasz cudny dom, kiedy nasza najstarsza córka miała 1,5 roku. Cały parter był na planie otwartym.,,Musimy mieć ją na oku cały czas”,,,To stworzy bajeczną przestrzeń do imprez”,,,Będzie mogła biegać wokół” – myśleliśmy. A teraz przenieśmy się dziesięć lat do przodu, dodajmy jeszcze jedno dziecko i niesfornego szczeniaka. Otwarta przestrzeń przestała być najlepszym rozwiązaniem. Kiedy jestem na dole, trudno jest mi się zrelaksować. Wszystko, co tam widzę to wizualna informacja, którą mój mózg musi przetworzyć. To dla mnie nadmierna stymulacja, rozpraszająca i wyczerpująca. Teraz się zastanawiam, jak odzyskać kontrolę we własnym domu. Gdy już lepiej rozumiem, jak działa mój mózg, wiem, że dom powinien zapewnić odpowiednie środowisko dla mojej neuroróżnorodnej rodziny. Nie chcę mówić, że otwarty plan i neuroróżnorodność nie mogą iść w parze, ale musimy sobie uświadomić, że zbyt wielka i zróżnicowana przestrzeń może być dla niektórych przytłaczająca. Im więcej architektura i aranżacja wnętrza zrobi dla ciebie, tym mniej będziesz musiał zdawać się na swoje umiejętności organizacji – podkreśla Maia.
Jak projekt wnętrz domu może pomóc osobom z ADHD
Zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi, skrótowo ADHD, jest jednym z wielu zaburzeń, które mieszczą się w spektrum neuroróżnorodności. Jako spektrum rozumiemy brak ściśle określonych zasad, co do rodzaju objawów i czasu ich wystąpienia. ADHD wpływa między innymi na organizację, kontrolę czasu, pamięć roboczą, planowanie i emocje. Wiele osób z ADHD przetwarza informacje sensoryczne, takie jak dźwięki, obrazy i zapachy w inny sposób.
Czytaj też:
Mieszkania połączone, projekt XUL Architecture
Projekt domu może utrudniać funkcjonowanie osobom z ADHD z różnorodnych powodów: kolorystyki, dekoracji, czy organizacji przechowywania. Z czasem osoby z ADHD tworzą aranżacje, które są dla nich neutralne lub wręcz pomocne. Co okaże się przyjazne w aranżacji wnętrza, zależy w ogromnej mierze od indywidualnego przypadku.
Zrozumienie wyzwań, z jakimi mierzą się osoby z ADHD, pozwala XUL Architects opracować zasady projektowania wnętrz, które pomagają stworzyć przyjazne środowisko dla osób neuroróżnorodnych.
Zadaj sobie pytania
W myśl tego, co powiedziała nam Maia, przedstawiamy kilka pytań, których używa XUL Architects, by sformułować wytyczne, które pomogą zaprojektować dom dla osoby z zespołem nadpobudliwości ruchowej oraz deficytem uwagi:
• Czy potrzebujesz zacisznej przestrzeni (schronu)?
• Co chcesz mieć w zasięgu wzroku? Czy rozpraszają cię jakieś konkretne przedmioty? Co powinno znajdować się za zamkniętymi drzwiami, a co za przeszklonymi szafeczkami?
• Wszystko powinno mieć swoje miejsce i chcesz, by dla wszystkich było jasne, co to za miejsce. To powinno pomóc zaaranżować specjalną przestrzeń na przedmioty, które posiadasz oraz ułatwi ich segregację. Możesz też pomyśleć o „dniu ze swojego życia” i zwizualizować, jak wraz z rytmem dnia, zmieniają się twoje otoczenie. Przykładowo – gdzie odkładasz plecak i buty po przyjściu do domu?
• Czy jesteś wrażliwy na światło? Pomyśl o orientacji, w jakiej znajduje się dom i jak można ograniczyć wnikanie do wnętrza światła słonecznego w różnych porach dnia.
• Czy jesteś wrażliwy na hałas? Pomyśl o akustyce domu i zapewnieniu odpowiedniej izolacji dźwiękowej. Przykładowo, gdy pracujesz na parterze, weź pod uwagę ustawienie biurka w stosunku do urządzeń elektronicznych. Być może potrzebujesz dodatkowej izolacji ściennej lub podłogowej.
• Czy jesteś wrażliwy na zapach? Może to wpłynąć na twoje decyzje odnośnie do posiadania kuchni otwartej na salon.
• Ostrożnie wybieraj sztuczne oświetlenie. Ważne jest natężenie i temperatura barwowa.
• Jesteś wrażliwy na tekstury podłóg? Czy lubisz chodzić w domu boso?
• Starannie dobierz paletę kolorystyczną. W tym miejscu Maia była rozdarta, jej twórcza strona podpowiadała, by wybrać odważne kolory, które jednak mogą nie dawać tak samo uspokajających efektów, jak te z neutralnej palety. Lepiej postawić jedynie na kolorowe akcenty. W przypadku bazy – ścian, podłóg i wykończeń warto wybierać delikatne wzornictwo.
Tłumaczenie i konsultacja merytoryczna: Alicja Chudzyńska
Czytaj też:
Ukojenie dla zmysłów. Ziedlejas, łotewskie uzdrowisko przyrodniczeCzytaj też:
Penthouse z widokiem na dachy Warszawy