Zimą ogród odpoczywa, ale to nie znaczy, że o kompostowniku można zapomnieć do wiosny! Warto do niego co jakiś czas zajrzeć, np. po to, by sprawdzić temperaturę. Pamiętaj – ani za niska, ani zbyt wysoka nie są dobre! Co robić, gdy procesy rozkładu wymykają się spod kontroli, a temperatura wewnątrz pryzmy przekracza optymalne 40–55°C, osiągając niebezpieczne 70°C lub więcej? Podpowiadamy!
Temperatura w kompoście zimą – jaka jest prawidłowa?
Zimą procesy kompostowania naturalnie spowalniają ze względu na niższe temperatury, które wpływają na aktywność mikroorganizmów rozkładających materię organiczną.
- Aby kompostowanie nie zostało przerwane, kluczowe jest utrzymanie temperatury wewnątrz pryzmy w zakresie 5–10°C. W takich warunkach organizmy odpowiedzialne za rozkład materii, w tym bakterie i niektóre grzyby, pozostają aktywne. Ale powiedzmy sobie szczerze – nie pracują zbyt wydajnie.
- Żeby kompost wydajnie pracował także w zimowych miesiącach temperatura wewnątrz pryzmy powinna wynosić 50-55°C.
- Temperatura powyżej 70°C to stan alarmowy. Należy koniecznie działać, by ją obniżyć.
Co się dzieje, gdy kompost jest za gorący?
Temperatura 70°C w pryzmie kompostowej oznacza intensywne procesy termofilne, które są normalne w pewnych etapach kompostowania, zwłaszcza w początkowej fazie rozkładu. Jednak zbyt długo utrzymująca się tak wysoka temperatura może stanowić problem. Oto, co należy wiedzieć:
Plusy wysokiej temperatury w kompoście:
- Wysoka temperatura skutecznie eliminuje patogeny, nasiona chwastów i niektóre szkodniki, co poprawia jakość gotowego kompostu.
- To naturalny etap w dobrze zarządzanej pryzmie, gdy materia organiczna intensywnie się rozkłada.
Minusy:
- Ryzyko śmierci pożytecznych mikroorganizmów: temperatury powyżej 60°C mogą zabijać termofilne bakterie i grzyby odpowiedzialne za rozkład materii, prowadząc do zahamowania procesu kompostowania.
- Przegrzanie pryzmy: zbyt wysoka temperatura może sprawić, że materia zacznie się wysuszać, a aktywność biologiczna spadnie.
- Niedobór tlenu: przy wysokiej temperaturze kompost może stać się zbyt zbity, ograniczając dostęp powietrza i prowadząc do beztlenowego rozkładu (gnicia). Poznasz to po tym, że kompost śmierdzi.
Jak obniżyć temperaturę w kompoście?
Jeśli temperatura utrzymuje się na poziomie 70°C przez dłuższy czas, warto podjąć kroki, by ją zredukować:
- Napowietrzenie: przerzucenie pryzmy widłami zwiększy dostęp tlenu i równomiernie rozprowadzi ciepło.
- Dodanie węgla: surowce bogate w węgiel (np. suche liście, trociny) mogą pomóc zrównoważyć stosunek węgla do azotu (C:N), spowalniając zbyt intensywne procesy rozkładu.
- Nawilżenie: jeśli kompost jest suchy, lekko go zwilż, aby mikroorganizmy mogły pracować w optymalnych warunkach. Kompost o właściwej wilgotności przypomina namoczoną i mocno odciśniętą gąbkę. Przeczytaj też: Jak zabezpieczyć kompost na jesień i zimę? Poradnik ogrodnika.
Sprytny trik na obniżenie temperatury w kompoście
Nie uśmiecha Ci się przerzucanie kompostu widłami w środku zimy? Jest prostszy i szybszy sposób, by napowietrzyć kompost i przywrócić mu właściwą temperaturę. Potrzebne będą:
- wiertarka,
- spiralne mieszadło do kleju lub tynku, w marketach budowlanych kupisz je za około 25 zł.
Wystarczy od góry „nawiercić” w kompoście głęboki otwór lub otwory, w zależności od wielkości pryzmy (ale nie przesadzajmy z wychładzaniem) i gotowe. Zobaczysz jak z otworu unosi się para. Po chwili temperatura wewnątrz pryzmy powinna spadać, ale żeby sytuacja się unormowała musi minąć co najmniej doba.
Czytaj też:
Pełnowartościowy kompost już w miesiąc? To możliwe dzięki sprawdzonym metodomCzytaj też:
Domowy kompostownik w kuchni? Dowiedz się, jak łatwo zacząć kompostować odpady spożywcze!