Mogli zburzyć, a zrobili perełkę. Drewniane schronisko w Karkonoszach

W Malá Úpa, jednej z najbardziej malowniczych wiosek Karkonoszy, dawny hotel z 1928 roku zyskał nowe życie jako wielofunkcyjne centrum lokalnej społeczności. Dzięki pracy studia ADR Hořec Centre stał się wzorcowym przykładem, jak łączyć tradycję z nowoczesnością – z poszanowaniem historii miejsca i z dbałością o przyszłość regionu.

Hořec Centre – nowe serce górskiej wioski

Malá Úpa, wieś rozsiana po karkonoskich grzbietach nieopodal Śnieżki, od lat przyciąga turystów niepowtarzalną atmosferą i architekturą. To tu powstał Hořec Centre – projekt pracowni ADR, która od dekad współtworzy tutejszy krajobraz we współpracy z zespołem SKIMU. Ich wspólną ambicją było zachowanie ducha dawnej zabudowy, przy jednoczesnym nadaniu jej współczesnej funkcji. W efekcie powstała przestrzeń, która integruje mieszkańców i odwiedzających, stając się nowym centrum życia wioski.

Rewitalizacja z szacunkiem. Ocalone dziedzictwo z 1928 roku

Przed ADR stało wyzwanie, które często pojawia się w przypadku budynków górskich: czy zachować oryginalną strukturę, czy zastąpić ją nową? Po licznych konsultacjach architekci wybrali rozwiązanie pośrednie – rekonstrukcję z umiarem i precyzyjną ingerencją współczesnych elementów.

Dawny hotel miał ciasny, podzielony układ, który w XXI wieku nie spełniał już żadnych standardów użytkowych. Architekci otworzyli zatem wszystkie kondygnacje, tworząc przestronne, płynne wnętrza, jednocześnie ratując jak najwięcej z oryginalnej konstrukcji.

Niezwykłe odkrycie – ukryta konstrukcja zrębowa

W trakcie prac odsłonięto element, który zaważył o ostatecznym charakterze budynku: drugie i trzecie piętro wzniesiono jako tradycyjną konstrukcję zrębową, ukrytą pod wieloma warstwami tynków i okładzin. W regionie tak szerokie zastosowanie drewna jest rzadkością, dlatego decyzja była natychmiastowa – zachować, podkreślić, eksponować.

Odsłonięte bale stały się fundamentem aranżacji. Wykorzystano je zarówno w przestrzeniach wystawowych, które prezentują rzemiosło dawnych budowniczych, jak i w apartamentach na najwyższej kondygnacji, gdzie historyczne więźby dachowe nadają wnętrzom wręcz muzealny charakter.

Wnętrza, w których tradycja spotyka współczesny design

Wnętrza Hořec Centre zaprojektowano tak, by były nie tylko estetyczne, ale przede wszystkim funkcjonalne – działają jako wypożyczalnia sprzętu, kawiarnia, sklep, kino, przestrzeń wystawowa oraz apartamenty.

Najważniejsze rozwiązania wnętrzarskie:

• dialog materiałów – historyczne drewno zestawiono z nowym betonem i odsłoniętą cegłą, podkreślając kontrast epok,
• otwarte piętra – rezygnacja z małych pokoi dała oddech przestrzeni,
• naturalne światło – duże przeszklenia i przemyślana orientacja pomieszczeń wzmacniają kontakt z krajobrazem,
• autentyczność – materiały w większości są niefarbowane i nielakierowane, bo architekci chcieli, by „czas wykonał swoją pracę”,
• czytelna funkcjonalność – każdy poziom budynku ma jasną rolę i układ sprzyjający ruchowi odwiedzających.

Jak mówią Aleš Lapka i Petr Kolár, architekci z ADR: „prawdziwa architektura dzieje się wtedy, gdy odsłonimy to, co już istnieje”. W Hořec Centre tę zasadę widać w każdym detalu.

Drewno, beton i śnieg. Materiały piszą historię nowej elewacji

Elewację wykonano z nieimpregnowanego modrzewia od lokalnych dostawców. Z czasem drewno ściemnieje i zszarzeje, wpisując budynek w karkonoską panoramę. Nowe betonowe dobudówki nie tylko powiększają funkcje obiektu – pełnią również ważną funkcję techniczną, chroniąc wejścia przed zsuwającym się śniegiem.

Zobaczcie więcej zdjęć starego domu w Karkonoszach

Galeria:
Nowe życie historycznego Hořec Centre w Karkonoszach, projekt Aleš Lapka i Petr Kolár z pracowni ADR

Przestrzeń publiczna, która buduje wspólnotę

Przed budynkiem powstał nowy plac z miejscami do siedzenia, który działa jak naturalny rynek – przestrzeń spotkań, rozmów i wydarzeń. W turystycznej miejscowości to gest szczególnie cenny: oddaje miejsce mieszkańcom.

Projekt ADR to przykład, jak mądrze modernizować architekturę górską: z rozwagą, wiedzą o historii miejsca i troską o kontekst kulturowy. Hořec Centre nie tylko odzyskało dawny blask, ale stało się symbolem współczesnej tożsamości Malá Úpa.

Studio ADR – specjaliści od rewitalizacji

ADR to cenione studio architektoniczne założone w 1996 roku przez Aleša Lapkę i Petra Kolářa. Początki współpracy sięgają 1992 roku, kiedy obaj studiowali na UMPRUM – Akademii Sztuk, Architektury i Wzornictwa w Pradze.

Studio specjalizuje się zarówno w realizacjach nowych obiektów, jak i renowacjach, a także projektach wnętrz. Projekty ADR powstają w Czechach i za granicą, a ponad 25-letnie doświadczenie pozwoliło architektom wypracować charakterystyczny styl, tworzony przez zespół ponad 40 osób.

Architekci mogą pochwalić się licznymi nagrodami. Wśród nich m.in.: Grand Prix Architektů w kategorii wnętrz (2014), International Hotel Awards za projekt Private Island of Velaa (2014), Red Dot Award w kategorii designu przemysłowego (2003, 2010) czy Grand Prize i Public Prize w Krkonoše Architecture Award za budowę Chata Bučina (2024).

Czytaj też:
Młoda para wstawiła drewniany dom do starej kamiennej stodoły, żeby zamieszkać blisko babciCzytaj też:
Siedlisko wśród jabłoni