Letnie cięcie pomidorów to zabieg, który może przynieść więcej szkody niż pożytku, jeśli wykonamy go nieprawidłowo. Z drugiej strony, umiejętnie usunięte liście mogą realnie poprawić zdrowie krzaków i jakość plonu. Które liście pomidorów warto usuwać w lipcu i sierpniu? Które zawsze zostawić? I dlaczego nie wolno przesadzić?
Dlaczego pomidorom nie wolno usuwać zbyt wielu liści?
Liście to nie tylko „ozdoba” krzaka – są niezbędne dla procesu fotosyntezy, regulacji gospodarki wodnej, a także wpływają na syntezę związków aromatycznych, które decydują o smaku owoców. Jak podaje University of California Agriculture and Natural Resources (2023), liście są kluczowe w dostarczaniu asymilatów do rozwijających się gron owocowych. Ich usuwanie powinno być zatem przemyślane i punktowe. Przeczytaj też: Pomidory gniją na grządkach? Sprawdź, jak je uratować w chłodnym i deszczowym czerwcu.
Nadmierne przycinanie może spowodować
- osłabienie rośliny i mniejszą produkcję cukrów,
- zwiększoną podatność na stres cieplny i wodny,
- zahamowanie wzrostu owoców i ich niedojrzałość.
Dlatego latem nie usuwa się więcej niż 2–3 liści jednocześnie z jednej rośliny, i to wyłącznie przy pogodzie suchej i ciepłej.
Czytaj też:
Pierwsze kwiaty pomidorów nie chcą zawiązać owoców? Sprawdź, co robić, by nie stracić plonów
Kiedy latem warto usuwać liście pomidorów?
Zabieg usuwania liści wykonuje się z trzech głównych powodów:
- dla poprawy przewiewu między krzakami, co ogranicza ryzyko infekcji grzybowych,
- dla ograniczenia kontaktu liści z glebą, co zmniejsza możliwość przenoszenia patogenów (np. Phytophthora infestans – zarazy ziemniaczanej),
- dla lepszego nasłonecznienia owoców, co przyspiesza ich dojrzewanie.
Nie należy ciąć liści w okresie intensywnych opadów lub wysokiej wilgotności powietrza – zwiększa to ryzyko infekcji przez otwarte rany. Optymalny czas na cięcie to wczesne przedpołudnie w dzień bezdeszczowy i suchy.
Które liście pomidorów usuwać, a które zostawić?
1. Liście stykające się z ziemią
To pierwszy i podstawowy typ liści do usunięcia. Kontakt z glebą oznacza ryzyko zakażenia m.in. przez Alternaria spp., Botrytis cinerea (szarą pleśń) i inne patogeny glebowe. Liście te najlepiej usunąć ostrym sekatorem na etapie rozwoju 3–4 grona owocowego.
2. Liście zasłaniające grona dojrzewających pomidorów
W fazie, gdy owoce zaczynają zmieniać kolor, można usunąć 1–2 liście, które zasłaniają dojrzewające grono – ale tylko wtedy, gdy są to liście położone pomiędzy gronami, nie bezpośrednio pod lub nad nimi.
3. Liście chore, pożółkłe lub z plamami
Usuwamy je tylko wtedy, gdy jesteśmy pewni diagnozy (np. oznaki niedoborów pokarmowych, stres wodny, objawy infekcji). Trzeba pamiętać, że nie każda plama oznacza chorobę – mogą to być fizjologiczne przebarwienia.
4. Wilki, czyli dzikie pędy
Wilki to wiotkie pędy wyrastające z rozwidlenia głównego pędu i gałązki, niepotrzebnie obciążają i zacieniają roślinę i jeśli w ogóle rodzą owoce, to są one marne.
Których liści nie wolno usuwać?
Szczególną uwagę należy zwrócić na dwa strategiczne liście:
- Liść tuż pod gronem owocowym – odpowiada za transport asymilatów bezpośrednio do owoców,
- Liść tuż nad gronem – wspomaga dopływ substancji odżywczych i reguluje mikroklimat wokół grona.
Ich usunięcie przedwcześnie może spowodować zmniejszenie masy owoców nawet o 15–20%. Te liście należy usuwać dopiero, gdy wszystkie owoce na gronie zaczną się przebarwiać, czyli przechodzą w fazę dojrzałości fizjologicznej.
Czytaj też:
Rosną tam, gdzie nie powinny. Jeśli ich nie usuniesz, twoje pomidory będą małe i blade
Usuwanie liści pomidorów w praktyce – najważniejsze zasady
Aby przycinanie liści było skuteczne i bezpieczne, należy przestrzegać kilku zasad:
- Nie usuwaj więcej niż 2–3 liście naraz – nadmiar cięcia osłabi roślinę.
- Zawsze używaj czystych i ostrych narzędzi – unikniesz przenoszenia patogenów.
- Nie tnij liści podczas deszczu ani po deszczu – wilgoć sprzyja infekcjom.
- Zachowaj równowagę – liście są potrzebne! – pomidor to roślina o wysokiej transpiracji i dużym zapotrzebowaniu na energię.
- Pamiętaj o odmianie – niskorosnące karłowe pomidory (np. ‘Betalux’, ‘Maskotka’) wymagają minimalnej korekty liści. U nich wystarczy usunąć tylko te, które dotykają ziemi.
Letnie przycinanie a zdrowie pomidora i jakość plonu
W uprawie amatorskiej, szczególnie w tunelach i w donicach, zachowanie odpowiedniego balansu między masą liściową a ilością owoców jest kluczowe. Nadmiar liści prowadzi do cieniowania, ale ich niedobór oznacza słabszą fotosyntezę.
Letnie cięcie nie jest zabiegiem obowiązkowym – to narzędzie, z którego warto korzystać rozsądnie i z umiarem, reagując na potrzeby konkretnej rośliny, jej kondycję i zagęszczenie w uprawie.
Czytaj też:
Czarne plamy na pomidorach – co to za choroba i jak ją zwalczyć?Czytaj też:
Czerwcowe nawożenie pomidorów – sekret ogrodników, który daje tony owoców